Wymogi formalne co do pisma wynikają bądź z przepisu ogólnego, a więc art. 126 kpc, bądź też zawierają się w przepisach szczególnych (np. art. 127, 187, 368 kpc).
Porównaj: Jak napisać pismo do sądu?
Zgodnie z powołanym art. 126 kpc każde pismo procesowe powinno zawierać:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- oznaczenie rodzaju pisma;
- osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności;
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników.
Porozmawiaj o tym naszym FORUM!
Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na nasz Newsletter!
Przykładowe błędy formalne
Katalog błędów formalnych w zasadzie jest katalogiem otwartym. Do najczęściej spotykanych błędów zalicza się błędne oznaczenie strony pozwanej, brak określenie wartości przedmiotu sporu, brak opłaty, złożenie pisma bez wymaganych odpisów dla strony przeciwnej itp.
Uzupełnienie braków formalnych pisma dotyczy wyłącznie wstępnego momentu, a więc przed doręczeniem takiego pisma stronie przeciwnej (wyrok SW w Warszawie z 19 lutego 1969 r., III CR 2116/68, OSPiKA 1969, nr 12, poz. 260).
Brakiem formalnym jest również brak opłaty od pozwu. Osoby działające same, bez adwokata lub radcy prawnego zazwyczaj nie wiedzą jaką powinny uiścić opłatę od pozwu lub pisma.
Dlatego też sąd w przypadku otrzymania pisma bez należytej opłaty wzywa powoda do uzupełnienia braków formalnych przez uiszczenie należnej opłaty (podając wysokość opłaty i sposób jej uiszczenia).
Druk pełnomocnictwa - co musi zawierać?
Błędy formalne w pismach pochodzących od profesjonalistów
Zdecydowanie bardziej rygorystycznie sąd traktuje pisma, które pochodzą od profesjonalisty adwokata lub radcy prawnego, a które to nie zostały opłacone.
Pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, które nie zostało należycie opłacone, przewodniczący zwraca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli pismo podlega opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu.
Natomiast sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.
W praktyce wiele wątpliwości budziła sytuacja w której powód występował o zwolnienie od kosztów sądowych, a sąd odmówił udzielenia takiego zwolnienia (lub zwolnił stronę od kosztów jedynie częściowo), czy w takiej sytuacji strona ma obowiązek samodzielnie opłacić wpis sądowy czy też ma oczekiwać na wezwanie sądu.
Wpisanie zastrzeżenia do protokołu rozprawy – art. 162 KPC
Kwestię tą jednoznacznie rozstrzygnął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 października 2006r. w sprawie V CSK 158/2006r. Sąd wyraził pogląd, że jeśli sąd odmówi prośbie o zwolnienie z kosztów sądowych, musi wezwać powoda ubiegającego się o to zwolnienie do uiszczenia opłaty sądowej od pozwu.
Nie wystarczy samo doręczenie postanowienia o odmowie zwolnienia. Taki obowiązek spoczywa na sądzie bez względu na to czy strona występuje sama czy reprezentuje ją adwokat lub radca prawny.
Kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje możności swobodnego decydowania przez stronę o tym, czy musi ona czy nie musi wykazywać okoliczności wymienionych w wezwaniu sądu.
Strona musi więc uzupełnić wszystkie okoliczności wymienione w wezwaniu, nawet wówczas jeśli się z tym nie zgadza lub jeśli już wcześniej w ocenie strony okoliczność ta została dostatecznie wyjaśniona.
Co powinno zawierać wezwanie do uzupełnienia braków formalnych
Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych musi mieć charakter konkretny. Oznacza to, że sąd w wezwaniu musi:
- oznaczyć braki formalne w sposób dokładny,
- podać termin ich uzupełnienia,
- wyraźnie określić skutek niezachowania terminu, jakim jest zwrot pisma stronie.
Jak zaskarżyć nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym?
Termin na uzupełnienie braków formalnych pisma wynosi 7 dni. Termin ten nie może być ani skracany, ani przedłużany.
Jakie są skutki nieuzupełnienia braków formalnych
Nieuzupełnienie braków formalnych pisma powoduje dotkliwe skutki. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.
Zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu doręcza się tylko powodowi.
Jeśli powodem zwrotu pisma jest brak wniesienia opłaty to strona może jeszcze swój brak uzupełnić i na tym etapie. W terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma z tej przyczyn (braku opłaty) strona może uiścić brakującą opłatę. Jeżeli opłata została wniesiona we właściwej wysokości, pismo wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki nie następuje w razie kolejnego zwrotu pisma z tej samej przyczyny.