Jak czytamy w omówieniu projektu, projektowane zmiany powinny przyczynić się do poprawy przejrzystości przepisów związanych z wyrobem wyrobów objętych rynkiem wina oraz usprawnić kontrolę producentów wina przez wyeliminowanie pozyskiwania analogicznych informacji w ramach poszczególnych kontroli prowadzonych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Ustawa o wyrobach winiarskich ma wprowadzić ewidencję winnic, z których winogrona będą mogły być przeznaczane do wyrobu wina, co ma zapewnić przedsiębiorcom wyrabiającym wino z zakupionych surowców informację o lokalizacji bazy surowcowej.
Ponadto projekt ustawy przekazuje prowadzenie rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich (rejestr działalności regulowanej) Dyrektorowi Generalnemu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Obecnie rejestr ten jest prowadzony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Z uwagi na zakres projektowanych zmian dotyczyłyby one większości przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, co przyczyniłoby się do utrudnienia ich czytelności iw szczególności dotyczyłoby małych przedsiębiorców zainteresowanych uruchomieniem działalności gospodarczej w zakresie wyrobu wyrobów winiarskich. Wprowadzenie projektowanych zmian, w tym wdrożenie zmian prawa UE nie jest możliwe do osiągnięcia w wyniku działań innych niż legislacyjne.
W odniesieniu do wyrobów objętych rynkiem wina projektowana ustawa zapewni wdrożenie zmian prawa UE w zakresie rynku wina wprowadzonych w przepisach zmieniających rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007, a także w przepisach następujących aktów prawnych:
1. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/274 z dnia 11 grudnia 2017 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do systemu zezwoleń na nasadzenia winorośli, certyfikacji, rejestru przychodów i rozchodów, obowiązkowych deklaracji i powiadomień oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do odpowiednich kontroli i uchylającego rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/561,
2. rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2018/273 z dnia 11 grudnia 2017 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do systemu zezwoleń na nasadzenia winorośli, rejestru winnic, dokumentów towarzyszących i świadectw, rejestru przychodów i rozchodów, obowiązkowych deklaracji, powiadomień i publikowania zgłoszonych informacji, oraz uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do odpowiednich kontroli i kar, zmieniającego rozporządzenia Komisji (WE) nr 555/2008, (WE) nr 606/2009 i (WE) nr 607/2009 oraz uchylającego rozporządzenie Komisji (WE) nr 436/2009 i rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/560,
3. rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/33 z dnia 17 października 2018 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do wniosków o objęcie ochroną nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych i określeń tradycyjnych w sektorze wina, procedury zgłaszania sprzeciwu, ograniczeń stosowania, zmian w specyfikacji produktu, unieważnienia ochrony oraz etykietowania i prezentacji;
4. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/34 z dnia 17 października 2018 r. ustanawiającego zasady dotyczące stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 w odniesieniu do wniosków o objęcie ochroną nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych i określeń tradycyjnych w sektorze wina, procedury zgłaszania sprzeciwu, zmian w specyfikacji produktu, rejestru chronionych nazw, unieważnienia ochrony i stosowania symboli oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do odpowiedniego systemu kontroli.
Celem nowej ustawy jest też usprawnienie przepływu informacji pomiędzy instytucjami kontrolnymi w celu wyeliminowania pozyskiwania tych samych informacji w ramach poszczególnych kontroli. Informacje będą gromadzone, przetwarzane i udostępniane przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa innym instytucjom kontrolnym.
Utworzenie ewidencji winnic umożliwi producentom wina dostęp do informacji o plantacjach winorośli w Polsce,z których winogrona mogą być wykorzystywane do produkcji wina. Rejestr ten umożliwi także usprawnienie oceny potencjału produkcyjnego, co jest niezbędne z punktu widzenia przepisów UE.
Projektowana ustawa zmniejsza także ilość rozporządzeń wykonawczych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 do 4 co przyczyni się do poprawy czytelności przepisów oraz ich spójności.
