Przyszłość gospodarki zależy od sukcesu szczepień na COVID-19 [PROGNOZA]

Stanisław Gomułka
główny ekonomista BCC
rozwiń więcej
W latach 2021 – 2022 rząd i samorządy powinny skoncentrować się na intensywnym wykorzystaniu środków z UE dla Polski / shutterstock
Szczepienia na COVID-19 mają zostać zrealizowane niemal całkowicie już w miesiącach styczeń – maj. Istnieje więc duże ryzyko, że pełna realizacja programu i początek odbicia przesuną się o kilka (5-10 ) miesięcy. Rezultatem będą niższe tempa wzrostu PKB, konsumpcji i inwestycji oraz wyższy deficyt GG.

Sczepienia na COVID-19 i spadek PKB w Polsce

Spadek PKB w bieżącym roku o 3–4% plasuje Polskę mniej więcej pośrodku państw świata. Znaczący wzrost gospodarczy odnotowały Chiny (2,6%) oraz Wietnam (3,6). Zerowy wzrost PKB odnotowała Turcja, ale kosztem bardzo dużego wzrostu inflacji. Większe spadki mamy w strefie euro (7,5%), w Wielkiej Brytanii (11,4%), Indiach (7,7%) oraz Rosji (5%). Prawdopodobnie duży spadek PKB miał też miejsce w Stanach Zjednoczonych.

W Polsce, po wyjątkowo dużym spadku PKB w II kwartale br. (8,4%), nastąpiła umiarkowana poprawa w kwartałach II–IV 2020 r. Dużą rolę w tej poprawie odegrał sukces przedsiębiorstw, polegający na utrzymaniu dużej nadwyżki w eksporcie netto, generalnie w bilansie obrotów bieżących. Niespodzianką dla rządu i społeczeństwa była tzw. druga fala pandemii w III kwartale. Restrykcje nałożone przez rząd, w reakcji na tę falę, w sektorze usług w grudniu 2020 oraz w styczniu 2021 r. przesunęły stan recesji także na I kwartał 2021 r.

Polecamy: PPK Pracownicze plany kapitałowe. Obowiązki pracodawcy

Co zmienią szczepienia na COVID-19?

Pokazana w tabeli prognoza odbicia gospodarczego w II kw. 2021 r. zakłada, że ambitny program masowych szczepień będzie zrealizowany niemal całkowicie już w miesiącach styczeń – maj. Istnieje więc duże ryzyko, że pełna realizacja programu i początek odbicia przesuną się o kilka (5-10 ) miesięcy. Rezultatem będą niższe, może nawet znacznie niższe niż pokazane w tabeli, tempa wzrostu PKB, konsumpcji i inwestycji oraz wyższy deficyt GG.

Pomimo ciągle dużej niepewności dotyczącej przebiegu epidemii w 2021 roku, w prognozach krajowych i zagranicznych na najbliższe kwartały, także na najbliższe dwa lata mamy dla Polski stosunkowo duży stopień zgodności.

Uśredniona prognoza jest następująca:

IV kw. 2020

I kw. 2021

II kw. 2021

kw. III 2021

IV kw. 2021

2020

2021

2022

PKB, wzrost (%, r/r)

-(3-4)

-(1-3)

+4-5

+3-5

5-6

-(3-4)

+2-4

+3-5

KP, wzrost (%, r/r)

-6

-4

+8-10

+3-5

+8-10

-(3-4)

+3-4

+3-5

  1. (%, r/r)

-10

-7

+5

+5

+10-12

-8

+0

+4

CA (% PKB)

+3-4,5

+3-5

+2-3

+2-3

+3

+3

+3

+2

  1. (% PKB)

-10

-6

  1. (%, r/r)

+2,9

+2,4

+3,4

+2,6

Prognozy dla Polski: PKB realny, konsumpcja prywatna realna (KP), inwestycje realne (I), saldo obrotów bieżących (CA), bilans finansów publicznych, ESA 2010 (GG), inflacja (CPI).

Prognoza na lata 2021 - 2022

W latach 2021 – 2022 rząd i samorządy powinny skoncentrować się na intensywnym wykorzystaniu nowych, bardzo dużych środków z UE dla Polski, szczególnie środków Funduszu Odbudowy, a także na pełnym wykorzystaniu pozostałych jeszcze środków, kończącej się obecnie, drugiej perspektywy budżetowej.

W Brukseli nie było bitwy o budżet, tylko o przestrzeganie prawa wspólnotowego, tak jak interpretuje to prawo Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a nie urzędnicy Komisji Europejskiej (KE) czy politycy. Do przestrzegania zasad praworządności Polska zobowiązała się zarówno w traktacie akcesyjnym, jak i lizbońskim. Przestrzeganie tego prawa leży w interesie obywateli całej UE. Unia nie jest jednak państwem, nie ma swojej prokuratury i policji, ma tylko pieniądze i prestiż. Stąd propozycja Parlamentu Europejskiego (PE), czyli reprezentanta obywateli, poparta przez 25 krajów członkowskich, aby wprowadzić kary finansowe za nieprzestrzeganie tego prawa.

