Ograniczenie odpowiedzialności
Spółka komandytowa jest osobowa spółką handlową znajdująca swoje szczegółowe uregulowanie w treści przepisów art. 102 – 124 ustawy kodeks spółek handlowych (zwanej dalej KSH). Konstrukcja spółki komandytowej pozwala na rozróżnienie dwóch kategorii wspólników: komplementariusza - wspólnika odpowiadającego wobec wierzycieli całym swoim majątkiem, bez ograniczeń i komandytariusza - wspólnika odpowiadającego za zobowiązania spółki wyłącznie do wysokości wniesionego wkładu.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
KSH wyraźnie stanowi, że komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki komandytowej (art. 112 § 1 KSH). Istotne zatem jest aby wkład (przepisy nie wskazują jego minimalnej wysokości) został faktycznie wniesiony do spółki. W przeciwnym bowiem wypadku wierzyciel będzie mógł skierować swoje roszczenia do majątku osobistego komandytariusza - do wysokości wkładu bądź jego różnicy, który powinien zostać wniesiony. Warto też wiedzieć, że kto przystępuje do spółki komandytowej w charakterze komandytariusza, odpowiada także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru.
Czy warto założyć spółkę komandytową?
Z nieograniczoną odpowiedzialnością będziemy mieli natomiast do czynienia w przypadku komplementariusza. Odpowiada on całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki komandytowej (art. 115 § 1. Ordynacji podatkowej). Odpowiedzialność komplementariusza ma charakter subsydiarny co oznacza, że egzekucja wobec tego wspólnika będzie mogła być podjęta jedynie w przypadku bezskuteczności (w całości lub w części) prowadzonego wobec spółki postępowania egzekucyjnego.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako komplementariusz spółki komandytowej
W celu zoptymalizowania bezpieczeństwa obu wspólników takiej spółki jako komplementariusza powołuje się najczęściej spółkę kapitałową (osobę prawną). Ograniczenie odpowiedzialności majątkowej spółki komandytowej następuje poprzez wykorzystanie w ramach jej konstrukcji innej spółki – np. spółki z o.o., która zostaje komplementariuszem w spółce komandytowej (tzw. spółka z o.o. sp. k.). Komandytariuszami zostają natomiast osoby fizyczne – zwykle wspólnicy spółki z o.o. lub inne osoby, które mają partycypować w dochodach z działalności. Rolą komplementariusza (sp. z o.o.) jest jedynie prowadzenie spraw spółki (zarządzanie spółką komandytową) oraz ponoszenie nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej (która i tak będzie ograniczona wyłącznie do majątku spółki z o.o. z uwagi na jej charakter prawny).
Zoptymalizowanie obciążeń podatkowych z tytułu podatku dochodowego następuje poprzez odpowiednie rozłożenie podziału zysku pomiędzy komandytariuszy a komplementariuszy. I tak w przypadku ustalenia udziału w zysku komplementariusza spółki z o.o. w wysokości 10%, a komandytariuszy (osób fizycznych) w wysokości 90%, można uzyskać wymierne korzyści na płaszczyźnie prawa podatkowego. Podwójnym opodatkowaniem będzie objęty 10% zysk przysługujący spółce z o.o. - 19% podatek od osiągniętego dochodu i 19% podatek od wypłaconej dywidendy. Natomiast zysk (90%) przysługujący wspólnikom (osoby fizyczne) będzie podlegał opodatkowaniu wg zasad ogólnych – w wysokości 19%.
Roczne sprawozdanie finansowe spółek komandytowych
Opodatkowanie w spółce komandytowej
Omawiając szczegółowo kwestię zysku spółki komandytowej odnieść się należy do treści art. 5 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z treścią przywołanego przepisu przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Podobna zasada wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawą o PDOF), który stanowi, iż przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku takiej spółki. Ze względu jednak na przyjętą w ustawie o PDOF konstrukcję przypisywania poszczególnych dochodów do określonych źródeł przychodów, w art. 5b ust. 2 powołanej ustawy określone zostało, że jeżeli spółka niemająca osobowości prawnej – a taką jest spółka komandytowa - prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą (zdefiniowaną w art. 5a pkt 6 ustawy o PDOF), to przychody wspólnika z udziału w takiej spółce uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF, czyli za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przywołane powyżej przepisy wskazują zatem jednolicie, iż uzyskiwane przez spółkę komandytową przychody stanowić będą przychody jej wspólników, podlegające połączeniu z pozostałymi ich przychodami. W świetle powyższego wskazać należy, że spółki osobowe, w tym spółka komandytowa w odróżnieniu od spółek kapitałowych (spółki zoo, spółki akcyjnej) nie są podatnikami podatku dochodowego. Spółki kapitałowe jak zostało to już wcześniej zauważone „objęte są” podwójnym opodatkowaniem, co oznacza, że podatki płaci i spółka i wspólnicy z tytułu wynagrodzenia (dywidendy). W spółkach osobowych nie występuje opodatkowanie jak w przypadku spółek kapitałowych na poziomie spółki i na poziomie wspólników. Ta forma organizacyjno-prawna objęta jest wyłącznie jednokrotnym opodatkowaniem – podatkiem dochodowym wyłącznie na poziomie wspólników. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym w przypadku spółki komandytowej podlega tylko przychód osiągany przez wspólników, który określa się odrębnie u każdego wspólnika tej spółki zgodnie z prawem danego wspólnika do udziału w zysku. Udział wspólnika w zysku określa co do zasady umowa spółki. Jednak jeśli umowa tej kwestii nie reguluje, domniemywa się, że prawa wspólników do udziału w zysku są równe.
Skutki podatkowe wniesienia spółki z o.o. do spółki komandytowej
Planowane zmiany
Liczne kontrowersje budziła możliwość objęcia opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób prawnych spółek komandytowych. Stosownie do projektu zmian najpierw dochód (zysk) spółki komandytowej miałby zostać opodatkowany podatkiem od osób prawnych w wysokości 19%, a następnie dywidendy (podział zysku) wypłacane wspólnikom opodatkowane miałyby zostać dodatkowy 19% podatkiem od dywidendy. W konsekwencji doszłoby do opodatkowania tak jak ma to miejsce w przypadku osób prawnych na poziomie spółki i wspólnika.
Przykład
Procentowa struktura podatków
Projekty obłożenia spółek komandytowych podatkiem dochodowym od osób prawnych nie zostały ostatecznie uchwalone. W spółce komandytowej opodatkowani są nadal wyłącznie jej wspólnicy. Dzięki temu wspólnik będący osobą fizyczną może płacić liniowy podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 19% bez względu na wysokość osiągniętego dochodu (tak jak osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą).
Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki
Stan prawny: 02.12.2014 r.