W zakresie nieuregulowanym w przepisach UE projektowane przepisy wprowadzają zmiany w zakresie definiowania i klasyfikacji fermentowanych napojów winiarskich oraz wymogów związanych z technologią. Celem tych zmian jest podniesienie konkurencyjności tych wyrobów, uwzględnianie nowych tendencji na rynku oraz wykorzystanie większych ilości niezagospodarowanych nadwyżek owoców.
Zdaniem rządu w celu podniesienia konkurencyjności drobnych producentów wyrabiających cydr, perry, wina owocowe markowe oraz miód pitny markowy z surowców pozyskanych we własnym gospodarstwie oraz zwiększenia wykorzystania owoców należy zwiększyć limit produkcji tych napojów z maksymalnie 10 000 l w skali roku do maksymalnie 100 000 l w skali roku. Limit ten, zgodnie z projektem ustawy będzie powiązany w areałem upraw lub wielkością posiadanej pasieki.
Dla poprawy przejrzystości przepisów sektorowych należy zharmonizować przepisy regulujące technologiczne wymogi wyrobu wyrobów winiarskich z zasadami dotyczącymi ich znakowania w zakresie podawania na etykietach nazw tych wyrobów w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004.
Znakowanie fermentowanych napojów winiarskich, w odróżnieniu od produktów sektora wina nie jest uregulowane na poziomie UE. W aktualnym stanie prawnym zasady stosowania ww. nazw na etykietach wyrobów są określane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2178, z późn. zm.), odnoszącym się przy poszczególnych nazwach fermentowanych napojów winiarskich do odpowiednich przepisów zmienianej ustawy określających definicje tych wyrobów. W celu harmonizacji tych przepisów oraz z uwagi na uregulowania prawne dotyczące znakowania win wynikające z przepisów UE projektowana ustawa zawiera przepisy dotyczące znakowania wyrobów winiarskich.
Ważniejsze szczegóły zmian:
W ramach projektowanych zmian proponuje się:
- uregulowanie kwestii dotyczących oznaczeń geograficznych win oraz aromatyzowanych produktów sektora wina w obecnie obowiązującej ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, której tytuł zostanie zmieniony na „ustawa o oznaczeniach geograficznych win oraz aromatyzowanych produktach sektora wina” oraz
- uregulowanie wszystkich pozostałych kwestii dotyczących fermentowanych napojów winiarskich oraz rynku wina w nowej „ustawie o wyrobach winiarskich”.
W projekcie nowej ustawy, w stosunku do przepisów zawartych w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina wprowadzono liczne zmiany definicji, które są dostosowane do rozwiązań wypracowanych na forum unijnym. Taka konstrukcja przyczyni się do lepszego stanowienia prawa przez poprawy czytelności przepisów oraz spójności z przepisami UE.
Definicje poszczególnych kategorii fermentowanych napojów winiarskich zostały dostosowane do wymagań rynkowych, zgodnie z uwagami zgłaszanymi przez producentów wyrobów winiarskich oraz problemami wynikającymi z technologii produkcji takich wyrobów oraz ich znakowania.
Projektowana ustawa przekazuje Dyrektorowi Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa kompetencję do prowadzenia rejestrów działalności regulowanej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich. W związku z tym, że ewidencja producentów win (gronowych), z uwagi na przepisy UE jest prowadzona przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, proponuje się przeniesienie ww. rejestru działalności regulowanej do zakresu kompetencji ww. organu, co pozwoli na efektywniejsze zaangażowanie w prace koncepcyjne związane z rozwojem rynku wina i wyrobów alkoholowych oraz lepszą współpracę z organizacjami zrzeszającymi producentów wyrobów winiarskich, piwa, napojów spirytusowych oraz alkoholu etylowego.
