Wyjątkiem jest sytuacja opisana w art. 97 § 11–13 k.p., którą wprowadzono do Kodeksu pracy ustawą z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz.U. Nr 36, poz. 181).
Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na okres próbny, umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy, pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy obejmujące zakończone okresy zatrudnienia na podstawie takich umów, zawartych w okresie 24 miesięcy, poczynając od zawarcia pierwszej z tych umów (art. 97 § 11 k.p.).
Świadectwo pracy wydaje się w dniu upływu terminu – 24-miesięcznego okresu zatrudnienia.
Jeżeli jednak rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy o pracę nawiązanej przed upływem 24 miesięcy przypada po upływie tego terminu, świadectwo pracy wydaje się w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia takiej umowy o pracę (art. 97 § 12 k.p.).
Pracownik pozostający w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę na okres próbny, umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy może jednak w każdym czasie żądać:
- wydania świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem każdej ze wskazanych umów o pracę lub
- wydania świadectwa pracy dotyczącego łącznego okresu zatrudnienia na podstawie takich umów, przypadającego przed zgłoszeniem żądania wydania świadectwa pracy.
Pracodawca ma wydać świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia pisemnego wniosku pracownika.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Jakie roszczenia przysługują za niewydanie świadectwa pracy?
Kolejna umowa o pracę
Należy uznać, że do zastosowania art. 97 § 11–13 k.p. nie jest konieczne, aby podczas tych 24 miesięcy występował ciąg umów zapoczątkowany umową o pracę na okres próbny. Wystarczające powinno być pozostawanie w zatrudnieniu przez 2 lata na podstawie kolejnych umów na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy.
Ustawodawca zrezygnował z określenia, że nawiązanie kolejnej umowy ma nastąpić „bezpośrednio po” rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy, co nie wyklucza występowania przerw między poszczególnymi umowami zawieranymi między tymi samymi stronami stosunku pracy z zastrzeżeniem, że nie są one dłuższe niż okres 7 dni od dnia ustania stosunku pracy, w którym zgodnie z przepisami pracodawca najpóźniej powinien pracownikowi lub upoważnionej przez niego na piśmie osobie wysłać za pośrednictwem poczty świadectwo pracy lub doręczyć w inny sposób (§ 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania; Dz.U. Nr 60, poz. 282; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 251, poz. 1509).
Pracodawca po upływie 24 miesięcy zatrudnienia pracownika na podstawie umów terminowych będzie zobowiązany wydać pracownikowi jedno świadectwo pracy obejmujące zakończone okresy zatrudnienia na podstawie tych umów, poczynając od zawarcia pierwszej z nich. Zasada ta znajdzie jednak zastosowanie tylko w przypadku modelowym, w którym w dniu upływu 24-miesięcznego okresu zatrudnienia następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Nie zawsze przecież będziemy mieć do czynienia z taką sytuacją.
Wyjątek dotyczy sytuacji faktycznej, w której w dniu upływu 24-miesięcznego zatrudnienia pracownika i pracodawcę łączy niezakończona jeszcze umowa o pracę. Wówczas pracodawca nie wydaje świadectwa pracy obejmującego zakończone okresy zatrudnienia, tylko czeka do zakończenia umowy zawartej przed upływem 24 miesięcy i wówczas wydaje świadectwo pracy obejmujące wszystkie te okresy.
Problem praktyczny, jaki nasuwa się w związku z zastosowaniem tego przepisu, jest taki, że przecież nie zawsze po zakończeniu np. 3-miesięcznej umowy o pracę na okres próbny i zawieraniu umowy o pracę na okres 1 roku strony będą wiedziały, że w ciągu 24 miesięcy, poczynając od umowy o pracę na okres próbny, będzie ich łączył stosunek pracy, gdyż tylko w takiej sytuacji obowiązek wydania świadectwa pracy za okres próbny nie powstaje z mocy prawa.
Należy zaznaczyć, że najczęściej z tej regulacji mogą korzystać tylko ci pracodawcy, którzy przykładowo po 1 roku umowy o pracę zawierają kolejną na okres co najmniej 1 roku lub po 3-miesięcznym okresie próbnym zawierają umowę o pracę na czas określony co najmniej obejmujący 21 miesięcy.
Co do zasady przepisy art. 97 § 11–13 k.p. w brzmieniu nadanym ustawą z 5 stycznia 2011 r. stosuje się do stosunków pracy nawiązanych na podstawie umów o pracę wymienionych w tych przepisach, poczynając od dnia wejścia w życie ustawy, a więc od 21 marca 2011 r.
Pracodawca wydaje świadectwo pracy zgodnie z dotychczasowymi przepisami, jeżeli w dniu 21 marca 2011 r. trwa kolejna umowa o pracę nawiązana w okolicznościach określonych w art. 97 § 11 k.p., w brzmieniu obowiązującym przed tym dniem. Chodzi o sytuację, w której 21 marca 2011 r. trwa kolejna umowa zawarta bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę – wówczas stosujemy przepisy dotychczasowe.
Odszkodowanie za niewydanie świadectwa pracy
Autorzy: DOMINIKA DÖRRE-NOWAK, ALEKSANDER P. KUŹNIAR