Do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy może zostać upoważniona zarówno osoba będąca pracownikiem Państwa firmy, jak i osoba fizyczna spoza zakładu, np. żona właściciela firmy. Może to być także inna jednostka organizacyjna, np. firma doradcza.
Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający albo inna wyznaczona do tego osoba (art. 31 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy). Jeśli pracodawcą jest osoba fizyczna, a nie wykonuje ona takich uprawnień osobiście, może wyznaczyć do tego inną osobę.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Podmiot wykonujący czynności z zakresu prawa pracy w imieniu pracodawcy nie musi pozostawać z nim w stosunku pracy. Dopuszczalne jest zatem zarządzanie sprawami pracowniczymi zakładu pracy zarówno przez osobę fizyczną (np. przez żonę właściciela) niepowiązaną z pracodawcą stosunkiem pracy, jak i np. przez zewnętrzną spółkę doradczą. Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego, gdzie zostało utrwalone stanowisko, że osoba wykonująca czynności z zakresu prawa pracy za pracodawcę, który jest jednostką organizacyjną, nie musi być objęta strukturą organizacyjną tej jednostki (wyrok z 5 maja 2011 r., II PK 181/10, niepubl., więcej: www.ekspert3.inforlex.pl).
Osoba podejmująca czynności za pracodawcę
Pracodawca może powierzyć wykonywanie uprawnień z zakresu prawa pracy np. zewnętrznej firmie doradczej.
Dokonanie czynności z zakresu prawa pracy przez organ lub inną wyznaczoną do tego osobę (...) nie jest uzależnione od udzielenia jej pełnomocnictwa (wyrok SN z 2 lutego 2001 r., I PKN 226/00, OSNP 2002/20/488). Taki wymóg nie wynika z przepisów prawa. W praktyce przeważnie wewnętrzne akty zakładu (np. statut spółki, regulamin pracy, zarządzenie) wskazują osobę reprezentującą pracodawcę w czynnościach z zakresu prawa pracy. Dokonując wskazania osoby uprawnionej do przeprowadzania czynności z zakresu prawa pracy w przepisach wewnętrznych, najlepiej zrobić to przez określenie stanowiska zajmowanego przez daną osobę. Wówczas, w razie zmiany na takim stanowisku, nie trzeba zmieniać przepisów wewnętrznych.
W statucie spółki z o.o. ustalono, że do dokonywania wszystkich czynności z zakresu prawa pracy jest upoważniony prezes zarządu spółki. Natomiast w stosunku do prezesa zarządu do wykonywania takich czynności jest upoważniona rada nadzorcza. Takie zapisy są prawidłowe.
Sąd Najwyższy w wyroku z 20 września 2005 r. stwierdził, że wyznaczenie osoby dokonującej czynności z zakresu prawa pracy (...) następuje przez złożenie oświadczenia woli przez osobę lub organ kierujący jednostką organizacyjną będącą pracodawcą i wyrażenie zgody przez wyznaczoną osobę (II PK 412/04, OSNP 2006/13–14/210, patrz: www.ekspert3.inforlex.pl). Forma tego oświadczenia jest uzależniona od wewnętrznych regulacji w danej jednostce organizacyjnej.
Choć przepisy prawa nie wskazują wyraźnie, jaką formę powinno mieć oświadczenie o wyznaczeniu osoby do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy, to należy uznać, że – jeśli nie jest to określone w aktach wewnątrzzakładowych – ze względów dowodowych najlepiej, aby miało formę upoważnienia pisemnego.
Minimalne wynagrodzenie za pracę
Ze względów dowodowych upoważnienie do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy powinno mieć formę pisemną.
Upoważnienie do wykonywania czynności z zakresu prawa pracy obejmuje zarówno indywidualne stosunki pracy między pracodawcą a pracownikami, np. nawiązywanie stosunków pracy, kształtowanie wynagrodzeń czy tworzenie regulaminów pracy, jak i prawa zbiorowe, np. zawieranie układów zbiorowych pracy czy reprezentowanie pracodawcy w sporze zbiorowym.
Oświadczenie o uprawnieniu do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy musi być złożone w sposób wyraźny i jeżeli wyznaczenie nie obejmuje wszystkich czynności, zarówno w sprawach indywidualnych, jak i zbiorowych, musi określać zakres upoważnienia lub zakres czynności zastrzeżonych wyłącznie do kompetencji zarządzającego.
Wyznaczona osoba jest kompetentna do udzielenia pełnomocnictwa innym osobom do poszczególnych czynności w zakresie prawa pracy, a także może udzielić pełnomocnictwa procesowego w sporach z zakresu prawa pracy (wyrok SN z 4 lipca 2007 r., II PK 1/07, OSNP 2008/17–18/250).
Upoważnienie do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy może mieć charakter ogólny lub szczegółowy. Upoważnienie ogólne obejmuje wszystkie sprawy z zakresu prawa pracy. Upoważnienie szczegółowe może dotyczyć konkretnych czynności, np. zawierania umów o pracę czy ustalania zasad wynagradzania pracowników.
Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Wzór upoważnienia ogólnego do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy
| Ja, Adam Nowak, właściciel ABC Meble Adam Nowak, z siedzibą w Warszawie, ul. Długa 6, upoważniam od 1 lutego 2014 r. Halinę Nowak, legitymującą się dowodem osobistym nr APH 123456, do dokonywania wszelkich czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do osób zatrudnionych w ABC Meble Adam Nowak oraz do zawierania umów o pracę. Adam Nowak Dnia 1.02.2014 r. |
Wzór upoważnienia szczególnego do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy
| Ja, Adam Nowak, właściciel ABC Meble Adam Nowak, z siedzibą w Warszawie, ul. Długa 6, upoważniam od 1 lutego 2014 r. Halinę Nowak, legitymującą się dowodem osobistym nr APH 123456, do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy związanych z nawiązywaniem i rozwiązywaniem stosunków pracy. Adam Nowak Dnia 1.02.2014 r. |
Wzór upoważnienia do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy z wyłączeniem niektórych spraw
| Ja, Adam Nowak, właściciel ABC Meble Adam Nowak, z siedzibą w Warszawie, ul. Długa 6, upoważniam od 1 lutego 2014 r. Halinę Nowak, legitymującą się dowodem osobistym nr APH 123456, do dokonywania wszelkich czynności z zakresu prawa pracy, z wyłączeniem czynności związanych z ustalaniem wysokości wynagrodzenia pracowników. Adam Nowak Dnia 1.02.2014 r. |
Więcej na ten temat przeczytasz w Serwisie Prawno – Pracowniczym. Sprawdź!