W odniesieniu do uzyskiwania wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich doprecyzowano, że wymagań w zakresie wpisu do rejestru nie stosuje się do podmiotów rozlewających wyroby winiarskie do opakowań jednostkowych w miejscu prowadzenia sprzedaży detalicznej tych wyrobów. Ma to na celu jednoznaczne wskazanie, że sprzedawcy detaliczni rozlewający wyroby winiarskie (wina czy cydry) z beczek lub kegów do butelek w celu konsumpcji w miejscu sprzedaży i poza miejscem sprzedaży nie są obowiązani do uzyskania wpisu do ww. rejestru.
W ramach wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich zrezygnowano również z wymogu posiadania przez przedsiębiorcę planu obiektów budowlanych oraz wymogów określających minimalne dozwolone pojemności stosowanych przez przedsiębiorcę zbiorników do magazynowania i przechowywania wyrobów winiarskich.
Projektowana ustawa doprecyzowuje także brzmienie przepisów dotyczących posiadania przez przedsiębiorcę zaświadczenia komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska oraz zaświadczenia o niezaleganiu z należnościami wobec Skarbu Państwa oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wskazując jednoznacznie, że te dokumenty powinny być wydawane na wniosek przedsiębiorcy, który będzie występował o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 14 projektowanej ustawy.
W stosunku do przepisów art. 19 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina dotyczących uzyskania wpisu do rejestru na tzw. uproszczonych zasadach, w projektowanej ustawie proponuje się zwiększenie limitu produkcji wina owocowego markowego, cydru markowego, cydru, perry markowego oraz perry z owoców pozyskanych z surowców z upraw własnych lub miodów pitnych wyrabianych z miodu uzyskanego z własnej pasieki do łącznej ilości, nie większej niż 100 000 l, który będzie uzależniony od posiadanego areału upraw lub ilości posiadanych rodzin pszczelich.
W projekcie ustawy przewiduje się również zrównanie wymagań, które muszą być spełnione przez przedsiębiorców wyrabiających wina owocowego markowego, cydru markowego, cydru, perry markowego, perry oraz miodu pitnego markowego wytworzonych z surowców uzyskanych we własnym gospodarstwie (produkcja do 100 000 l ww. wyrobów) z wymaganiami które muszą spełniać drobni producenci wina z upraw własnych (produkcja do 100 000 l wina) przez ich zwolnienie z posiadania planu obiektów budowlanych przeznaczonych do wykonywania tej działalności.
W zakresie przeprowadzania certyfikacji wina odmianowego i wina rocznikowego projektowana ustawa wprowadza możliwość certyfikacji winogron, które następnie mogą być używane do wyrobu win odmianowych i win rocznikowych. Wyżej wymieniony system certyfikacji w stosunku do obecnie obowiązującego systemu zawiera mechanizm zezwalający na certyfikację odmian winorośli do momentu ich zbioru i przekazania producentowi w celu produkcji wina rocznikowego bądź odmianowego. Istnieje również możliwość integracji systemu certyfikacji z systemem kontroli urzędowej winnic i producentów wina. Działanie takie przyczyni się do ograniczenia obciążeń administracyjnych oraz poprawi przepływ informacji między instytucjami zaangażowanymi w obrót dokumentów w tym zakresie. Zaproponowane zmiany zapewniają możliwość certyfikacji winogron i wina na podstawie losowych kontroli, opartych na analizie ryzyka, na podstawie której ustala się posiadanie owocującej uprawy winorośli z danych odmian winorośli, z której będzie wyrabiane wino oraz wielkości takiej uprawy winorośli.
Projektowana ustawa określa wymogi związane z utworzeniem krajowej listy odmian winorośli przeznaczonych do uprawy w celu pozyskiwania winogron do wyrobu wina, w przypadku przekroczenia limitu wyrobu wina określonego w przepisach art. 81 ust. 3 rozporządzenia nr 1308/2013 wynoszącego 50 000 hl w ciągu ostatnich pięciu lat winiarskich. Informacje na temat uprawianych odmianach winorośli będą gromadzone w ramach ewidencji winnic.
Źródło: Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów - Projekt ustawy o wyrobach winiarskich nr UC50
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes