Spółka cywilna
Spółka cywilna jest bardzo popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Sama nie jest jednak przedsiębiorcą - są nimi poszczególni jej wspólnicy w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
W umowie spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się tylko do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w oznaczony sposób, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkłady nie muszą być jednak równe.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Odpowiedzialność wspólników za długi spółki cywilnej
Kodeks cywilny zawiera zasadę, zgodnie z którą za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Oznacza to, że każdy wspólnik odpowiada za całość zobowiązań spółki do pełnej wysokości całym swoim majątkiem, a więc także majątkiem osobistym, który jest odrębny od majątku spółki.
Wierzyciel spółki cywilnej może domagać się zapłaty od któregokolwiek ze wspólników. Nie jest przy tym związany żadnymi ograniczeniami. Dla własnego dobra powinien wybrać wspólnika, który w najlepszy sposób zapewnia ściągnięcie od niego wierzytelności. Jak mówi kodeks cywilny kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Aż do całkowitego zaspokojenia wierzyciela wszyscy wspólnicy są zobowiązani i mogą odpowiadać za zobowiązania spółki, które nie zostały jeszcze uregulowane.
Odpowiedzialność wspólników za długi spółki cywilnej uzależniona jest od czasu działania w spółce. Jeżeli do spółki dołączył nowy wspólnik to nie odpowiada on za zobowiązania zaciągnięte przed jego przystąpieniem.
W przypadku odejścia wspólnika należy pamiętać, że może on odpowiadać za zobowiązania wynikające z jego dotychczasowej działalności, w razie problemów spółki z płatnością zobowiązań. Oznacza to, że odpowiedzialność wspólnika obejmuje wszystkie zobowiązania powstałe w trakcie jego udziału w spółce, a odpowiedzialność ta nie wygasa chwilą wystąpienia ze spółki czy jej rozwiązania.
Zobacz: Rozwiązanie spółki cywilnej przez sąd
Rozliczenia wspólników - roszczenie regresowe
Jeżeli zobowiązanie zostaje w całości spłacone tylko przez jednego wspólnika, przysługuje mu roszczenie regresowe do pozostałych wspólników. Należy pamiętać, że zakres roszczeń regresowych zasadniczo nie jest proporcjonalny do wartości udziałów poszczególnych wspólników . Oznacza to, że w przypadku braku odmiennej umowy, wspólnik będzie mógł żądać od pozostałych wspólników zwrotu spełnionego świadczenia w częściach równych. Inne rozwiązanie może być zawarte w umowie spółki.
Roszczenie regresowe nie jest uzależnione od tego, jakiej wielkości udziały mają poszczególni wspólnicy spółki cywilnej.
Zobacz: Spółka jawna a spółka cywilna
Kiedy wspólnik może się uchylić od odpowiedzialności?
Wspólnik może się uchylić od solidarnej odpowiedzialności za długi spółki cywilnej, poprzez wykazanie, że przy zaciąganiu zobowiązań naruszone zostały zasady reprezentacji ustalone w umowie spółki.
Oprócz tego istnieje możliwość zwolnienia wspólnika z odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jeżeli wyrażą na to zgodę wierzyciele. Kodeks cywilny stanowi bowiem, że możliwe jest umowne dokonanie zmiany dłużnika w ten sposób, że w miejsce dotychczasowego dłużnika wstępuje osoba trzecia, zwalniając go z odpowiedzialności za zobowiązanie. Zmiana dłużnika odbywa się na mocy umowy między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela bądź na mocy umowy między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika.
Wyrażenie zgody przez wierzyciela na zmianę dłużnika powoduje zwolnienie dotychczasowego dłużnika z odpowiedzialności. Wspólnik nie będzie zwolniony od odpowiedzialności, jeżeli wierzyciel wyrażając na to zgodę nie wiedział o niewypłacalności osoby przejmującej dług.