W wyroku III CK 344/05 Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że „W piśmiennictwie oraz w orzecznictwie dominuje stanowisko, które skład orzekający w niniejszej sprawie podziela, że przez uchylanie się od zawarcia umowy, będące przesłanką dochodzenia m.in. roszczenia o jej zawarcie, należy rozumieć tylko bezpodstawną odmowę zawarcia umowy przyrzeczonej. Uchylanie się od zawarcia umowy przyrzeczonej, będące przejawem niewykonania umowy przedwstępnej, powinno więc być rozumiane jako świadome działanie lub zaniechanie, zmierzające do bezpodstawnego niezawarcia umowy przyrzeczonej, a przynajmniej godzenie się z takim skutkiem. (zob. wyrok SN z dnia 26 września 2001 r., sygn. akt IV CKN 461/00, LEX nr 52767 oraz wyrok SN z dnia 14 gudnia1999 r., sygn. akt II CKN 624/98, OSNC 2000 r. Nr 6, poz. 120).”.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
W przypadku wyboru oferty na podstawie art. 94 ust. 3 Pzp nie ma zastosowania art. 94 ust. 1 i 2 Pzp określający minimalny okres zawieszenia dopuszczalności zawarcia umowy po zawiadomieniu wykonawców o wyborze oferty najkorzystniejszej, której celem jest zapewnienie wykonawcom prawa do skorzystania ze środków ochrony prawnej. W przypadku wyboru oferty najkorzystniejszej na podstawie art. 93 ust. 4 Pzp zamawiający nie dokonuje czynności przewidzianych w art. 92 Pzp, ponieważ wybór oferty na podstawie art. 94 ust. 3 Pzp nie jest dokonywany na podstawie opisu kryteriów oceny ofert i ich znaczenia oraz sposobu oceny ofert określonych w specyfikacji. Odmowa podpisania umowy przez jednego z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia oznacza odmowę podpisania umowy przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia (zob. KIO/UZP 903/09). Od wykonawcy, którego ofertę wybrano na podstawie art. 94 ust. 3 zamawiający nie żąda wniesienia wadium.
Ograniczenia w stosowaniu ceny, jako jedynego kryterium po zmianach
Przepis art. 94 ust. 3 Pzp ma charakter fakultatywny („zamawiający może wybrać ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert (…)”, nie zaś „wybiera ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert”). Jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy, zamawiający nie ma obowiązku wybrania oferty najkorzystniejszej spośród pozostałych ofert bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny. W opinii „Uchylanie się od zawarcia umowy przez wykonawcę na podstawie art. 94 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych” Urząd Zamówień Publicznych odnosząc się do możliwości wielokrotnego wyboru kolejnej oferty na podstawie art. 94 ust. 3 Pzp stwierdził, że „W sytuacji gdy wykonawca, który złożył najkorzystniejszą ofertę uchyla się od zawarcia umowy lub nie wnosi wymaganego zabezpieczenia umowy, zamawiający dokonuje wyboru kolejnej „najkorzystniejszej oferty” spośród ofert pozostałych bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny (…).Powyższe oznacza, że zostaje wybrana oferta następna w kolejności i uprawnienie powyższe przysługuje zamawiającemu tylko raz. Inne rozumienie tego przepisu mogłoby bowiem prowadzić w wyjątkowych sytuacjach do obowiązku wyboru oferty najmniej korzystnej, jeżeli wszyscy wyżej sklasyfikowani wykonawcy odmówiliby podpisania umowy, co byłoby wprost sprzeczne z zasadą celowości i efektywności gospodarowania środkami publicznymi (arg. z art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych - Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.), a także celem przepisów ustawy, którym jest m.in. wybór oferty najkorzystniejszej.” (zob. Informator Urzędu Zamówień Publicznych Nr 9 z 2012 r., str. 25.).
Zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych w sytuacji, gdy wykonawca, którego oferta została wybrana na podstawie art. 94 ust. 3 Pzp również uchyli się od zawarcia umowy, zamawiający unieważnia postępowanie na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp (postępowanie obarczone jest wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego).
W wyroku z dnia 6 października 2005 r., II Ca 460/05, niepubl., Sąd Okręgowy w Białymstoku stwierdził, że „za odmowę podpisania umowy uznać można tylko oświadczenie woli wykonawcy, zawierające negatywne stanowisko w przedmiocie zaproszenia go przez zamawiającego, ewentualnie takie działanie wykonawcy, z którego wynikałaby dla zamawiającego informacja, iż takiego rodzaju oświadczenie woli skarżący rzeczywiście złożył. Odmowa podpisania umowy jest tożsama ze stanowiskiem podjętym świadomie przez wykonawcę i przekazanym do wiadomości zamawiającego. W konsekwencji brak stawiennictwa w siedzibie zamawiającego pracownika wykonawcy, spowodowany zaniedbaniem przez niego obowiązków, nie jest tożsamy z uchyleniem się wykonawcy od zawarcia umowy” (zob. wyrok KIO/UZP 1484/08). W wyroku KIO 288/14 Krajowa Izba Odwoławcza uznała natomiast, że „Uchylanie się" bowiem wcale nie musi oznaczać bezpośredniej odmowy zawarcia umowy, lecz może wynikać z okoliczności i z zachowania (działań lub zaniechań) wykonawcy. Zdaniem Izby trzykrotnie niestawienie się w celu zawarcia umowy (ewentualnie nieprzesłanie umowy) jak najbardziej może być uznane za uchylanie się”.
Wykluczenie wykonawcy za składanie nieprawdziwych informacji