Dobrowolne poddanie się egzekucji przez dłużnika
Oświadczenie takie musi jednak mieć formę aktu notarialnego i może zostać zawarte w umowie o współpracy handlowej pomiędzy kontrahentami. (Akt notarialny to szczególna forma dokumentu urzędowego potwierdzająca fakt dokonania określonej czynności prawnej. Zostaje on sporządzony gdy wymagają tego przepisy prawa lub wynika to z woli stron. Niedochowanie formy aktu notarialnego w sytuacji, gdy wymaga tego prawo, sprawia, że dana czynność prawna jest bezskuteczna i powoduje nieważność tej czynności (np. w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej własność nie przejdzie na nabywcę).
Poddanie się egzekucji jest jedną z form zabezpieczenia należności o charakterze osobistym. Instytucja ta uregulowana została art. 777 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym notarialny akt o poddani się egzekucji ma prawnie równorzędne znaczenie z tytułem egzekucyjnym, który dla wszczęcia postępowania egzekucyjnego wymaga jedynie nadania przez sąd klauzuli wykonalności. Zatem uprawniony wierzyciel dysponujący takim dokumentem, nie musi przeprowadzać nierzadko długotrwałego postępowania sądowego.
Specyfika wspólnego rachunku bankowego
Ustawodawca dopuścił dwa schematy, w których dłużnik poddaje się notarialnie egzekucji. Art. 777 par 1 pkt 4 kodeksu postępowania cywilnego określa jako tytuł egzekucyjny akt notarialny obejmujący obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub uiszczenia innych rzeczy zamiennych ilościowo (oznaczonych w tym akcie) lub też obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, lokalu lub nieruchomości (również statku) wpisanego do rejestru, w terminie zapłaty, uiszczenia lub wydania wskazanym w tymże akcie notarialnym. Innymi słowy, jedyną przesłanką dla wszczęcia egzekucji będzie nadejście określonego w akcie notarialnym terminu i brak dobrowolnego spełnienia świadczenia przez dłużnika. W związku z tym istnieją pewne ograniczenia, gdyż z góry musi być ustalona pomiędzy stronami kwota długu oraz termin spłaty (np. przy umowie pożyczki lub sprzedaży określonej rzeczy z odroczonym terminem płatności).
Natomiast par 1 pkt 5 artykułu 777 kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, ze tytułem egzekucyjnym jest akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości wprost określonej (lub oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej) gdy akt określa warunki upoważniające wierzyciela do prowadzenia egzekucji przeciw dłużnikowi na podstawie tego aktu o całość lub część roszczenia. Określa także termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności. W uproszczeniu – wystarczającym będzie wskazanie w treści aktu notarialnego maksymalnej wysokości długu warz z warunkami uprawniającymi wierzyciela do prowadzenia przeciwko dłużnikowi egzekucji wraz ze wskazaniem nieprzekraczalnego terminu, w którym wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności. Ten rodzaj zabezpieczenia można zatem zastosować dla wierzytelności o nieokreślonej konkretnie wysokości na dzień podpisywania aktu notarialnego.
Jak ogłosić upadłość jednoosobowej firmy?
Przepisy określają jedynie kształt i niezbędne elementy poddania się egzekucji aktem notarialnym natomiast jego treść pozostaje do ustalenia przez strony. Niezwykle istotne jest to, że egzekucja na podstawie aktu notarialnego dotyczyć może roszczeń nie tylko istniejących ale i przyszłych.
Według polskiego prawa, akt powinien zostać sporządzony w języku polskim i zawierać: dzień, miesiąc i rok sporządzenia aktu a w razie potrzeby lub na żądanie strony – godzinę i minutę sporządzenia i podpisania aktu, miejsce jego sporządzenia, imię, nazwisko i siedzibę kancelarii notarialnej (jeżeli akt sporządza zastępca notariusza – również imię i nazwisko zastępcy), imiona, nazwiska, imiona rodziców i miejsce zamieszkania osób fizycznych, nazwę i siedzibę osób prawnych lub innych podmiotów biorących udział w sporządzaniu aktu, imiona, nazwiska i miejsca zamieszkania osób działających w imieniu osób prawnych, ich przedstawicieli lub pełnomocników a także innych osób biorących udział w sporządzaniu aktu, oświadczenia stron, z powołaniem się w razie potrzeby na okazane przy akcie dokumenty, stwierdzenie (na żądanie stron) faktów i istotnych okoliczności, które zaszły przy spisywaniu aktu, stwierdzenie, że akt został odczytany, przyjęty i podpisany przez osoby biorące udział przy sporządzaniu aktu, obecne przy jego sporządzaniu, a także przez notariusza.
Negocjacje z bankiem przy opóźnieniu w spłacie raty kredytu
Dla wierzyciela równie ważne powinno być zawarcie w treści aktu stwierdzenia, że do uzyskiwania wypisów aktu uprawniony jest również wierzyciel.
Składając do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wierzyciel musi wykazać wcześniejsze wykonanie swojego zobowiązania wynikającego z zawartej z dłużnikiem umowy lub też wskazać upływ terminu określonego do zapłaty należności przez dłużnika, Sąd wydaje postanowienie, na które zarówno wierzycielowi, jak i dłużnikowi przysługuje środek odwoławczy w postaci wniesienia zażalenia do sądu II instancji.
Podsumowując – notarialne poddanie się egzekucji przez dłużnika znacznie skraca drogę dzielącą wspólne interesy od postępowania egzekucyjnego, jednakże, tak jak inne zabezpieczenia należności (np. weksel, poręczenie cywilne) nie gwarantuje pełnej wypłacalności dłużnika, znacznie skraca jednak czas oczekiwania na uzyskanie prawomocnego nakazu zapłaty, co w praktyce daje mniejsze możliwości dłużnikowi na uchylanie się od płatności.
Jak egzekwować z udziałów dłużnika w spółce z o.o.
Autor: Daria Cwen - Dyrektor Działu Windykacji B2B Kancelarii Prawnej Inkaso WEC S.A.