Inspekcja handlowa, zgodnie z art. 3 Ustawy, przede wszystkim kontroluje działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie produkcji, handlu i usług pod względem działania zgodnego z prawem i rzetelności. Inspekcja kontroluje także wprowadzanie do obrotu wyrobów w zakresie spełnienia wymagań określonych w przepisach, chyba że inny organ z mocy przepisów szczególnych jest powołany do kontroli.
Natomiast Inspekcja jest jedynym organem mogącym kontrolować produkty w zakresie wymagań dotyczących bezpieczeństwa, a także jako jedyna może kontrolować substancje chemiczne, ich mieszaniny, wyroby i detergenty przeznaczone dla konsumentów. Inspekcja ponadto ma uprawnienie do kontroli produktów już znajdujących się w obrocie handlowym lub dopiero przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu, w szczególności w zakresie oznakowania oraz do kontroli usług.
Powyższe uprawnienie nie obejmuje jednak kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych u producentów oraz kontroli jakości zdrowotnej środków spożywczych. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz ustawa o bateriach i akumulatorach nałożyły także na Inspekcję inne kompetencje.
Inspekcja może kontrolować m.in. czy sprzedawca w punkcie sprzedaży umieszcza informację o punktach zbierania zużytego sprzętu oraz czy produkty sprzedaje wraz z doręczoną informacją o konieczności pozbywania się zużytego sprzętu właśnie w specjalnych punktach, czy na bateriach są umieszczane odpowiednie oznaczenia, a także czy sprzedawca przyjmuje zużyte baterie w punkcie sprzedaży.
Polecamy: Kiedy sanepid może kontrolować przedsiębiorcę?
Nie wszystkie branże podlegają kontroli Inspekcji. Nie podlegają jej przedsiębiorcy działający na terenach zamkniętych podległych MSWiA, MON i MS, produkujący i handlujący energią, produkujący paliwa. Inspekcja Handlowa nie może kontrolować banków i działalności bankowej, działalności ubezpieczeniowej, usług pocztowych i telekomunikacyjnych, pośrednictwa finansowego, informatycznych, naukowo-badawczych, w zakresie edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej oraz nawozów i środków wspomagających ochronę roślin.
Kontrola u przedsiębiorcy pod kątem zadań Inspekcji jest wszczynana i prowadzona przez inspektora po okazaniu legitymacji służbowej i doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli, które musi być jednak wydane przez wojewódzkiego inspektora.
Kontrolę wszczynana zazwyczaj bez uprzedzenia jest przeprowadzana w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności przez niego w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności przez przedsiębiorcę.
Inspektorzy w czasie kontroli mają kompetencję do dokonywania zabezpieczenia dowodów na czas niezbędny dla realizacji zadań kontroli, a także do pobierania próbek produktów. Oczywiście przy dokonywaniu kontroli u przedsiębiorcy obowiązują warunki i tryb jej przeprowadzania określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
Polecamy: Kiedy Państwowa Inspekcja Pracy może kontrolować przedsiębiorcę?