Roszczenie o przywrócenie do pracy z prawem do wynagrodzenia nie jest uwarunkowane wystąpieniem realnej szkody po stronie pracownika i nie ma charakteru odszkodowawczego. Stanowi świadczenie kompensacyjne o charakterze finansowym po stronie pracodawcy w związku z wadliwym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. Na mocy uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r. (II PZP 12/08) czas pozostawania bez pracy, za jaki pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie na podstawie art. 57 § 1 k.p., nie musi obejmować miesięcy następujących bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy. Roszczenie o wynagrodzenie ma charakter autonomiczny. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2009 r. (I PZ 1/09) osoba dochodząca przywrócenia do pracy nie musi równocześnie, ani też w ogóle, żądać wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, ale jego uzyskanie przez osobę przywróconą do pracy nie jest możliwe bez zgłoszenia roszczenia o jego zasądzenie. Natomiast wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy powinno być dochodzone w drodze odrębnego powództwa.
Zobacz również: Elastyczny czas pracy - nadgodziny odchodzą do lamusa
Prawo do wynagrodzenia zgodne z konstytucją
Trybunał Konstytucyjny 22 maja 2013 r. orzekł (sygn. akt P 46/11) w przedmiocie pytania prawnego Sądu Rejonowego w Gliwicach, że art. 57 § 1 kodeksu prawnego jest zgodny z art. 64 ust. 1 w zw. z art. 2 i art. 24 konstytucji. Trybunał przyjął pogląd, że obecne przepisy wyłączają możliwość odnoszenia się do przepisów prawa cywilnego wobec czego uniemożliwiają zasądzenie na rzecz pracownika odszkodowania, które przewyższałoby wysokość wynagrodzenia. Wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy ma charakter kompensacyjny i ma na celu kompensację szkody wyrządzonej pracownikowi w wyniku naruszenia zobowiązania umownego przez niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. Trybunał podzielił stanowisko, że przewidziane w ustawie obowiązki pracodawcy mają charakter publicznoprawny i są traktowane jak sankcja za niewykonanie ciążącego obowiązku. Obowiązujące przepisy prawa dotyczące ochrony pracowników w razie wadliwego rozwiązywania stosunku pracy muszą obejmować interes pracownika oraz kontraktowy charakter stosunku pracy. TK wskazał również, że nie można pominąć zasady sprawiedliwości społecznej wyrażonej w art. 24 konstytucji wraz z zawartą w tym artykule zasadą ochrony pracy.
Obliczanie wysokości wynagrodzenia
Wynagrodzenie przyznawane pracownikowi na mocy art. 57 § 1 k.p. może być traktowane jako świadczenie uzupełniające przy świadczeniu podstawowym będące sposobem na naprawienie szkody majątkowej wynikającej z wadliwego rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie z tym artykułem pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w wyniku przywrócenia do pracy w wysokości nie wyższej niż wysokość wynagrodzenia za 3 miesiące i nie mniejszej niż za 1 miesiąc. Obliczenia wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy dokonuje się na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 1996 r. o sposobie ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy, zgodnie z którym stosuje się odpowiednio zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2005 r. (I PK 233/04) zajął stanowisko, że wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy (art. 57 § 2 k.p.) należy obliczać według wynagrodzenia za pracę, jakie otrzymywałby pracownik, gdyby w tym czasie pracował. Wynagrodzenie ma charakter limitowany i wynika ze specyfiki stosunku pracy, który został oparty na racjonalnym kompromisie. Dodatkowo wynagrodzenie podlega ogólnym zasadom opodatkowania i oskładkowania co oznacza, że stanowi przychód podlegający obciążeniu składką na ubezpieczenia społeczne według przepisów ubezpieczeniowych obowiązujących w dacie wypłaty tego wynagrodzenia (wyr. SN z dnia 22 października 2008 r., I UK 82/08).
Zadaj pytanie na forum: Moja Firma - Kadry i ZUS