Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową – poradnik

Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową - zalety

Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową to nowa procedura wprowadzona do kodeksu spółek handlowych ustawą z 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców. Dzięki niej osoby fizyczne wykonujące we własnym imieniu działalność gospodarczą mają możliwość zmiany formy prawnej na spółkę kapitałową z wykorzystaniem zalet jakie wiążą się z sukcesją uniwersalną, czyli wstąpieniem w ogół praw i obowiązków majątkowych poprzednika. Rozwiązanie to przybiera więc formę niejako wejścia w sytuacje prawną nowej spółki, przez dotychczasowego przedsiębiorcę jednoosobowego, który z dniem przekształcenia staje się jedynym wspólnikiem lub akcjonariuszem przekształconej spółki. Dla prowadzących własne firmy nowe rozwiązanie ma doniosłe znaczenie praktyczne, w szczególności w przypadku posiadanych koncesji, zezwoleń i licencji. Wyjątkiem są ustawowo przewidziane przypadki lub decyzje o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi, wprowadzające inne zasady. Przejściu nie podlegają ulgi podatkowe.

Spółka, która powstała na skutek przekształcenia przedsiębiorcy – osoby fizycznej – w jednoosobową spółkę z o.o. przejmie zezwolenie na sprzedaż alkoholu po dotychczasowym przedsiębiorcy,  który uległ przekształceniu.

Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową to nie nowość

Nowa procedura stanowi uproszczenie w stosunku do dwóch dotychczasowych ścieżek przekształcenia z działalności ewidencjonowanej do formy spółki handlowej.

• Pierwsza z nich to wniesienie do nowej lub już istniejącej spółki przedsiębiorstwa przedsiębiorcy jednoosobowego aportem.
• Druga polega na darowiźnie lub sprzedaży przedsiębiorstwa istniejącej spółce połączona z likwidacją jednoosobowego przedsiębiorcy.

Obie wspomniane procedury nadal pozostają dostępne dla zainteresowanych przedsiębiorców.

Nowa procedura – obostrzone zasady

Przekształcenie przedsiębiorcy według nowych zasad opiera się na zastosowaniu przepisów dotyczących powstania przekształconej spółki. Reguły znane z procedury przekształcania spółek handlowych. Ustawodawca postawił przed przedsiębiorcą wymagania w postaci:

• sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
• złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
• powołania członków organów spółki przekształconej;
• zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
• dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Plan przekształcenia

Na przedsiębiorcy spoczywa obowiązek sporządzenia planu przekształcenia w formie aktu notarialnego. Plan taki powinien zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia oraz zostać uzupełniony o załączniki:

• projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
• projekt aktu założycielskiego (statutu);
• wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego;
• sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na wskazany wyżej dzień.

Plan przekształcenia powinien zostać poddany badaniu przeprowadzonemu przez biegłego rewidenta. Celem badania jest ustalenia rzetelności i poprawności planu. Biegłego wyznacza sąd rejestrowy na wniosek złożony przez przekształcanego przedsiębiorcę. W nowej procedurze ustawodawca podkreślił, że w uzasadnionych przypadkach sąd ma możliwość wyznaczenia więcej niż jednego biegłego rewidenta.

Biegły rewident na sporządzenie opinii i dostarczenie jej przedsiębiorcy oraz do sądu wraz z planem, ma nie więcej niż dwa miesiące od dnia wyznaczenia biegłego. Konkretny termin określa sąd.

W stosunku do przekształcanego przedsiębiorcy biegły ma prawo wystosowania pisemnego żądania przedłożenia dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów. Biegły ponosi jednak odpowiedzialność wobec przedsiębiorcy przekształcanego za szkody wyrządzone z jego winy. Jeżeli biegłych jest kilku, ich odpowiedzialność jest solidarna.

Określenie wynagrodzenia biegłego rewidenta należy do sądu. On też zatwierdza jego rachunki. Płaci – przedsiębiorca. W terminie dwóch tygodni.

Oświadczenie przedsiębiorcy

Nowe regulacje zobowiązują przedsiębiorcę również do złożenia oświadczenia o przekształceniu. Ustawodawca przewidział dla niego formę aktu notarialnego. Oświadczenie powinno określać:

• typ spółki, w jaki zostaje przekształcony przedsiębiorca;
• wysokość kapitału zakładowego;
• zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi albo akcjonariuszowi spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane;
• nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej.

Pozostałe obowiązki

Przekształcany przedsiębiorca musi także zawrzeć w obecności notariusza umowę spółki z o.o. lub podpisać statut spółki akcyjnej. Zarząd jest zobowiązany do przeprowadzenie procedury wpisu przekształconej spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek w tym przedmiocie składają wszyscy członkowie zarządu. Oni też występują o ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Wykreślenia przekształconego przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej dokonuje organ ewidencyjny wraz z chwilą dokonania wpisu do rejestru. Ustawodawca obciążył sąd rejestrowy obowiązkiem przesłania właściwemu organowi ewidencyjnemu odpisu postanowienia o wpisie do rejestru spółki utworzonej na skutek przekształcenia.

Polecamy: Czym jest CEIDG, czyli własna firma przez Internet

Nazwa po przekształceniu

Nowa procedura przekształcenia jednoosobowego przedsiębiorcy w spółkę kapitałową przewiduje określone wymogi dotyczące zasad konstruowania nazwy.

Ustawodawca przewidział dwa przypadki. Pierwszy z nich to jedynie modyfikacja dotychczasowej nazwy w zakresie formy prawnej prowadzonej działalności. Drugi zakłada, że zmiana nazwy nie polega jedynie na dodaniu części identyfikującej formę prawną spółki przekształconej. Wówczas pojawia się obowiązek podania w nawiasie, obok nowej firmy,  dawnej firmy uzupełnionej wyrazem „dawniej”. Taki stan rzeczy musi się utrzymywać przez co najmniej rok od dnia przekształcenia.

Jeżeli nazwa jaką posługiwał się przedsiębiorca przed przekształceniem w spółkę z o.o. brzmiała Piotr Kowalski, to po przekształceniu będzie to Piotr Kowalski sp. z o.o. W przypadku zmiany złożonej Piotr Kowalski handel obwoźny powinien przybrać brzmienie Handel obwoźny sp. z o.o. (dawniej Piotr Kowalski handel obwoźny).

Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową - odpowiedzialność

Osoby, które działają za przedsiębiorcę przekształcanego ponoszą solidarną odpowiedzialność wobec tego przedsiębiorcy, spółki, wspólników oraz osób trzecich za szkody wyrządzone działaniem lub zaniechaniem. Chodzi o zaistnienie przesłanki sprzeczności z prawem albo postanowieniami umowy lub statutu spółki. Osoby te będą zwolnione z odpowiedzialności, gdy wina nie będzie leżała po ich stronie. Podobnie odpowiada osoba fizyczna poddana przekształceniu.

Dla roszczeń związanych z odpowiedzialnością wskazanych wyżej podmiotów (oraz odpowiedzialności biegłego wobec przedsiębiorcy) ustawodawca przewidział trzyletni termin przedawnienia, liczony od dnia przekształcenia.

Za zobowiązania przedsiębiorcy przekształconego związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, które powstały przed dniem przekształcenia (przez okres trzech lat, licząc od dnia przekształcenia) odpowiedzialność solidarną ponosi przedsiębiorca - osoba fizyczna, podlegająca przekształceniu.

Polecamy: Poradnik: Zamknięcie roku obrotowego w spółkach z o.o.

Za co płaci przedsiębiorca przekształcany?

Przekształcany przedsiębiorca powinien przygotować się na 4 grupy wydatków: