Sankcje UE na Rosję z powodu agresji na Ukrainę

Sankcje UE na Rosję z powodu agresji na Ukrainę - przepisy, branże, zakres

Jakie sankcje na Rosję wprowadziła Unia Europejska, w związku z napaścią na Ukrainę? Jakie przepisy regulują zakres tych sankcji? W jakich sektorach gospodarki są wprowadzone sankcje? Których towarów i usług sankcje dotyczą? Od kiedy obowiązują sankcje?

Sankcje Unii Europejskiej na Rosję w 2022 roku - przepisy, od kiedy sankcje

Zakres i charakter sanacji wobec Rosji dynamicznie się zmieniają. Dlatego pamiętaj, ze dokonując transakcji z Rosją musisz uwzględnić stan prawny obowiązujący na dzień tej transakcji. Dlatego ustal od kiedy obowiązują poszczególne sankcje.

Sprawdź:

kalendarium sankcji Unii Europejskiej wobec Rosji w sprawie Ukrainy
internetowy informator Komisji Europejskiej na temat sankcji wobec Rosji
interaktywną mapę sankcji, która pokazuje jakie podmioty zostały nimi objęte.

Przepisy Unii Europejskiej wprowadzające sankcje na Rosję w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie:

Infolinia

W związku z sytuacją w Ukrainie, Polski Fundusz Rozwoju wspólnie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwem Rozwoju i Technologii, uruchomił specjalną infolinię dla firm z Polski działających na rynkach wschodnich.

Dzwoniąc na numer infolinii +48 22 703 43 53 przedsiębiorcy otrzymają informacje na temat:

sankcji nałożonych na Federację Rosyjską i Białoruś oraz kontrsankcjach rosyjskich;
sankcji sektorowych, technologicznych oraz towarów podwójnego przeznaczenia
produktów Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu takich jak Poland Business Harbour czy Coworking Ukraina
form pomocy dla firm, których dotknęła obecna sytuacja, w tym poszukiwania nowych rynków zbytu oraz dostępu do surowców i komponentów.

Infolinia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 08:00 do 17:00.

Sankcje dotyczące sektora finansowego

ograniczono dostęp niektórych rosyjskich banków i firm (związanych z państwem) do unijnych pierwotnych i wtórnych rynków kapitałowych
wprowadzono zakaz bezpośredniego lub pośredniego kupna, sprzedaży lub świadczenia usług inwestycyjnych lub pomocy w emisji i innych czynności w odniesieniu do zbywalnych papierów wartościowych i instrumentów rynku pieniężnego wyemitowanych po 9 marca 2022 roku, a także udzielania pożyczek po 23 lutego 2022 roku, w odniesieniu do rządu Rosji i Centralnego Banku Rosji, osób prawnych, podmiotów oraz organów działających w ich imieniu
rozszerzono istniejące ograniczenia finansowe, w szczególności w dostępie niektórych podmiotów rosyjskich do rynków kapitałowych
zakazano dopuszczenia do obrotu giełdowego akcji rosyjskich podmiotów państwowych w unijnych systemach obrotu i świadczenia związanych z nimi usług.

W skład zbywalnych papierów wartościowych wchodzą także kryptoaktywa.

Ograniczenia dotyczą w szczególności:

rosyjskich instytucji kredytowych i finansowych (Sbierbank, VTB, Gazprombank, Rosselkhozbank, VEB, Alfa Bank i Bank Otkrytie)
przedsiębiorstw związanych z sektorem sprzętu i usług wojskowych (OPK Oboronprom, United Aircraft Corporation, Uralvagonzavod)
przedsiębiorstw związanych ze sprzedażą ropy będących pod kontrolą państwa (Rosneft, Transneft, Gazpromneft)
przedsiębiorstw sektora wojskowego i technologicznego, lotniczego, motoryzacyjnego, transportu kolejowgo, stoczniowego, portowego, morskieog (Almaz-Antey, KAMAZ, Novorossiysk Commercial Sea Port, ROSTEC (Russian Technologies State Corporation), Koleje Rosyjskie, JSC PO Sevmash, Sovcomflot, United Shipbuilding Corporation). 9.03.2022 do wykazu dodano: Rosyjski Morski Rejestr Statków;

15 marca 2022 roku:

wprowadzono zakaz wszelkich transakcji z: OPK Oboronprom, United Aircraft Corporation, Uralvagonzavod, Rosneft, Transneft, Gazpromneft, Almaz-Antey, KAMAZ, ROSTEC (Russian Technologies State Corporation), JSC PO Sevmash, Sovcomflot, United Shipbuilding Corporation
wprowadzono zakaz przyjmowania depozytów obywateli lub rezydentów Rosji przekraczających 100 tys. EUR,
wprowadzono zakaz prowadzenia rachunków rosyjskich klientów przez unijne centralne depozyty papierów wartościowych oraz sprzedaży klientom rosyjskim papierów wartościowych denominowanych w EUR
zakazano finansowania publicznego lub pomocy finansowej na rzecz handlu z Rosją lub inwestycji w Rosji (z zastrzeżeniem możliwości dokończenia kontraktów zawartych przed 26 lutego 2022 roku czy wyłączenia szczególnych przypadków dotyczących handlu produktami spożywczymi, środkami do celów rolniczych, medycznych lub humanitarnych, programów unijnych dla małych i średnich przedsiębiorstw - do określonej kwoty)
zakazano transakcji związanych z zarzadzaniem rezerwami oraz aktywami Centralnego Banku Rosji oraz organami, podmiotami lub osobami działającymi w imieniu lub pod kierownictwem Centralnego Banku Rosji (na przykład Fundusz Dobrobytu Narodowego)
zakazano świadczenia specjalistycznych usług w zakresie komunikatów finansowych wykorzystywanych do wymiany danych finansowych (SWIFT) na rzecz 7 banków i podmiotów zależnych: Bank Otkrytie, Novikombank, Promsvyazbank, Bank Rossiya, Sovcombank, Vnesheconombank (VEB), VTB Bank
zakazano inwestowania w projekty współfinansowane przez Rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich (RFIB), a także uczestniczenia w projektach lub dokonywania innego wkładu w te projekty (odstępstwa są ściśle określone i dotyczą umów zawartych przed 2 marca 2022 roku)
zakazano dostarczania banknotów EURO do Rosji (wyjątki obejmują środki niezbędne do osobistego użytku podróżujących do Rosji lub oficjalnych celów misji dyplomatycznych, konsularnych, organizacji międzynarodowych).

Broń i towary podwójnego zostawania

zakazano eksportu i importu broni
zakazano eksportu towarów podwójnego zastosowania do celów militarnych lub dla użytkowników wojskowych w Rosji
zakazano eksportu towarów i technologii, które mogłyby przyczynić się do wzmocnienia potencjału militarnego i technologicznego Rosji lub rozwoju sektora obrony i bezpieczeństwa
wprowadzono dalsze ograniczenia dotyczące wywozu towarów i technologii podwójnego zastosowania oraz świadczenia usług powiązanych, a także ograniczenia wywozu niektórych towarów i technologii, które mogłyby się przyczynić do technologicznego wzmocnienia sektora zbrojeniowego i bezpieczeństwa Rosji
wprowadzono ograniczenia w świadczeniu usług powiązanych:
- 25 lutego 2022 roku rozszerzono wykaz podmiotów, do których zakazano dostaw towarów i technologii podwójnego zastosowania oraz mogących wzmacniać sektor zbrojeniowy i bezpieczeństwo Rosji o 55 nowych podmiotów i instytucji, a 15 marca 2022 roku - o kolejne 81 (obecnie na liście jest 145 podmiotów)
- sporządzono szeroki wykaz towarów i technologii, które mogą wzmacniać potencjał militarny i technologiczny Rosji (niezależnie od wcześniejszego wykazu towarów i technologii podwójnego zastosowania)
- wprowadzono zakaz sprzedaży, dostawy, przekazywania lub wywozu towarów i technologii żeglugi morskiej oraz świadczenia pomocy technicznej, finansowania itp. w danej sferze (ograniczenia obejmują między innymi wyposażenie nawigacyjne i radiowo – komunikacyjne)

Do towarów i technologii, które mogą wzmacniać potencjał militarny i technologiczny Rosji zaliczono:

elektronikę (między innymi urządzenia i podzespoły elektroniczne, zespoły elektroniczne, specjalistyczne urządzenia do przetwarzania danych, urządzenia do produkcji elementów podzespołów lub materiałów, urządzenia kontrolne, materiały fotorezystywne, oprogramowanie i technologie)
komputery – z wyłączeniem przeznaczonych na użytek osób fizycznych (w tym oprogramowanie i technologie)
telekomunikację - z wyłączeniem przeznaczonych na użytek osób fizycznych (między innymi urządzenia, preformy, oprogramowanie, technologie)
ochronę informacji (między innymi urządzenia, oprogramowanie, technologie)
czujniki i lasery (między innymi kamery, urządzenia optyczne, systemy radarowe, materiały optyczne, oprogramowanie, technologie)
nawigację i awionikę (między innymi pokładowe urządzenia komunikacyjne, oprogramowanie, technologie)
urządzenia okrętowe – jednostki pływające (włączając oprogramowanie i technologie);
kosmonautykę, aeronautykę i napęd (między innymi silniki wysokoprężne, ciągniki kołowe, silniki z turbiną gazową, silniki lotnicze z turbiną gazową, inne urządzenia, oprogramowanie i technologie).

