Egzekucja przeciwko Skarbowi Państwa i NBP w zasadzie jest niedopuszczalna. Może jednak się zdarzyć tak, iż Skarb Państwa lub NBP może być dłużnikiem. Jeżeli tak jest wierzyciel wskazując na tytuł egzekucyjny wzywa do spełnienia świadczenia państwową jednostkę organizacyjną (chodzi o podmiot wskazany w tytule z działalnością, którego wiąże się zasądzone świadczenie) lub NBP.
W przypadku, gdy chodzi o naprawienie szkody wyrządzonej przez wydanie określonego aktu prawnego (np. ustawy) lub przez nie wydanie takiego aktu to wyżej wymienione wezwanie wierzyciel kieruje do ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, który obowiązany jest świadczenie to spełnić.
W przypadku, gdy chodzi o spełnienie świadczenia pieniężnego, jeżeli tytuł egzekucyjny nie zostanie wykonany w ciągu dwóch tygodni od doręczenia ww. wezwania to wierzyciel powinien wystąpić do sądu o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności celem przeprowadzenia egzekucji z rachunku bankowego właściwej jednostki organizacyjnej dłużnika lub NBP.
Zobacz: Egzekucja nie przynosi rezultatu? Sprawdź w jaki sposób można temu zaradzić!
Egzekucja z innych składników majątku takiej jednostki lub NBP (np. z ruchomości) jest niedopuszczalna. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności wierzyciel składa - do komornika właściwego ze względu na siedzibę dłużnika albo do komornika wybranego przez siebie (obecnie wierzycielowi przysługuje prawo wyboru komornika na całym terytorium kraju) – tytuł wykonawczy wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji z rachunku bankowego dłużnika. Dalsza egzekucja prowadzona jest zgodnie z przepisami o egzekucji z rachunków bankowych.
W przypadku, gdy chodzi o spełnienie świadczenia niepieniężnego, jeżeli tytuł egzekucyjny nie zostanie wykonany w ciągu dwóch tygodni od doręczenie ww. wezwania sąd na wniosek wierzyciela wyznaczy kierownikowi właściwej jednostki organizacyjnej dłużnika termin do spełnienia świadczenia. W przypadku, gdy kierownik w wyznaczonym terminie nie wykona tytułu sąd wymierza temu kierownikowi grzywnę z zamianą na areszt w razie jej nie zapłacenia.
Zobacz: W jaki sposób może być prowadzona egzekucja roszczeń alernatywnych?
Wierzyciel po uzyskaniu tytułu egzekucyjnego przeciwko NBP wezwał centralę NBP do zapłatę kwoty określonej w tytule egzekucyjnym. Z uwagi, iż NBP w ciągu dwóch tygodni od doręczenia wezwania nie zareagował na nie wierzyciel wystąpił do sądu o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu. Sąd po stwierdzeniu, że tytuł egzekucyjny nadaje się do egzekucji i że wierzyciel spełnił ciążące na nim obowiązki (czy prawidłowo wezwał NBP do zapłaty) nadaje tytułowi klauzule wykonalności. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel złożył go do komornika wraz z wnioskiem. We wniosku wierzyciel wniósł o zajęcie rachunku bankowego, ruchomości i nieruchomości NBP. Z uwagi, że egzekucja wobec NBP nie może być prowadzona z jego ruchomości i nieruchomości komornik w tym zakresie odmówił wszczęcia egzekucji. Komornik wszczął egzekucje z rachunku bankowego NBP i uzyskane kwoty przekazał wierzycielowi.