Przedsiębiorca
Stosownie do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2004, Nr 173, poz. 1807 z późn. zm):
"przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą".
Działalność gospodarcza zaś, to działalność wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany.
Ile może trwać kontrola przedsiębiorcy?
Kontrola, poza przypadkami przewidzianymi w ustawie, powinna być przeprowadzona po uprzednim zawiadomieniu przedsiębiorcy o takim zamiarze. Nie może być również prowadzona jednocześnie większa liczba kontroli niż jedna, z pewnymi wyjątkami. Również czas trwania kontroli jest ściśle uregulowany i uzależniony od wielkości przedsiębiorcy.
W przypadku mikroprzedsiębiorców okres ten wynosi 12 dni roboczych, małych przedsiębiorców- 18, średnich przedsiębiorców- 24, pozostałych- 48.
Kontrola powinna być przeprowadzona w godzinach pracy przedsiębiorstwa kontrolowanego. Oczywiście przedsiębiorca może wyrazić zgodę na jej przeprowadzenie w innych godzinach. Warto również zwrócić uwagę na terminy, którymi jest związany organ przeprowadzający kontrolę. Mianowicie, kontrola może być wszczęta nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. W przypadku niezachowania tychże terminów, należy ponownie zawiadomić przedsiębiorcę o planach kontroli.
Zobacz: Sprzeciw wobec kontroli działalności gospodarczej
Uprawnienia przedsiębiorcy w czasie kontroli
Przedsiębiorca nie jest bezradny w sytuacji, gdy kontrola nie jest przeprowadzana w sposób prawidłowy. Przede wszystkim, osoba kontrolująca powinna posiadać odpowiednią legitymację, którą powinna okazać przedsiębiorcy.
Przedsiębiorca lub osoba przez niego upoważniona może również być obecna podczas przeprowadzania kontroli. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia prawidłowości wykonania kontroli oraz jej zakresu. Należy podkreślić, iż zakres ten nie może wykraczać poza zakres udzielonego upoważnienia.
W sytuacji, gdy jednak dojdzie do naruszenia jego uprawnień, przedsiębiorcy przysługują uprawnienia odszkodowawcze za poniesione szkody. Co więcej, przedsiębiorca może w terminie 3 dni roboczych od wszczęcia kontroli zgłosić na piśmie sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organy kontroli czynności z naruszeniem przepisów prawa. Powinien wówczas uzasadnić swoje stanowisko, powołując się na konkretne naruszenia. Warto zwrócić uwagę, iż sprzeciw powoduje wstrzymanie czynności kontrolnych a organ jest zobowiązany w krótkim, bo trzydniowym terminie ustosunkować się do niego.
Jeżeli rozstrzygnięcia okażą się niekorzystne dla kontrolowanego, wówczas może wystąpić na drogę administracyjną.
Zobacz: Kontrole ZUS i PIP w zakładzie pracy
Kiedy organ kontroli może przyjść znienacka?
Jak, już wspomniałam powyżej, organy kontroli powinny zawiadomić o terminie planowanej kontroli, tak aby przedsiębiorca mógł przygotować niezbędne dokumenty. W wyjątkowych sytuacjach, gdy mogłoby dojść do naruszenia interesu publicznego, kontrola może być przeprowadzona także bez zawiadomienia.
Ustawodawca wymienia tu następujące sytuacje:
1) kontrola na podstawie prawa wspólnotowego,
2) kontrola w celu uniknięcia popełnienia przestępstwa,
3) kontrola na podstawie ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw,
4) kontrola na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów,
5) kontrola uzasadniona bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska,
6) kontrola na skutek braku możliwości dostarczenia zawiadomienia.
Po przeprowadzonej kontroli, powinno być to udokumentowane w księdze kontroli, którą przechowuje i prowadzi przedsiębiorca.
Zobacz: Kontrola skarbowa w firmie