Celem projektu jest dostosowane przepisów prawa do kwietniowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który uznał uprawnienia banków do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych (BTE) i prowadzenia egzekucji na ich podstawie za niezgodne z ustawą zasadniczą. Konsekwencją wyroku TK jest zatem konieczność wyeliminowania z obrotu gospodarczego instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego, stosowanego powszechnie przez banki dla dochodzenia należności bankowych.
Zobacz: Egzekucja z wierzytelności – aspekty praktyczne
Projektodawcy nowelizacji proponują, by BTE przestał obowiązywać od 1 sierpnia 2016 roku - taki termin graniczny zmiany prawa wyznaczył bowiem TK. Jednocześnie zgodnie z projektem po wejściu w życie ustawy, do prowadzenia egzekucji na podstawie bankowych tytułów egzekucyjnych, którym przed dniem 1 sierpnia 2016 r. nadana została klauzula wykonalności, zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe.
Zobacz też: Zajęcie rachunku bankowego w drodze egzekucji
Posłowie PO zapisali też w projekcie likwidację analogicznego prawa do wystawiania tytułów egzekucyjnych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i), choć wyrok TK ich bezpośrednio nie dotyczył.
"Wejście w życie projektowanej ustawy spowoduje konieczność dostosowania przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe swoich polityk, w szczególności polityk w zakresie oceny ryzyka kredytowego oraz ustanawiania zabezpieczeń do nowego otoczenia prawnego. Regulacja może wpłynąć na wzrost ryzyka kredytowego, związany z utrudnionym i bardziej czasochłonnym, w stosunku do stanu obecnego, procesem dochodzenia roszczeń. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe będą bowiem zobligowane do prowadzenia egzekucji wierzytelności w procesie sądowym. Może się to przełożyć na słabsze wyniki finansowe sektora bankowego i sektora SKOK" - przyznają projektodawcy w uzasadnieniu.
Polecamy: Jak sprowadzić auto z Niemiec - PDF
Zwracają jednocześnie uwagę, że wejście w życie ustawy będzie pozytywnie oddziaływać na sytuację klientów banków poprzez "wyrównanie pozycji podmiotu profesjonalnego i jego klienta w postępowaniu egzekucyjnym". "Brak możliwości wystawiania tytułów egzekucyjnych spowoduje konieczność prowadzenia przez banki i SKOK-i postępowania egzekucyjnego w postępowaniu sądowym. Zapewni to dłużnikom tych instytucji prawo do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd" - głosi uzasadnienie.
Zobacz też: Egzekucja z majątku spółki cywilnej
BTE były do tej pory dla banków szybką i nieskomplikowaną ścieżką odzyskiwania długów. Teraz bank, chcąc dochodzić na drodze sądowej swoich należności, będzie musiał przejść pełną procedurę sądową. Likwidacja BTE oznacza zatem wzrost kosztów windykacji złych długów. Przedstawiciele środowiska bankowego przyznają, że banki, aby zabezpieczyć się przed ich wzrostem, mogą wprowadzić dodatkowe obwarowania przy podpisywaniu umów, takie jak żyrantów, weksle czy notarialne poświadczenia dobrowolnego poddania się egzekucji.