Zgodnie z art. 769 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli rzecz jest narażona na zepsucie, a nie można czekać na zarządzenie komitenta, komisant jest uprawniony, a gdy tego interes komitenta wymaga, zobowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności. O dokonaniu sprzedaży obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie komitenta.
Co z rzeczą oddaną w komis?
Co do zasady o kwestiach związanych z obowiązkami komisanta dotyczącymi mienia komisowego rozstrzygać powinna umowa komisu. Jeżeli jednak w umowie nie zostały zawarte odpowiednie postanowienia w tej kwestii, wówczas należy przyjąć, że komisanta obciąża obowiązek odpowiedniej pieczy nad mieniem komitenta. Szczególnym obowiązkiem związanym z pieczą nad mieniem komisowym jest dbałość komisanta o zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym.
Zobacz: Jak pośrednik w obrocie nieruchomościami może zabezpieczyć się przed nieuczciwym klientem?
Czy komisant ma obowiązek ubezpieczyć rzeczy oddanych w komis?
Obowiązek ubezpieczenia rzeczy stanowiących mienie komisowe może wynikać z zawartej z komitentem umowy komisu. Komitent będzie mógł w umowie zastrzec, że obowiązkiem komisanta będzie ubezpieczenie tej rzeczy. Jeżeli umowa nie zawiera w tej kwestii żadnych postanowień, sytuacja będzie się przedstawiać w następujący sposób:
- w przypadku komisu sprzedaży komitent pozostaje właścicielem rzeczy aż do czasu wykonania zleconej czynności, dlatego ryzyko związane z utratą czy uszkodzeniem rzeczy ponosi komitent. Jednak należy pamiętać, że komisant jako podmiot profesjonalny powinien dołożyć należytej staranności wymaganej przy uwzględnieniu zawodowego charakteru wykonywanych przez niego czynności, wobec czego przy mieniu znacznej wartości powinien zadbać o ubezpieczenie;
- w przypadku komisu zakupu komisant będzie odpowiadał za zaniechanie ubezpieczenia, jeżeli nie zrobił tego mimo polecenia komitenta.
Pobierz wzór umowy sprzedaży komisowej
Kiedy konieczna jest sprzedaż nagła?
W przypadku, gdy rzecz narażona jest na zepsucie, a komisant nie można czekać na zarządzenie komitenta będzie on musiał sprzedać rzecz na warunkach najbardziej korzystnych dla komitenta.
Pan Grzegorz otrzymał zlecenie sprzedaży pamiątkowego gramofonu w prowadzonym przez siebie komisie. Komitent, który dał zlecenie sprzedaży gramofonu wyjechał na zagraniczne wakacje jednocześnie podkreślając, że chciałby wiedzieć o każdej pojawiającej się ofercie, bowiem komitentowi zależało, aby rodzinna pamiątka trafiła w dobre ręce. Pan Grzegorz dostał numer telefoniczny do kontaktu a także adres mailowy do komitenta. W ocenie pana Grzegorza oddany sprzęt szybko traci na wartości, dlatego należało go sprzedać bez zbędnej zwłoki, co też uczynił przy pierwszej okazji. Nadto w ocenie pana Grzegorza dalsze czekanie ze sprzedażą naraziłoby komitenta na szkodę. Czy zachowanie pana Grzegorza było uzasadnione?
Nie. W niniejszym przypadku pan Grzegorz popełnił dwa błędy. Przede wszystkim sam błędnie ocenił sytuacje i doszedł do błędnego wniosku, że pamiątkowy gramofon zacznie szybko tracić na wartości, co jest tożsame z narażeniem rzeczy na zepsucie. Z drugiej strony pan Grzegorz uznając, że zachodzi potrzeba nagłej sprzedaży z uwagi na zepsucie powinien był skontaktować się z komitentem i poczekać na jego zarządzenia, co również pozwoliłoby mu na uniknięcie błędu.