Sankcje w sektorze energetycznym

ograniczano dostęp dostępu Rosji do określonych strategicznie cennych technologii i usług, które można wykorzystać do produkcji i wydobycia ropy naftowej
zakazano sprzedaży, dostaw, przekazywania lub wywozu do Rosji określonych towarów i technologii wykorzystywanych w rafinacji ropy naftowej wraz z ograniczeniami dotyczącymi świadczenia usług powiązanych (21 grup urządzeń i technologii)
objęto zakazami nowe inwestycje w rosyjski sektor energetyczny oraz kompleksowe ograniczenia wywozowe dotyczące sprzętu, technologii i usług dla przemysłu energetycznego Rosji (z określonymi wyjątkami w zakresie cywilnego przemysłu jądrowego i sektora (downstream) transportu energii

Sankcje w sektorze transportu

zakazano wywozu towarów i technologii nadających się do wykorzystania w przemyśle lotniczym i kosmicznym
zakazano usług ubezpieczeniowych, reasekuracyjnych i konserwacyjnych w odniesieniu do towarów i technologii nadających się do wykorzystania w przemyśle lotniczym i kosmicznym
zakazano świadczenia pomocy technicznej i innych usług powiązanych, a także finansowania i pomocy finansowej w odniesieniu do towarów i technologii nadających się do wykorzystania w przemyśle lotniczym i kosmicznym (zakaz obejmuje cały kod CN 88 (statki powietrzne, statki kosmiczne i ich części)
zakazano lądowania na terytorium UE, startu z terytorium UE i przelotu nad terytorium UE rosyjskich przewoźników lotniczych, zarejestrowanych w Rosji statków powietrznych i będących własnością, czarterowanych, kontrolowanych przez rosyjskie osoby prawne i fizyczne.

W uzasadnionych i z góry określonych przypadkach możliwe są odstępstwa od tych zakazów, między innymi na dokończenie kontraktów zawartych przed określoną datą, cele humanitarne, przeciwdziałanie zagrożeniom zdrowia, bezpieczeństwa ludzi i środowiska, cele medyczne, cyberbezpieczeństwo.

Sankcje w sektorze żelaza i stali

zakazano przywozu wyrobów z żeliwa i stali.

Wykaz pozycji objętych zakazem importu lub przywozu zawiera Załącznik XVII Rozporządzenia Rady (UE) 2022/428 z dnia 15 marca 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.

Odstępstwa od zakazu są możliwe w przypadku kontraktów zawartych przed 16 marca 2022 roku. Kontrakty muszą jednak zostać dokończone do 17 czerwca 2022 roku.

Sankcje dotyczące towarów luksusowych

zakazano sprzedaży, dostawy, przekazywania lub wywozu towarów luksusowych – wartości powyżej 300 EUR za sztukę lub powyżej kwot wskazanych w niektórych grupach towarowych.

Wykaz towarów luksusowych objętych sankcjami zawiera Załącznik XVIII Rozporządzenia Rady (UE) 2022/428 z dnia 15 marca 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.

Inne sankcje: dyplomatyczne, wizowe, w zakresie mediów

zakazano świadczenia usług w zakresie ratingu kredytowego oraz zakaz dostępu do wszelkich usług subskrypcji związanych z działalnością w zakresie ratingu kredytowego na rzecz klientów rosyjskich
zakazano nadawania i pomocy w nadawaniu oraz zawieszenie wszelkich licencji i zezwoleń w tym względzie w odniesieniu do rosyjskich mediów: RT - Russia Today (English, UK, Germany, France, Spanish) oraz Sputnik
dyplomatyczne: wstrzymano różnorodne rozmowy i negocjacje z Rosją
podjęto działania zmierzające do zawieszenia finansowania nowych operacji lub programów z Rosją przez międzynarodowe instytucje finansowe
zawieszono programy współpracy dwustronnej i regionalnej z Rosją
podjęto decyzję o częściowym zawieszeniu umowy o ułatwieniach wizowych między Unią Europejską i Rosją, w tym stosowania dla określonych grup osób z Rosji (w tym delegacje oficjalne, przedsiębiorcy, przedstawiciele administracji, parlamentu) uproszczonej dokumentacji wjazdowej, wydawania wiz wielokrotnych.

Restrykcje dotyczące terytoriów Ukrainy, czasowo poza jurysdykcją Ukrainy

Krym i Sewastopol

zakazano importu towarów z Krymu i Sewastopola
wprowadzono restrykcje handlowe i inwestycyjne w niektórych sektorach gospodarki i projektach infrastrukturalnych (obejmuje między innymi transport, telekomunikację, energetykę, wydobycie ropy, gazu, minerałów)
zakazano świadczenia usług turystycznych na Krymie lub w Sewastopolu
zakazano eksportu niektórych towarów i technologii.

Okręg doniecki i ługański:

zakazano importu z obwodów donieckiego i ługańskiego
wprowadzono restrykcje handlowe i inwestycyjne, w tym zakaz nabywania udziałów, udzielania pożyczek, tworzenia joint ventures, eksportu towarów i technologii, związanych z transportem, telekomunikacją, energetyką, poszukiwaniem i wydobyciem ropy, gazu i surowców mineralnych (przygotowano szeroki wykaz towarów zakazanych w eksporcie obejmujący produkty mineralne, chemikalia i produkty chemiczne, wyroby metalurgiczne, narzędzia, maszyny i urządzenia)
zakazano pomocy technicznej, w tym usług związanych z infrastrukturą w obwodach donieckim i ługańskim,
zakazano świadczenia usług turystycznych w obwodach donieckim i ługańskim.