Pojęcie przedsiębiorcy regulują w głównej mierze przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ale również po części przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pierwszej z ustaw przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, której na mocy innej ustawy przyznana jest zdolność prawna. Osobą fizyczną będzie zatem niepełnoletni, gdyż na podstawie art. 8 k.c. każda osoba od chwili urodzenia posiada zdolność prawną. Należy tu zatem odróżnić przede wszystkim pojęcie zdolności prawnej od zdolności do czynności prawnych. Nieletni posiada jedynie zdolność prawną, gdyż pełną zdolność do czynności prawnych uzyska wraz z osiągnięciem pełnoletniości. W przypadku, gdy nieletni skończy jednak 13 lat ma tzw. ograniczoną zdolność do czynności prawnych i wówczas w jego imieniu wszelkie czynności podejmuje przedstawiciel ustawowy. Dlaczego zatem nieletni nie może być przedsiębiorcą?
Osoba przedsiębiorcy
Przedsiębiorcą jest osoba prowadząca działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek. Oznacza to, że wszelkie prawa i obowiązki związane z prowadzeniem firmy przechodzą na przedsiębiorcę. W przypadku, gdyby doszło do ograniczenia lub pozbawienia zdolności do czynności prawnych, nie będzie to równoznaczne z wykluczeniem przedsiębiorcy z obrotu gospodarczego. Przedsiębiorca ograniczony w zdolności do czynności prawnych w dalszym ciągu pozostanie przedsiębiorcą, jednakże wszelkie czynności związane z prowadzeniem działalności będą podejmowane przez jego przedstawiciela ustawowego. Ustawodawca nie przedstawia bowiem wprost wymogu posiadania pełni zdolności. Utrudnieniem w takim przypadku będzie dokonywanie czynności handlowych, w tym np. negocjacji.
Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat? Zapisz się na nasz newsletter!
Jak uzyskać środki na własną działalność gospodarczą?
Nieletni przedsiębiorca
Skoro nie istnieją żadne regulacje mówiące wprost o niemożności podejmowania działalności przez nieletnich, można uznać, że jedyną przeszkodą będzie niedojrzałość w kwestiach gospodarczych. Jeżeli nieletni podjąłby się prowadzenia firmy, wówczas na każdą z podejmowanych w tej kwestii czynności zgodę musieliby wyrazić jego przedstawiciele ustawowi, czyli najczęściej rodzice. Dodatkowo rodzice staliby się przedstawicielami nieletniego w kontaktach handlowych, w postępowaniu przed sądami czy organami administracji bądź podatkowymi. Prowadzenie biznesu w takim przypadku byłoby znacznie utrudnione a nawet uciążliwe.
Osoba nieletnia może jednakże potwierdzić ważność dokonanych przez siebie czynności po osiągnięciu pełnoletniości.
Dziedziczenie firmy
Inaczej przedstawia się sytuacja nieletniego w przypadku, gdy nabędzie firmę w drodze dziedziczenia. Wówczas stanie się on przedsiębiorcą, ale nie będzie miał możliwości działania jako przedsiębiorca, gdyż wszelkie czynności związane z prowadzeniem biznesu będzie wykonywał za niego pełnomocnik bądź przedstawiciel ustawowy. Osoba nieletnia, która nabyła przedsiębiorstwo drogą spadku powinna przede wszystkim zgłosić zmianę danych w CEIDG, podając siebie jako właściciela. Dodatkowo konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego, jednakże na przyjęcie spadku zgodę musi wyrazić jego przedstawiciel ustawowy. Po osiągnięciu pełnoletniości będzie możliwe prowadzenie firmy samodzielnie bez przedstawiciela.
W przypadku, gdy nieletni otrzyma biznes w formie darowizny, wówczas zgodę na przejęcie firmy wydaje sąd opiekuńczy i wówczas analogicznie do dziedziczenia - do osiągnięcia pełnoletniości wszelkie czynności podejmowane są przez przedstawiciela ustawowego.