Utwór w sieci
Kwestia ochrony praw autorskich w sieci powstała wraz z żywiołowym rozwojem internetu. Niezależnie od tego należy jednak pamiętać o tym, że także w internecie przepisy prawa autorskiego obowiązują w pełnej postaci, a wiersz napisany na kartce papieru lub na stronie internetowej podlega takiej samej ochronie.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych utworem, który podlega ochronie jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Zobacz: Kopiowanie artykułów z sieci
Definicja utworu, jaka została przywołana powyżej każe nam uważniej postępować w przypadku ściągania plików. Ochronie podlegają bowiem nie tylko te tradycyjne utwory, czyli pliki muzyczne, książki, artykuły, czy obrazy, lecz również te o wybitnie „cyfrowym charakterze”. Stąd też ochronie będą podlegać również kompozycje graficzne, czy nawet wpisy na blogu.
Każdy utwór zamieszczony w sieci podlega ochronie autorskiej.
Utwór anonimowy
Przepisy prawa autorskiego wprowadzają pewien dualizm ochrony. Z jednej strony mamy prawa autorskie osobiste, których esencją jest prawo do autorstwa utworu. Prawa te są niezbywalne i są nieograniczone w czasie. Z drugiej strony mamy prawa autorskie majątkowe, które dotyczą materialnej strony utworu, czyli wynikających z niego dochodów. W tym przypadku mowa jest o prawach, które mogą być przedmiotem obrotu.
Ochronie prawnej podlega każdy utwór od momentu jego ustalenia, czyli uzewnętrznienia. Powstaje jednak pytanie co z utworami anonimowymi, których w internecie wcale nie mało. Przykładowo jeżeli dana treść mająca charakter utworu (np. anonimowy wiersz) nie została podpisana, to czy podlega ona takiej samej ochronie jak treść z wyjawieniem autora?
Zobacz: Polecając filmiki na Facebooku łamiesz prawo
Zgodnie z art. 16 ustawy prawa autorskie osobiste dają autorowi m.in. prawo oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem. Co istotne możliwe jest także udostępnienie go anonimowo (art. 16 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
To w jaki sposób utwór zostanie oznaczony przez jego autora nie wpływa na zakres, ani tym bardziej istnienie praw majątkowych do niego. Tym samym w odniesieniu do utworu anonimowego istnieją prawa autorskie majątkowe (składające się na prawo dysponowania utworem i prawo do wynagrodzenia), które pierwotnie przysługują autorowi.
Ochronie prawnej podlegają także utwory anonimowe publikowane w sieci.
Anonimowo opublikowany na forum internetowym będzie podlegał ochronie autorskiej. Tym samym tylko osoba dysponująca prawami autorskimi majątkowymi do utworu będzie mogła go wykorzystywać w celach komercyjnych.
Zobacz: Linkowanie a prawa autorskie