Nowelizacja
Ustawodawca wykonując obowiązek implementacji do prawa polskiego postanowień dyrektywy 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lipca 2007 r., wprowadził doniosłe zmiany w przepisach kodeksu spółek handlowych, w zakresie walnego zgromadzenia spółki akcyjnej.
Wprowadzone zmiany zaczęły obowiązywać od 03 sierpnia 2009r. i w głównej mierze dotyczą spółek publicznych, jednakże niektóre z nich dokonały reformy w także w regulacjach odnoszących się do prywatnych spółek akcyjnych. Zamiarem prawodawcy unijnego było stworzenie warunków umożliwiających wywieranie większego wpływu na zarząd lub większościowego akcjonariusza spółki akcyjnej, przez drobnych akcjonariuszy (w przypadku spółek prywatnych) lub akcjonariat rozproszony (w przypadku spółek publicznych).
Zobacz: Jak wygląda procedura w sprawie zwrotu nieprawidłowo pobranych wypłat w spółce akcyjnej?
Powołane instytucje prawne tworzą nowoczesne normy paneuropejskie w prawie spółek, które wyprzedzają dotychczasowe rozwiązania funkcjonujące w Polsce w ramach pojęcia ładu korporacyjnego. Przyjęte zmiany są na tyle nowatorskie, że wymuszają zmiany także w katalogu dobrych praktyk spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie wprowadzonych niedawno, bo w lipcu 2007r.
Reforma przepisów w zakresie obejmującym wszystkie spółki akcyjne (czyli z uwzględnieniem spółek niepublicznych), dotyczy m.in. takich uprawnień akcjonariuszy jak:
- wprowadzanie zmian i uzupełnień do porządku obrad WZA (dotychczas przepis martwy),
- przedstawiania przez akcjonariuszy własnych projektów uchwał przewidzianych porządkiem obrad,
- wykonywania prawa głosu,
- prawo do informacji o spółce.
Ponadto zmianie uległy kompetencje do zwoływania WZA, a także zasady kierowania do zarządu żądania zwołania WZA, przez akcjonariuszy mniejszościowych.
Warto odnotować, że żądania akcjonariuszy mniejszościowych mogą być kierowane do zarządu spółki także w formie elektronicznej. Takie rozwiązanie znacząco ułatwia aktywność korporacyjną drobnym akcjonariuszom, a w szczególności tym, którzy przebywają zagranicą.
Zobacz: Czy istnieje możliwość nałożenia na akcjonariusza dodatkowego obowiązku?
Zwoływanie Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy
W brzmieniu obowiązującym do 03 sierpnia b.r. kodeks spółek handlowych nie przewidywał możliwości proponowania przez akcjonariuszy własnych projektów uchwał.
Teraz w zmienionym art.401 §1 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusz lub akcjonariusze reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego mogą nie tylko żądać umieszczenia własnych propozycji w porządku obrad, ale także zgłaszać własne projekty uchwały dotyczących proponowanego punktu w porządku obrad.
Należy podkreślić, że w/w uprawnienia przysługują osobom reprezentującym co najmniej 5% udział w kapitale zakładowym spółki. Próg został obniżonym o połowę, wcześniej do zgłoszenia przez akcjonariusza własnych propozycji do porządku obrad wymagany był udział 10%.
Możliwość powołania własnych punktów w porządku obrad
W poprzednim stanie prawnym zebranie 10% udziału w kapitale nie dawało gwarancji zamieszczenia własnych punktów w porządku obrad albowiem procedura przewidywała obowiązek zgłoszenia uzupełnień z miesięcznym wyprzedzeniem w stosunku do wyznaczonego terminu WZA, a jednocześnie zarząd mógł zwołać WZA na dwa tygodnie przed planowanym terminem.
Obecnie skróceniu uległ termin, w jakim akcjonariusze winni zgłosić zmiany i wynosi on 21 dni dla spółek z akcjami na okaziciela i 14 dni dla spółek, które wyemitowały wyłącznie akcje imienne.
Zobacz: Jak w praktyce wygląda realizacja prawa udziału w spółce akcyjnej?
Niestety zmiany te niewiele zmieniły w sytuacji akcjonariuszy w przypadku, jeśli zarząd zdecyduje się na ogłoszenie lub zawiadomienie z najkrótszym możliwym wyprzedzeniem (21 dni przez ogłoszenie, a jeśli wszystkie akcje imienne – 14 dni licząc od daty nadania listu poleconego). W praktyce oznacza to, że zarząd może uniemożliwiać akcjonariuszom spółek niepublicznych (jeśli akcje były tylko imienne) wprowadzanie własnych propozycji do porządku obrad, a w przypadku pozostałych spółek akcyjnych, propozycje zmian akcjonariusze będą mogli przesłać za pośrednictwem poczty elektronicznej, wyłącznie w dniu ukazania się ogłoszenia.
Jednakże ustawodawcy udało się wprowadzić instytucję, która skutecznie wspiera pozycję i aktywność akcjonariatu mniejszościowego. Otóż dyspozycja art.400 §1 ksh przewiduje dla akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 1/20 kapitału zakładowego spółki (w poprzednim stanie prawnym wymagana była 1/10) uprawnienie do żądania zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia. Żądanie mniejszości może zostać przekazane zarządowi na piśmie lub w postaci elektronicznej.