Przepisy wskazują główne aspekty weryfikacji przez zamawiającego kwestionowanej oferty. Wyjaśnienia wykonawcy przedkładane instytucji zamawiającej mogą w szczególności dotyczyć:
» ekonomiczności procesu produkcyjnego, świadczonych usług lub danej metody budowy;
» wybranych rozwiązań technicznych lub dostępnych dla oferenta wyjątkowo korzystnych warunków dostawy produktów lub usług bądź realizacji obiektu budowlanego;
» oryginalności obiektu budowlanego, dostaw lub usług, proponowanych przez oferenta;
» zgodności z obowiązkami, o których mowa w art. 18 ust. 2;
» zgodności z obowiązkami, o których mowa w art. 71 (tj. podwykonawstwo);
» możliwości uzyskania przez oferenta pomocy państwa.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Zobacz również: Rażąco niska cena w prawie zamówień publicznych
Art. 69 dyrektywy 2014/24/UE rozszerza dotychczasowy katalog przykładowych aspektów podlegających wyjaśnieniom w zakresie rażąco taniej oferty złożonej przez wykonawcę. Oprócz wskazanego w przepisach dyrektywy 2004/18/WE zakresu potencjalnych wyjaśnień odwołujących się do ekonomiczności procesu wytwórczego, technicznych warunków, oryginalności rozwiązań czy też możliwości uzyskania pomocy państwowej, wymienia się zgodność z obowiązkami wynikającymi z prawa ochrony środowiska, prawa socjalnego i prawa pracy w odniesieniu do działań zarówno wykonawców jak i podwykonawców.
Przepis art. 55 dyrektywy 2004/18/WE w ramach przykładowego zakresu wyjaśnień w kwestii rażąco niskich ofert, wskazuje na obowiązek przestrzegania regulacji dotyczących ochrony zatrudnienia i warunków pracy, a także miejsca, w którym zamówienie będzie realizowane.
W dyrektywie 2014/24/UE, wyjaśnienia ze strony wykonawców pod kątem przestrzegania obowiązków wynikających z przepisów ochrony zatrudnienia i warunków pracy, zostały dodatkowo rozszerzone o ochronę środowiska. Ponadto, art. 69 znalazł pewne doprecyzowanie w art. 18 ust. 2. Oferta powinna być obowiązkowo odrzucana w przypadkach, gdy instytucja zamawiająca stwierdzi, że proponowana rażąco niska cena jest wynikiem niezgodności z obowiązującym prawem unijnym lub ustawodawstwem krajowym w dziedzinach prawa socjalnego, prawa pracy lub prawa ochrony środowiska, bądź też narusza przepisy międzynarodowego prawa ochrony środowiska, międzynarodowego prawa socjalnego lub międzynarodowego prawa pracy. W celu doprecyzowania obowiązków ciążących na wykonawcy, a tym samym zakresu potencjalnych wyjaśnień weryfikujących zasadność ceny oferty, prawodawca unijny odwołał się do konkretnych aktów prawa międzynarodowego, odsyłając w art. 18 ust. 2 do załącznika X do dyrektywy.
Załącznik X do dyrektywy 2014/24/UE wyszczególnia konwencje przyjęte pod auspicjami Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP) oraz wskazuje fundamentalne konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO). Określają one prawa pracowników, kształtują warunki ich zatrudnienia, a także przeciwdziałają dalszemu zanieczyszczeniu środowiska wynikającemu z działalności człowieka. Postanowienia tych konwencji oraz zbieżnych z nimi aktów prawa unijnego i krajowego muszą być bezwzględnie przestrzegane przez wykonawców.
Zobacz: Wybór oferty po uchyleniu się wykonawcy
Przedmiotowe regulacje dotyczą newralgicznych obszarów, w których najczęściej dochodzi do naruszeń ze strony przedsiębiorców dążących do obniżenia kosztów prowadzenia działalności, a tym samym zwiększenia atrakcyjności swoich ofert. Z tego względu wyjaśnienia wykonawców w kontekście przestrzegania obowiązującego ustawodawstwa w zakresie prawa pracy, prawa socjalnego i ochrony środowiska mogą być istotne przy ocenie zasadności szacunków cenowych lub kosztowych oferty.
Dodatkowo, dyrektywa 2014/24/UE rozszerzyła zakres przykładowych wyjaśnień ze strony wykonawców o aspekty dotyczące podwykonawstwa. Wyjaśnienia, jakich można żądać od wykonawców w tym zakresie mogą w szczególności dotyczyć wywiązywania się przez podwykonawców z obowiązku przestrzegania przepisów, o których mowa w art. 18 ust. 2.
Zobacz: Pozacenowe kryteria oceny ofert – termin wykonania zamówienia
Autor: Marcin Skowron, Urząd Zamówień Publicznych
Źródło: Zamówienia publiczne w Unii Europejskiej po modernizacji - nowe unijne dyrektywy koordynujące procedury udzielania zamówień publicznych