Postępowanie upadłościowe
Wniosek o ogłoszenie upadłości rozpoczyna fazę wstępną całej procedury upadłościowej, czyli podstępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Postępowanie to kończy się wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości, które dopiero daje sposobność do podjęcia dalszych czynności takich jak wyznaczenie syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy, wyznaczenia terminu na zgłaszanie wierzytelności.
Kiedy jednak powinien być zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości? Kto jest uprawniony do jego złożenia? Co grozi za zgłoszenie wniosku w złej wierze?
Zobacz: Czy spółka "ogłasza upadłość"?
Wniosek o ogłoszenie upadłości
Jak już zostało stwierdzone powyżej złożenie wniosku daje początek całej procedurze w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Podstawą takiego ogłoszenia jest sytuacja niewypłacalności dłużnika (art. 10 Prawa upadłościowego i naprawczego). Zgodnie z art. 11 ust. 1 niewypłacalność zachodzi wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Ponadto, według art. 11 ust. 2 w przypadku osób prawnych stan niewypłacalności (a więc podstawa do ogłoszenia przez sąd upadłości) zachodzi wtedy, gdy suma zobowiązań przekracza wartość majątku.
Co do zasady chodzi o wykonywanie zobowiązań pieniężnych. Nie jest niewypłacalności niewykonywanie zobowiązań niepieniężnych. Niewypłacalność zajdzie wtedy, gdy dłużnik nie wykonał zobowiązania niepieniężnego oraz powstałego w jego następstwie zobowiązania pieniężnego (np. kary umownej).
Straszak na kontrahenta
Takie określenie, jak w art. 11, niewypłacalności ma bardzo istotną konsekwencję. Stanem uzasadniającym ogłoszenie upadłości może być bowiem nawet fakt niewykonania w terminie niewielkiego zobowiązania pieniężnego. Stan niewypłacalności nie zależy bowiem od niewykonania wszystkich zobowiązań. Powstaje także przy niewykonaniu jedynie części zobowiązań.
Stan niewypłacalności może być zatem dobrym narzędziem do zdopingowania nierzetelnego kontrahenta, który ociąga się z regulowaniem swoich zobowiązań umownych. Nieuregulowanie zobowiązań w terminie będzie oznaczać stan niewypłacalności. Perspektywa złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości może podziałać mobilizująco na dłużnika. Nie jest to bowiem dobra reklama dla żadnego przedsiębiorcy.
Należy jednak pamiętać, iż wedle art. 12 ust. 1 sąd może oddalić wniosek, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10 proc. wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika. Ponadto, zgodnie z art. 34 Prawa upadłościowego złożenie przez wierzyciela wniosku o ogłoszenie upadłości w złej wierze będzie prowadzić do obciążenia go kosztami sądowymi oraz może narazić na roszczenia odszkodowawcze ze strony dłużnika.
Wymagalność
Należy przy tym podkreślić, iż stan niewypłacalności powstaje w przypadku niewykonywania zobowiązań pieniężnych wymagalnych, a więc takich, które mogą być dochodzone na drodze sądowej.
Zobacz: Kiedy i jak wnieść wniosek o ogłoszenie upadłości? (cz. 2)