Zdolność kredytowa
Zdolność kredytowa jest głównym czynnikiem determinującym otrzymanie kredytu i określa nasze możliwości do spłaty kredytu. Jej wysokość uzależniona jest od naszych zarobków a także już posiadanych zobowiązań finansowych. Do liczenia zdolności kredytowej mogą być brane pod uwagę, poza zarobkami i zobowiązaniami finansowymi takie czynniki jak:
- liczba dzieci w rodzinie,
- koszty utrzymania gospodarstwa domowego,
- koszty utrzymania samochodu (o ile posiadamy),
- historia w BIK,
- wkład własny.
Zanim zaciągniemy kredyt hipoteczny postarajmy się uporządkować naszą historię kredytową. Budowanie historii kredytowej najlepiej zacząć wtedy, kiedy jesteśmy w dobrej kondycji finansowej. Nawet zakup na raty sprzętu domowego i regularna spłata w terminie płatności pozytywnie wpłynie na naszą zdolność kredytową w przyszłości.
Polecamy: Odpowiedzialność członków zarządu spółek kapitałowych
Wkład własny
Zgodnie z wprowadzoną w 2013 roku Rekomendacją S, czyli zbiorem dobrych praktyk w obszarze kredytów hipotecznych minimalna wysokość wkładu własnego od 2017 roku wynosi 20%. Maksymalna wartość wskaźnika LTV może wynosić 90% pod warunkiem, że nadwyżka ponad 80% zostanie ubezpieczona lub dodatkowo zabezpieczona. Potwierdza to fakt, że minimalny wkład własny wynosi 10%. Jednak im wyższy wkład własny tym niższa potem rata do spłaty jak również niższe całkowite koszty kredytu.
Koszty kredytu
Wśród różnych elementów składających się na całkowity koszt kredytu możemy wyróżnić prowizje, odsetki oraz ubezpieczenie kredytu.
Prowizje - są jednorazową opłatą pobieraną przez bank przy udzielaniu, a dokładniej przy uruchomieniu środków z kredytu. Do prowizji możemy również zaliczyć opłaty pobierane w sposób regularny oraz cykliczny np. prowizje kwartalne czy prowizje od niewykorzystanej kwoty kredytu.
Odsetki - to podstawowy składnik raty kredytu zaraz po kwocie kapitału. W skład oprocentowania wchodzi marża banku ustalana indywidualnie przy zaciąganiu kredytu oraz stawka WIBOR/LIBOR/EURIBOR z rynku międzybankowego.
Ubezpieczenia kredytu - jest składnikiem, który nie występuje we wszystkich kredytach, czyli ma charakter dobrowolny. Jego obecność stanowi formę dodatkowego zabezpieczenia instytucji finansowej.
RRSO - Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania. Jest ona szerszym miernikiem, który dotyczy także pozostałych kosztów związanych z kredytem np. kosztu prowadzenia obowiązkowego konta osobistego. Im wyższa tym kredyt jest droższy.
Pamiętajmy, że nie zawsze najlepszy jest ten kredyt, który oferuje najniższą marżę.
Zabezpieczenia
Dla banku podstawową gwarancją spłaty kredytu jest pozytywna ocena zdolności kredytowej oraz przyjęte zabezpieczenia kredytu. Zwróćmy uwagę na dwie grupy zabezpieczeń, które bank może chcieć od nas przyjąć.
1. Zabezpieczenia o charakterze rzeczowym, do których zalicza się m.in.:
- hipotekę – obciąża ona nieruchomość dłużnika prawem do dochodzenia roszczenia przez wpis do ksiąg wieczystych. Daje wierzycielowi (np. bankowi) pierwszeństwo dochodzenia swych praw nawet po zmianie właściciela nieruchomości.
2. Zabezpieczenia o charakterze osobowym, do których zalicza się m.i.:
- poręczenie wekslowe;
- poręczenie według prawa cywilnego;
- cesję wierzytelności z polisy ubezpieczeniowej;.
- pełnomocnictwo do dysponowania środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych;
- weksel własny in blanco;
- oświadczenie o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 777 k.p.c.
Przedstawiony powyżej zestaw zabezpieczeń jest najczęściej stosowanym przy udzielaniu kredytów hipotecznych.
Dokumentacja kredytowa
Umowa kredytowa, umowy zabezpieczeń, deklaracje wekslowe… dużo tych dokumentów - powiedziałby klient banku. Jednak to przepisy prawa a nie banki narzucają na nas kredytobiorców obowiązek zapoznania się i podpisania przygotowanej przez bank dokumentacji kredytowej. Podstawowym dokumentem jest umowa kredytowa, której elementy uregulowane są w art. 69 ust. 2 Ustawy Prawo Bankowe. Musi być sporządzona na piśmie i powinna zawierać poniższe dane:
- strony umowy;
- kwotę i walutę kredytu;
- cel, na który kredyt został udzielony;
- zasady i termin spłaty kredytu;
- wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;
- sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;
- zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;
- terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;
- wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;
- warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.
Umowy zabezpieczeń przygotowywane są osobno dla każdego zabezpieczenia kredytu i stanowią łącznie z umową kredytową komplet dokumentacji kredytowej.
Waluta kredytu
Rekomendacja S wprowadziła zapis dotyczący kredytów walutowych a mianowicie kredytobiorcy mogą zaciągać kredyty tylko w walucie, w której zarabiają. Jest to podstawowa zasada, której powinien przestrzegać każdy przyszły kredytobiorca. Pozwala to na wyeliminowanie ryzyka kursowego i narażania się na wahania kursów walut.
Cross-selling
Sprzedaż dodatkowych produktów bankowych przy okazji udzielania kredytu hipotecznego nazywany jest cross-sellingiem, czyli sprzedażą krzyżową. Oznacza to, że biorąc jeden produkt kredytowy mamy możliwość “zakupu” innych produktów z oferty banku. Większa liczba zakupionych produktów kredytowych może przyczynić się do obniżenia np. marży banku przy kredycie hipotecznym. Najczęstszym połączeniem jest kredyt wraz z kontem osobistym i kartą debetową lub kredytową.
Wiedząc, na co zwrócić szczególną uwagę przed zaciągnięciem kredytu hipotecznego, możesz łatwiej podjąć decyzję na jakich warunkach chcesz to zrobić.
Autor: Elżbieta Jachymczak, Nowodworski Estates