Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych określa dokładnie, jakie czynności cywilnoprawne podlegają temu podatkowi. Są to np. umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowa dożywocia czy też ustanowienie hipoteki. Jednak w przypadkach określonych w art. 11 tej ustawy podatnik może ubiegać się o zwrot uiszczonego podatku.
Podatek podlega zwrotowi, jeżeli:
- uchylone zostały skutki oświadczenia woli (jest to tzw. nieważność względna);
- nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
- podwyższenie kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale- w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
- nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Nieważność względna to sytuacja, w której czynność prawna jest dotknięta wadą oświadczenia woli jednej ze stron. Chodzi tu o działanie pod wpływem błędu, podstępu czy też groźby bezprawnej. Jeżeli czynność prawna jest obarczona jedną z tych wad, to strona może uchylić się od jej skutków prawnych poprzez złożenie oświadczenia na piśmie drugiej stronie. Jest to konieczne z tego względu, że czynność ta uważana jest od początku za ważną i dopiero wskazanie takiej wady powoduje jej nieważność.
Uprawnienie do uchylenia się wygasa:
- w razie błędu (dotyczy to też podstępu)- z upływem roku od jego wykrycia;
- w razie groźby- z upływem roku od chwili, stan obawy ustał.
Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.
Polecamy: Czy masz prawo do podatku liniowego?
Zwrotowi podlega również podatek, jeżeli nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej. Warunek to zdarzenie przyszłe i niepewne. W prawie cywilnym wyróżnia się:
- warunek zawieszający, czyli zastrzeżenie uzależniające powstanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego oraz
- warunek rozwiązujący- zastrzeżenie, które powoduje, że jeżeli wystąpi to zdarzenie przyszłe i niepewne to skutki czynności prawnej ustają.
W sytuacji wpisu hipoteki do księgi wieczystej, to obowiązek podatkowy powstaje już z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki bądź zawarcia umowy ustanowienia hipoteki.
Polecamy: Czy można skanować i przechowywać kopie faktur w formacie PDF?
Podatek należy zapłacić w tym momencie, a dopiero jeżeli nie dokonano tego wpisu można wystąpić z wnioskiem o zwrot podatku.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. 2010 Nr 101 poz. 649)
- Kodeks cywilny