Co do zasady twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia za wykorzystywanie jego utworu. Prawo autorskie przewiduje jednak w tej kwestii pewne wyjątki. Zgodnie z artykułem 23 ustawy prawo autorskie, możemy bez zezwolenia twórcy nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Uprawnienie to dotyczy korzystania z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg bliskich sobie ludzi, w szczególności krewnych, powinowatych, czy osób, które łączy stosunek towarzyski.
Pożyczenie płyty kuzynce. Kuzynka jest naszą krewną, nie łamiemy więc prawa autorskiego. Inaczej byłoby na przykład w przypadku celowego pozostawienia płyty na przystanku autobusowym, gdzie mieliby do niej dostęp nieznajomi.
Łamanie praw autorskich w internecie – kogo można karać?
Na podstawie tego przepisu, możemy korzystać z cudzego utworu w każdej formie, poza budowaniem według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym. Wyłączenie utworów architektonicznych z możliwości korzystania z nich w ramach dozwolonego użytku, spowodowane jest jego znacznym kosztem. Nie ma natomiast znaczenia, czy wykorzystujemy utwór w celu rozrywkowym, kolekcjonerskim, edukacyjnym, czy jeszcze innym[1].
Porozmawiaj o tym na naszym forum!
Warto zwrócić uwagę, że dozwolone jest korzystanie jedynie z pojedynczych egzemplarzy utworu. Powielanie dzieła w większej, masowej ilości będzie więc stanowić naruszenie prawa autorskiego[2].
Stosunek osobisty łączący krąg osób korzystających z cudzego dzieła, jest rozumiany dość szeroko. Uważa się, że kryterium rozstrzygającym, czy dane osoby łączy stosunek osobisty, jest podtrzymywanie przez nie między sobą więzi[3].
Utwory udostępniane w Internecie
Z dozwolonego użytku osobistego będziemy korzystać także wtedy, gdy przesyłamy znajomym lub rodzinie za pośrednictwem Internetu pliki muzyczne bądź filmowe.
Wysłanie piosenki przyjacielowi mailem.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy udostępnimy cudze dzieła w Internecie osobom, którym nie znamy, czyli anonimowym internautom, łamiemy prawa autorskie, ponieważ nie zostanie spełniony warunek stosunku osobistego z art. 23 ustawy prawo autorskie.
Prawa autorskie na portalach społecznościowych
Zamieszczenie pliku muzycznego na naszej stronie internetowej. W ten sposób udostępniamy cudzy utwór osobom, których nie znamy i z którymi nic nas nie łączy.
Co jeśli w sieci umieszczono utwór zdobyty nielegalnie? Wydaje się, że nie można w takim przypadku mówić o dozwolonym użytku osobistym, ponieważ wyraźnym ustawowym wymogiem jest udostępnienie utworu już rozpowszechnionego[4].