Podstawowym aktem prawnym regulującym Państwową Inspekcję Pracy jest ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. 2007 Nr 89, poz. 589 z późn. zm.). Zgodnie z art. 13 ustawy kontroli PIP podlegają pracodawcy, a w zakresie przepisów BHP oraz kontroli legalności zatrudnienia także przedsiębiorcy niebędący pracodawcami, na rzecz których świadczą pracę osoby fizyczne, podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej oraz podmioty kierujące osoby w celu nabywania umiejętności praktycznych m.in. w celu odbycia praktyki absolwenckiej, stażu zawodowego.
Ustawa w art. 10 doprecyzowuje jakie zadania ma PIP. Przedsiębiorcy zatem ze strony PIP podlegają w szczególności nadzorowi i kontroli w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności przestrzegania przepisów BHP również w zakresie budowy, przebudowy i modernizacji zakładów pracy, kontroli w zakresie legalności zatrudnienia (w tym również cudzoziemców), kontroli w zakresie wprowadzania do obrotu wyrobów pod kątem zgodności z przepisami BHP, nadzorowi w zakresie chemikaliów i innych substancji określonych przez Europejską Agencję Chemikaliów i w odpowiednich rozporządzeniach Unii Europejskiej. PIP jest uprawniony ponadto do ścigania wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonym w Kodeksie Pracy i w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Inspektorzy PIP są uprawnieni do przeprowadzania kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy bez uprzedzenia o każdej porze, zarówno w ciągu dnia oraz nocy.
Polecamy: Co powinieneś wiedzieć o umowach prowadząc firmę remontowo-budowlaną?
Kontrolę przeprowadzają inspektorzy u przedsiębiorcy po okazaniu legitymacji służbowej i upoważnienia do jej przeprowadzenia, chyba że zachodzi okoliczność niezwłocznego podjęcia kontroli – wówczas upoważnienie może być doręczone nawet w terminie 7 dni od dnia podjęcia kontroli. W związku z powyższym przedsiębiorca może być kontrolowany nawet bez uprzedniego podejrzenia, że narusza przepisy prawa pracy.
Kontrola może być przeprowadzana doraźnie, rutynowo przez inspektorów pracy w ramach pełnionych przez nich obowiązków służbowych, biorąc pod uwagę polecenie przełożonego wskazującego konkretnego pracodawcę.
Celem kontroli jest oczywiście stwierdzenie czy przedsiębiorca postępuje zgodnie z przepisami prawa pracy oraz wykonywanie zadań przez PIP przewidzianych w ustawie. W szczególności inspektorzy mogą kontrolować przestrzeganie przepisów BHP i legalności zatrudnienia.
Warto wskazać, że kontrolę można przeprowadzać w siedzibie przedsiębiorcy, jak i w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów finansowych i kadrowych.
Polecamy: serwis Zakładam firmę