Spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Cechą charakterystyczną działalności tej spółki jest nieograniczona i solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania pozostałych wspólników oraz samej spółki (art. 22 § 2 kodeksu spółek handlowych). Solidarność wspólników stanowi pewnego rodzaju ułatwienie dla wierzyciela w dochodzeniu swoich roszczeń. Może on bowiem sięgnąć do majątku osobistego każdego z wspólników w pełnym zakresie, a rozliczenia wewnętrzne między wspólnikami nie ograniczają praw wierzyciela.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Solidarnej odpowiedzialności wspólników nie można wyłączyć postanowieniami umowy spółki. Możliwa jest jednakże wewnętrzna modyfikacja między wspólnikami, która nie będzie odnosiła skutków w stosunku do osób trzecich.
Przepisy kodeksu spółek handlowych nie wyłączają również odpowiedzialności solidarnej osób, które przystąpiły do spółki w trakcie istnienie zobowiązania (art. 32 k.s.h.). Taka regulacja uniemożliwia nowemu wspólnikowi postawienia zarzutu, że nie odpowiada za zobowiązania spółki, gdyż w momencie powstania długu nie był jeszcze wspólnikiem. Podobnie przedstawia się kwestia odpowiedzialności osób, które de facto zawiązały spółkę, ale jeszcze nie dokonały wpisu do rejestru. Zgodnie z art. 251 § 2 k.s.h. osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisaniem do rejestru, za zobowiązania wynikające z tego działania odpowiadają solidarnie.
Zobacz również: Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki cywilnej
Solidarnej odpowiedzialności wspólników nie wyłącza również upadłość (likwidacja) spółki.
Odpowiedzialność wspólników na podstawie przepisów kodeksu cywilnego
Przepisy kodeksu cywilnego od solidarnej odpowiedzialności dłużników znajdują również zastosowanie w stosunkach między wspólnikami a wierzycielem spółki. Jeżeli zobowiązanie względem wierzyciela stanie się wymagalne to wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Nie wyłącza to jednak solidarnej odpowiedzialności między samymi dłużnikami.
Powstaje natomiast pytanie, czy jest możliwość zwolnienia z długu jednego bądź kilku współdłużników? Zgodnie z polskimi regulacjami, solidarna odpowiedzialność dłużników ma charakter imperatywny co oznacza, że nie można zmienić w drodze czynności prawnej charakteru prawnego zobowiązania solidarnego. Zgodnie z art. 373 kodeksu cywilnego zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników. Możliwe jest jednak odstąpienie przez wierzyciela od dochodzenia swoich roszczeń wyłącznie od jednego dłużnika. Nie wiąże się to jednak z wyłączeniem solidarności dłużników między sobą. Wspólnik spółki, który został zwolniony z długu przez wierzyciela zobowiązany jest rozliczyć się z pozostałymi wspólnikami, którzy mogą dochodzić od niego spłaty wierzytelności w odpowiedniej części.
W odniesieniu do wspólników dłużnych zastosowanie znajdzie również art. 374 § 2 k.c., zgodnie z którym zwłoka wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych ma skutek także względem współdłużników.
Zobacz też: Wyłączenie odpowiedzialności wspólników spółki z o.o.