Tego rodzaju rozwiązanie ograniczyłoby jednak znacząco kontrolę polityczną nad prokuraturą i sądami, wprowadzoną w ostatnich latach, na znaczącą skalę, jedynie w Polsce i na Węgrzech. Stąd groźba weta rządów tych dwóch krajów dla całego nowego budżetu Unii Europejskiej. W tej sytuacji, Parlament Europejski i 25 unijnych krajów zgodziły się na daleko idące zawężenie działania mechanizmu obrony praworządności i pozostawienie wyborcom w Polsce i na Węgrzech podjęcia się tej obrony. Takie rozwiązanie ma swój koszt dla Polski – zwiększa m.in. ryzyko prawne dla przedsiębiorstw działających w naszym kraju, zarówno zagranicznych jak i krajowych. To może wpłynąć na mniejszą skłonność do inwestowania kapitału w Polsce, a tym samym ograniczyć wzrost PKB. Ma też koszt dla polskich obywateli.

prof. Stanisław Gomułka - główny ekonomista BCC, minister finansów w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC, członek Narodowej Rady Rozwoju oraz Polskiej Akademii Nauk

Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA

Moja firma
OECD: Polska gospodarka zaczyna się powoli ożywiać. Inflacja będzie stopniowo zwalniać
02 maja 2024

Najnowsza prognoza makroekonomiczna OECD zawiera ocenę globalnej sytuacji gospodarczej oraz szczegółowy opis sytuacji gospodarczej państw członkowskich OECD, w tym Polski.

System kaucyjny do zmiany. Jest nowy projekt
30 kwi 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Odnosi się on do funkcjonowania systemu kaucyjnego. Zgodnie z nim kaucja będzie pobierana w całym łańcuchu dystrybucji. Co jeszcze ma się zmienić?

Rewizja KPO przyjęta przez rząd. Co z podatkiem od aut spalinowych?
30 kwi 2024

Rewizja Krajowego Planu Odbudowy (KPO) została przyjęta przez Radę Ministrów - poinformowała na platformie X minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Nie tylko majówka. W maju będą jeszcze dwa dni ustawowo wolne od pracy. Kiedy?
30 kwi 2024

Dni wolne w maju. Ci, którym nie udało się zorganizować pięcio- czy nawet dziewięciodniowego długiego weekendu, mogą jeszcze spróbować w innym terminie w tym miesiącu. Kiedy jeszcze wypadają dni ustawowo wolne od pracy w najbliższym czasie? 

Sztuczna inteligencja w branży hotelarskiej. Sprawdza się czy nie?
30 kwi 2024

Jak nowe technologie mogą wpłynąć na branżę hotelarską? Czy w codziennym funkcjonowaniu obiektów hotelowych zastąpią człowieka? Odpowiadają przedstawiciele hoteli z różnych stron Polski, o różnych profilach działalności, należących do Grupy J.W. Construction.

Jak zarządzać budżetem biznesu online, gdy wzrastają koszty?
30 kwi 2024

Biznes e-commerce jest pełen wyzwań, bo wymaga zarządzania na wielu płaszczyznach. Jak zachować ciągłość finansową, gdy operator zmienia warunki współpracy? 

Mikroprzedsiębiorcy poszli po kredyty, ale banki udzieliły ich mniej, niż rok temu
30 kwi 2024

Według informacji przekazanych przez Biuro Informacji Kredytowej, w marcu br. banki udzieliły mikroprzedsiębiorcom o 4,5 proc. mniej kredytów, a ich wartość była niższa o 3,3 proc. w porównaniu do marca 2023 r.

Dane GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle. Poniżej oczekiwań ekspertów
29 kwi 2024

Z danych GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle w marcu br. wynika m.in., że typowy dla tego okresu wzrost sprzedaży hurtowej w ujęciu miesięcznym osiąga niższą, od notowanej w tym okresie w ubiegłych latach, dynamikę. Statystyki pokazują również kontynuację trwającego już od lutego 2023 roku okresu ujemnej dynamiki sprzedaży hurtowej w ujęciu rocznym. Marcowe dane na temat nowych zamówień w przemyśle, pokazujące znaczny spadek w stosunku do ubiegłego roku, są kolejnym powodem do niepokoju po ogłoszonych wcześniej przez GUS, rozczarowujących wynikach produkcji przemysłowej (spadek o 6,0% r/r w marcu b.r).

Niższy ZUS będzie sprzyjał decyzjom o otwarciu JDG?
29 kwi 2024

W 2023 r. powstało 302 tys. nowych firm jednoosobowych, a 177 tys. odwiesiło swoją działalność. Jednocześnie z rejestrów wykreślono ich aż 196,5 tys. Czy mniejsze koszty prowadzenia działalności gospodarczej spowodują, że będzie ich otwierać się więcej? 

Dostawa jedzenia w majówkę nie musi być tylko do domu
26 kwi 2024

Majówka w tym roku, przy dobrej organizacji urlopu, może mieć aż 9 dni. Część Polaków decyduje się na taki długi wyjazd, sporo planuje wziąć dodatkowe wolne tylko 2 maja i też wyjechać, część będzie odpoczywać w domu. Będziemy jadać w restauracjach, gotować czy zamawiać jedzenie na wynos?

pokaż więcej
Proszę czekać...