Arbitraż gospodarczy to stale rozwijający się element życia gospodarczego w Polsce. Coraz więcej przedsiębiorców chce rozstrzygać powstałe między nimi spory właśnie w drodze polubownej.
Zawsze na piśmie
Zapis na sąd polubowny może znaleźć się w dowolnej umowie. Jednak dla jego ważności należy podać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego wyniknął lub może wyniknąć. Dodatkowo zapis na sąd polubowny powinien być dokonany na piśmie.
Wymaganie dotyczące formy zapisu na sąd polubowny jest spełnione także wtedy, gdy zapis zamieszczony został w wymienionych między stronami pismach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumienia się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść.
Powołanie się w umowie na dokument zawierający postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spełnia wymagania dotyczące formy zapisu na sąd polubowny, jeżeli umowa ta jest sporządzona na piśmie, a to powołanie się jest tego rodzaju, że czyni zapis częścią składową umowy.
Zobacz: Czym jest sąd polubowny (arbitrażowy)?
Równość stron
Bezskuteczne są postanowienia zapisu na sąd polubowny naruszające zasadę równości stron, w szczególności uprawniające tylko jedną stronę do wytoczenia powództwa przed sądem polubownym przewidzianym w zapisie.
Oznacza to, że w wypadku zapisu na sąd polubowny każda ze stron stosunku prawnego ma prawo wnieść sprawę do takiego sądu. Gdy jednej ze stron umowy odmawia się prawa do wniesienia sprawy do sądu polubownego wtedy taki zapis jest bezskuteczny.
Wybór sadu
Zapis na sąd polubowny może wskazywać stały sąd polubowny jako właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, wiąże je regulamin stałego sądu polubownego obowiązujący w dacie zawarcia zapisu na sąd polubowny.
Zobacz: Jak skorzystać z postępowania pojednawczego?
Sąd polubowny a sąd powszechny
W razie wniesienia do sądu sprawy dotyczącej sporu objętego zapisem na sąd polubowny, sąd odrzuca pozew lub wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, jeżeli pozwany albo uczestnik postępowania nieprocesowego podniósł zarzut zapisu na sąd polubowny przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.Jak zatem widać sąd nigdy z urzędu nie odrzuca takiego pozwu, konieczne jest tu działanie pozwanego.
Sądy polubowne w Polsce
W Polsce działa coraz więcej sądów polubownych. Najpopularniejszym wśród przedsiębiorców sądem polubownym jest Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej.
Zobacz serwis: Odszkodowania