Jak pandemia wpłynęła na możliwość organizacji standardowych szkoleń pracowniczych?
W Polsce powstały akty prawne, które miały być udogodnieniem dla pracodawców, w tym min. ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która wskazuje możliwość przeprowadzenia szkolenia BHP „za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej”.
Do czasu wybuchu pandemii koronawirusa, zdecydowana większość szkoleń BHP była realizowana w formie stacjonarnej, czyli „na żywo” w ramach spotkań ze specjalistami ds. bhp. Samo szkolenie było więc doskonałą okazją do spotkania się z pracownikami i zwrócenia ich uwagi na zagadnienia oraz profilaktykę ochrony zdrowia. Jednak obecna sytuacja epidemiologiczna, w tym głównie ograniczenia w gromadzeniu się, zmusiła pracodawców oraz szkoleniowców, aby spojrzeć dużo szerzej na możliwość realizacji szkoleń.
Ostatnie miesiące pokazują, że ciągłe zakazy, nakazy czy odstępstwa związane z nowymi regulacjami prawnymi bądź wytycznymi, są dla wielu pracowników niezrozumiałe. Pracodawcy wiedzą, że muszą chronić zdrowie i życie pracowników, ale ze względu na pojawiające się wciąż nowe, często sprzeczne informacje, nie wiedzą, co mogą, co powinni, a czego nie. Eksperci BHP podczas szkolenia rozwiewają wątpliwości z tym związane, jak również przybliżają aktualne regulacje prawne i wytyczne odnoszące się do przepisów obowiązujących od lat, na które do tej pory, mało kto zwracał większą uwagę.
Szkolenia okresowe BHP - szkolić pracowników czy nie?
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. dopuszcza zawieszenie obowiązku szkoleń okresowych. Ich ważność wydłuża się o 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego. Stąd wielu pracodawców początkowo zdecydowało się zrezygnować z organizacji szkoleń okresowych swoich pracowników. Głównym argumentem przemawiającym za taką postawą jest ograniczenie organizowania spotkań zbiorowych w celu minimalizowania ryzyka zakażenia. Każdy medal ma jednak dwie strony. Warto zwrócić uwagę na fakt, że brak systematycznej aktualizacji wiedzy oraz wymiany doświadczeń w zakresie bezpieczeństwa może realnie wpływać na obniżenie jego poziomu w zakładach pracy. Dodatkowo należy pamiętać, że ustawodawca jednoznacznie wskazuje, że czas na wykonanie szkoleń okresowych od momentu odwołania stanu epidemii wynosi 60 dni.
Czy zorganizowanie szkolenia dla wszystkich wyznaczonych pracowników będzie realnie możliwe? Czy nie zakłóci to ciągłości procesów produkcyjnych? Czy kadra szkoleniowców będzie wystarczająca? Odpowiedzi na te pytania musi zadać sobie indywidualnie każdy pracodawcy. Natomiast na pewno nie można odkładać tej analizy „na później”.
Jaką formę szkoleń BHP wybrać?
Kluczowym aspektem, na którym warto się skoncentrować, jest oczywiście bezpieczeństwo pracowników i szkoleniowców. Podstawowe zasady są wszystkim dobrze znane, dlatego warto zadbać, aby podczas organizacji szkoleń były one wdrażane z dużą starannością. Odpowiednie odległości pomiędzy pracownikami, dezynfekcja, wietrzenie pomieszczeń, kontrola zdrowia uczestników to tylko wybrane z nich. Należy zwrócić uwagę na wielkość sal szkoleniowych i liczebność grup.
Warto tutaj skonsultować się z firmą organizującą szkolenia, która po przeanalizowaniu ilości osób na szkolenia może zaproponować gotowy scenariusz i harmonogram szkoleń z uwzględnieniem możliwych dopuszczonych form, w tym również szkoleń zdalnych „na żywo” z trenerem. Odpowiedzialne podejście do organizacji szkoleń jest pierwszym krokiem, który należy z rozwagą wykonać, następnie pozostaje nam już dostosowanie formy i programu szkolenia do obecnych warunków i możliwości, które nie muszą być ograniczone. Wręcz przeciwnie, wykorzystanie nowoczesnych metod szkoleniowych, w tym komunikacja za pomocą środków elektronicznych otworzyła przed nami nowe horyzonty i sposoby przekazywania wiedzy.
Szkolenia zdalne z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej – przyszłość branży
Mimo iż początkowo wiele osób niechętnie podchodziło do szkoleń w trybie zdalnym, teraz po roku trwającej epidemii, można jednoznacznie stwierdzić, że są one tak samo efektywne, co szkolenia przeprowadzane stacjonarnie. Warto zauważyć, że szkolenia BHP w formie internetowej oparte na ramowym programie wskazanym w rozporządzeniu posiadają niezbędne minimum, które pracownik powinien poznać, dlatego pracodawca może być pewny, że spełniają one normy prawne. Dodatkowo uczestnicy szkolenia online mają „na żywo” kontakt z trenerem oraz innymi uczestnikami przez co zostaje zachowana możliwość interakcji pomiędzy nimi i wymiany doświadczeń.
Warto zwrócić również uwagę, że cześć grup pracowników może odbyć szkolenie w formie samokształcenia, czyli e-learningu. Do głównych zalet tej formy należą: brak konieczności wychodzenia z domu i możliwość wzięcia udziału w kursie o dogodnej godzinie. Obecnie rynek branżowy oferuje szeroki wachlarz możliwości w tym zakresie, warto podczas dokonywania wyboru zwrócić uwagę zarówno na aspekt merytoryczny, jak i formę przekazu. Jeśli szkolenie ma być efektywne musi skupić uwagę uczestnika i poprzez wykorzystane narzędzia np. filmy instruktażowe czy ćwiczenia interaktywne pomóc w przyswojeniu niezbędnej wiedzy.
Jak będą wyglądać szkolenia BHP po ustaniu pandemii koronawirusa?
Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami dotyczącymi zachowywania dystansu, wiele wskazuje na to, że nawet po skończonej pandemii, szkolenia z wykorzystaniem środków elektronicznego przekazu będą nieodłącznym elementem funkcjonowania firm, a te bezpośrednie, będą realizowane tylko dla małych grup.
Z punktu widzenia osób prowadzących szkolenia, mniejsza liczba osób uczestniczących w kursie, pozwala na zrealizowanie większej liczby ćwiczeń praktycznych, a także dyskusje połączone z wymianą doświadczeń. Aktywny udział uczestników szkolenia pozwala na łatwiejsze przyswojenie zagadnień, co dostrzec można było podczas szkoleń online. Wykorzystywanie interaktywnych elementów, takich jak quizy czy gry, pozwoliły nie tylko zainteresować uczestników spotkania, ale także stały się doskonałym przerywnikiem pomiędzy kolejnymi omawianymi zagadnieniami.
Firmy, które szybko i elastycznie dostosowały swoją ofertę do aktualnej sytuacji epidemiologicznej są obecnie w dużo lepszej sytuacji. Materiały przez nich przygotowane świetnie sprawdzą się także podczas klasycznych szkoleń. Filmy instruktażowe dotyczące pierwszej pomocy czy umiejętnego korzystania z gaśnicy, pozwolą w różnorodny i ciekawy sposób przedstawić często sprawiające kłopoty treści.
Trudno przewidzieć rozwój sytuacji w kolejnych miesiącach. Dlatego nie warto odkładać tematu szkoleń na później, lecz zaplanować je zgodnie z tym, co wiemy na dzień dzisiejszy.
Dominika Rozmus Kierownik Działu BHP
Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA