Nie wdając się w rozważania dotyczące różnych rodzajów tych rachunków, wypada zauważyć, iż rachunek jest prowadzony co do zasady dla jednego podmiotu, natomiast przedmiotem niniejszego omówienia będzie rachunek wspólny, którego definicję zawiera art. 51 pr. bank. Zgodnie z powołanym przepisem „rachunek bankowy może być prowadzony dla kilku osób fizycznych albo kilku jednostek samorządu terytorialnego (rachunek wspólny).” Rachunek prowadzony dla jednostek samorządowych może być tylko w związku z wykonywaniem wspólnych zadań publicznych przez te jednostki, jak również dla realizacji wspólnych zadań współfinansowanych ze środków unijnych, przy czym umowa rachunku powinna określać w każdym przypadku cel, dla którego rachunek jest prowadzony.
Warto jednak zwrócić uwagę na specyfikę wspólnego rachunku bankowego prowadzonego dla kilku osób fizycznych, tzw. współposiadaczy rachunku. Zgodnie z treścią art. 51a pr. bank. w przypadku bankowego rachunku wspólnego prowadzonego dla osób fizycznych – o ile umowa tego rachunku nie stanowi inaczej – każdy ze współposiadaczy rachunku może dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku, a ponadto każdy ze współposiadaczy rachunku może w każdym czasie wypowiedzieć umowę rachunku ze skutkiem dla pozostałych współposiadaczy.
Jak wygląda postępowanie windykacyjne?
Powyższa regulacja oznacza w praktyce, iż decyzja o założeniu i prowadzeniu rachunku wspólnego powinna opierać się na wzajemnym, bardzo dużym zaufaniu w stosunkach pomiędzy współposiadaczami. W sytuacji, w której przykładowo na rachunek wspólny prowadzony dla dwóch osób każda z nich wpłaca środki pieniężne, przy czym wpłaty jednej z nich są niewielkie, natomiast wpłaty drugiego współposiadacza są znacznie większe, zgodnie z regulacją w/w art. 51a pr. bank., współposiadacz wpłacający niewielkie kwoty może swobodnie zadysponować środkami na rachunku, a więc wypłacić wszystkie środki z rachunku, a także wypowiedzieć umowę, a więc zamknąć wspólny rachunek ze skutkiem dla drugiego współposiadacza. W związku z powyższym wzajemne zaufanie pomiędzy współposiadaczami jest niezbędne.
Warto przytoczyć tezę Wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 października 2010 r., III AUa 773/2010, w myśl której „z chwilą śmierci jednego z dwóch współposiadaczy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego staje się on rachunkiem indywidualnym prowadzonym tylko dla jednej osoby fizycznej (…)”. Powyższe orzeczenie potwierdza podstawową cechę wspólnego rachunku, iż musi być on prowadzony dla co najmniej dwóch podmiotów. Zgon jednego ze dwóch współposiadaczy rachunku powoduje, iż rachunek wspólny przekształca się w rachunek indywidualny, prowadzony wyłącznie dla jednej osoby.
Jak ogłosić upadłość jednoosobowej firmy?
Autor: Dominik Butlański – Radca Prawny Kancelarii Prawnej Inkaso WEC S.A.