Przedmiot świadczenia zależny od charakteru danej rzeczy
W przypadku, gdy przedmiotem świadczenia jest rzecz, należy pamiętać, że prawo na potrzeby zawieranych umów, rozróżnia dwa rodzaje rzeczy. Będą to rzeczy oznaczone co do tożsamości oraz rzeczy oznaczone co do gatunku (rodzaju).
Gdy przedmiotem świadczenia strony jest rzecz oznaczona co do tożsamości:
- oznaczenie rzeczy co do tożsamości, oznacza że zobowiązanie takie od razu nadaje się do wykonania. Przy czym dłużnik zobowiązany jest, aby świadczyć ten właśnie, dokładnie sprecyzowany przez strony przedmiot. Wierzyciel ma prawo żądać określonej w umowie rzeczy nawet wtedy, gdy przedmiot taki może być zastąpiony przed inny, uznany przez dłużnika substytut;
- gdy sprzedawca rzeczy oznaczonej co do tożsamości jest jednocześnie wytwórcą tej rzeczy, kupujący może żądać usunięcia wady, wyznaczając w celu tym sprzedawcy odpowiedni termin, z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie terminu od umowy odstąpi. Jednak sprzedawca może odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało to nadmiernych kosztów (uwaga ! regulacje te nie dotyczą sprzedaży konsumenckiej, ta bowiem uregulowana jest odrębnymi przepisami o sprzedaży konsumenckiej).
Zobacz: Umowa - sprzedaż
Przedmiot świadczenia oznaczony został rodzajowo
- Zwolnienie z rękojmi przy umowie sprzedaż:
Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy. W przypadku zaś gdy rzeczy są wadliwe – kupujący może żądać dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad a także naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia (przepisy o rękojmi za wady przy sprzedaży nie dotyczą sprzedaży konsumenckiej);
- Wykonanie zastępcze:
Wierzycielowi w przypadku zwłoki dłużnika, przysługuje uprawnienie do nabycia na koszt wierzyciela takiej samej ilości rzeczy tego samego gatunku. Alternatywnie, wierzyciel może zażądać od dłużnika zapłaty wartości tych rzeczy. Wierzycielowi w obu przypadkach przysługuje także roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki dłużnika.
Polecamy: Wierzyciel i dłużnik
Strony w umowie określiły, że przedmiotem sprzedaży jest maszyna służąca do produkcji okien, wyprodukowana w 2008 r., o indywidualnych numerach fabrycznych X9080 marki X. Strona nie spełniła w terminie świadczenia. Wierzyciel uznał, że nabędzie maszynę o podobnych parametrach innej marki, a kosztami zakupu tej maszyny obciąży dłużnika. Czy uprawnienie takie przysługiwało wierzycielowi?
Uprawnienie do nabycia, w razie zwłoki dłużnika, na jego koszt, dotyczy tyko rzeczy oznaczonych co do gatunku. Umowa zawarta miedzy stronami określała, że przedmiotem świadczenia dłużnika ma być rzecz konkretna - oznaczona co do tożsamości.