JESSICA – to skrót od angielskiej nazwy Joint European Suport for Sustainable Investment in City Areas, co oznacza wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich. Inicjatywa ta jest instrumentem inżynierii finansowej opracowanym przez Komisję Europejską, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) oraz Bank Rozwoju Rady Europy (CEB).
Przedmiotowa inicjatywa jest jednym z ważniejszych instrumentów wpierających inwestycje na obszarach miejskich. Zakres wsparcia w ramach inicjatywy obejmuje również coraz szerszy krąg tematyczny – rozpoczynając od rewitalizacji, poprzez edukację, kulturę, turystykę, transport, kończąc na odnawialnych źródłach energii.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Co oferuje unijne wsparcie?
JESSICA pozwala na wykorzystanie funduszy strukturalnych UE w systemie zwrotnym, czyli oferuje odnawialne instrumenty finansowe (pożyczki, gwarancje), dając możliwość lepszego wykorzystania środków funduszy strukturalnych i pozyskania udziału instytucji finansowych, banków i przedsiębiorców, między innymi dzięki partnerstwu publiczno-prywatnemu. Istotnym zastrzeżeniem jest fakt, że projekty, o których mowa powyżej, realizowane przy wsparciu z inicjatywy JESSICA powinny generować dochód. Współwystępowanie w tych projektach elementów komercyjnych z niekomercyjnymi ma umożliwić wypełnienie luki na rynku pomiędzy dotacjami a kredytami i innymi instrumentami bankowymi.
Zobacz też: Jak pozyskać dotacje unijne z budżetu 2015 - 2020?
Podstawowe fazy wdrażania Inicjatywy JESSICA:
- Opracowanie studiów wykonalności.
- Wybór Funduszy Powierniczych (opcjonalnie).
- Wybór Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich/ Urban Development Funds (FROM/UDF).
- Wybór projektów miejskich.
W Polsce JESSICA jest wdrażana regionalnie w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO). Na etapie przygotowania programów decyzja odnośnie przystąpienia do inicjatywy JESSICA należała do zarządów województw. Zdecydowana większość RPO posiada zapisy umożliwiające wdrożenie inicjatywy, jednak dotychczas decyzję taką podjęło 5 województw: wielkopolskie, zachodniopomorskie, śląskie, pomorskie oraz mazowieckie. Środki przeznaczone na realizację inicjatywy JESSICA w Polsce wynoszą ponad 256 mln euro.
Główne korzyści wynikające z wdrażania inicjatywy JESSICA
- Najważniejszą korzyścią jest tzw. recycling środków polegający na tym, iż inicjatywa ma pozwolić na ponowne zainwestowanie środków, które wcześniej sfinansowały projekty miejskie. Środki przekazane UDF mają charakter odnawialny, co oznacza że mogą być angażowane w finansowanie projektów wielokrotnie. Oznacza to zwiększenie efektywności wykorzystania funduszy strukturalnych w regionach, co jest bardzo istotną kwestią biorąc pod uwagę perspektywę ograniczenia unijnych środków w kolejnych latach.
- Elastyczność, polegająca na perspektywie wykorzystania różnych postaci finansowania oraz możliwość finansowania projektów generujących dochód.
- Wiedza, czyli możliwość „zlecenia” zarządzania środkami pomocowymi przez przedstawicieli sektora prywatnego i bankowego, co może pozwolić na efektywniejsze zarządzanie nimi.
- Efekt dźwigni, polegający na zdolności przyciągania sektora prywatnego do projektów realizowanych w ramach zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.
Zobacz: Fundusze unijne dla przedsiębiorstw w latach 2014 - 2020 r.
Szczegółowe korzyści:
- Wskaźnik społeczny – w ramach inicjatywy JESSICA kładziony jest nacisk na tzw. aspekt społeczny projektów realizowanych w ramach inicjatywy, który jest szacowany na podstawie przewagi pozytywnych oddziaływań zewnętrznych projektu miejskiego (tzw. elementów społecznych) nad częścią komercyjną inwestycji.
- Projekty mają charakter bardziej kompleksowy aniżeli w systemie dotacyjnym.
- Większe zróżnicowanie zakresu projektów niż w systemie dotacyjnym (zidentyfikowane potencjalne projekty w ramach inicjatywy w województwie wielkopolskim – centrum handlowe, inkubator przedsiębiorczości, powierzchnie biurowe, akademik, hotel, parkingi podziemne, miejska kręgielnia, mieszkania socjalne).
- Wdrażanie inicjatywy JESSICA może się przyczynić do poprawy współpracy inwestorów prywatnych z władzami miast.
- Wdrażanie inicjatywy może się także przyczynić do poprawy jakości projektów w formule partnerstwa publiczno-prywatnego.