Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży przewiduje możliwość żądania nieodpłatnej naprawy albo wymiany towaru niezgodnego z umową, a jeżeli są one niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów lub sprzedawca nie dokona ich w odpowiednim czasie nadto, gdy naprawa albo wymiana narażałaby konsumenta na znaczne niedogodności, konsumentowi przysługuje uprawnienie do żądania obniżenia ceny lub do odstąpienia od umowy.
Natomiast ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów przyznaje konsumentom uprawnienie do odstąpienia bez podania przyczyny od umowy zawartej z przedsiębiorcą poza lokalem przedsiębiorstwa albo na odległość.
Należy jednakże pamiętać, że możliwość wykonania przysługujących konsumentowi uprawnień uzależniona jest od dokonania przez niego „aktów staranności” w ściśle określonych terminach.
Zobacz: Jak zawrzeć umowę w trybie oferty? - oferta złożona w postaci elektronicznej
Co ze sprzedażą konsumencką?
Na mocy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży sprzedawca odpowiada wobec konsumenta, jeżeli towar jest niezgodny z umową w chwili jego wydania konsumentowi. W przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że niezgodność istniała już w chwili jego wydania. Sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru z umową, jeżeli jej stwierdzenie nastąpiło po upływie dwóch lat od dnia wydania towaru, termin ten biegnie jednak na nowo w razie wymiany towaru.
Konsument traci uprawnienia przysługujące mu na mocy ustawy o sprzedaży konsumenckiej, jeżeli przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru z umową nie zawiadomi o tym sprzedawcy. Konsument nie ma obowiązku szczegółowego badania towaru pod kątem jego zgodności z umową, nie jest również wymagane, aby w zawiadomieniu konsument wskazywał na konkretną niezgodność.
Wystarczające jest, aby przed upływem wskazanego terminu wysłał sprzedawcy zawiadomienie o niezgodności. Ustawa nie przewiduje szczególnej formy, w jakiej zawiadomienie powinno być złożone. Istotne jest, aby doszło ono do sprzedawcy przed upływem wskazanego terminu w taki sposób, by mógł on się z treścią zawiadomienia zapoznać. Ze względów dowodowych najpewniejsze jest wysłanie pisemnego zawiadomienia listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. W zawiadomieniu o niezgodności towaru z umową konsument może wskazać, które z przysługujących mu uprawnień wybiera.
Porównaj: Co zrobić gdy zamówione dzieło ma wady?
Określone w ustawie roszczenia przysługujące konsumentowi przedawniają się z upływem roku od stwierdzenia przez konsumenta niezgodności towaru z umową, jednakże przedawnienie nie może skończyć się przed upływem dwóch lat od jego wydania. Zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru z umową przerywa bieg przedawnienia, które nie biegnie w czasie wykonywania naprawy albo wymiany towaru. Przedawnienie nie biegnie również, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące, w czasie prowadzonych przez konsumenta i sprzedawcę rokowań mających na celu ugodowe rozwiązanie sprawy.
Co z umowami „na odległość”
O ile ustawa o sprzedaży konsumenckiej znajduje zastosowanie jedynie do umów sprzedaży rzeczy ruchomej zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, o tyle druga z wymienionych na wstępie ustaw reguluje uprawnienia konsumenta w związku z zawarciem umowy z przedsiębiorcą poza miejscem jego siedziby.
Ustawa ta wyróżnia trzy rodzaje umów:
- umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa,
- umowy zawierane na odległość (przedsiębiorca musi w tym wypadku tak zorganizować swą działalność gospodarczą, aby zawieranie umów odbywało się za pomocą środków porozumiewania się na odległość) oraz
- umowy zawierane na odległość dotyczące usług finansowych.
W przypadku zawarcia umowy poza lokalem przedsiębiorstwa konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy bez podania przyczyny, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w ciągu dziesięciu dni od terminu zawarcia umowy.
Jeżeli jednak konsument przy zawieraniu umowy nie został poinformowany na piśmie o przysługującym mu prawie do odstąpienia od umowy, bieg terminu do odstąpienia nie rozpoczyna się i konsument może odstąpić od umowy w ciągu dziesięciu dni od dnia uzyskania informacji o prawie odstąpienia, nie później jednak niż w ciągu trzech miesięcy od wykonania umowy.
Przepisów o zawarciu umowy poza lokalem przedsiębiorstwa nie stosuje się do wskazanych w ustawie rodzajów umów, w szczególności do umów sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do miejsca zamieszkania konsumenta oraz umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, o wartości przedmiotu umowy do równowartości dziesięciu EURO.
Również w przypadku zawarcia umowy na odległość konsument może od niej odstąpić bez podania przyczyny, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w ciągu dziesięciu dni od dnia wydania towaru (faktycznego otrzymania towaru przez konsumenta) albo w przypadku umów o świadczenie usług, od dnia zawarcia umowy. W przypadku, gdy konsument najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy nie zostanie poinformowany m.in. o: prawie odstąpienia od umowy w ciągu dziesięciu dni, imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy, zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia, o kosztach i terminie oraz sposobie dostawy, termin, w którym konsument może odstąpić od umowy wynosi trzy miesiące i liczy się od dnia wydania towaru, ewentualnie od dnia jej zawarcia.
Polecamy serwis Zakładam firmę
O ile strony nie umówiły się inaczej, prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie przysługuje konsumentowi m.in. w przypadku umów dotyczących nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na informatycznych nośnikach danych, po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania, świadczeń, które z uwagi na ich charakter, nie mogą zostać zwrócone, lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu, umów sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do mieszkania lub miejsca pracy konsumenta.
Przepisów o umowach zawieranych na odległość nie stosuje się do umów: z wykorzystaniem automatów sprzedających, z wykorzystaniem innych automatów umieszczonych w miejscach prowadzenia handlu, rent, zawartych z operatorami telekomunikacji przy wykorzystaniu publicznych automatów telefonicznych, dotyczących nieruchomości (z wyjątkiem najmu), sprzedaży z licytacji.
Konsument, który zawarł na odległość umowę o wyszczególnione w ustawie usługi finansowe może od niej odstąpić bez podania przyczyny, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie 14 dni (30 dni w przypadku umów dotyczących czynności ubezpieczeniowych) od dnia zawarcia umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, o którym mowa w art. 16b ust 3 ustawy, jeżeli jest to termin późniejszy. Jeżeli jednak przedsiębiorca nie dopełni wskazanych w ustawie obowiązków informacyjnych konsument na prawo odstąpić od umowy w każdym czasie bez konieczności ponoszenia kosztów należnych przedsiębiorcy.
Prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi w przypadku m.in. umów całkowicie wykonanych na żądanie konsumenta przed upływem wskazanych w ustawie terminów do odstąpienia, umów ubezpieczenia dotyczących podróży i bagażu lub innych podobnych, jeżeli zostały zawarte na okres krótszy niż 30 dni. Natomiast w przypadku, gdy za zgodą konsumenta świadczenie usługi rozpoczęto przed upływem wskazach w ustawie terminów odstąpienia od umowy, przedsiębiorca może żądać zapłaty ceny za usługę rzeczywiście wykonaną.
Bartosz Maciejewski - aplikant radcowski