Kompetencje trenerskie a jakość szkolenia
Właściwie do połowy lat osiemdziesiątych kadra menadżerska niewiele się uczyła po ukończeniu studiów, a najważniejszym szkoleniem w firmie był kurs BHP. Przeżycia z tych doświadczeń płynące na długo zniechęciły wiele osób do szkoleń. Jednak transformacja i konkurencja na rynku, wejście firm zagranicznych z innym sposobem myślenia na temat potrzeb firmy i pracowników, spowodowały, że szkolenie się jest ważnym elementem rozwoju firmy.
Dzisiaj wiele osób pracujących w sektorze publicznym i prywatnym coraz częściej uważa koncepcję „organizacji uczącej się” za idealny wzorzec struktury i zachowań organizacji XXI wieku. Jeden z głównych twórców koncepcji organizacji uczącej się Peter Senge, twierdzi, że każda organizacja- mała, średnia, czy duża- będzie musiała stworzyć własny jej wzorzec, żeby dobrze funkcjonować. Tylko osoby, które aktywnie kierować będą swoim procesem uczenia się, mają szansę na sukces.
Organizacja ucząca się oparta jest o rozwój kompetencji, czyli połączenia wiedzy umiejętności i odpowiednich postaw. Żeby pozyskać nowe wiadomości wystarczy przeczytać książkę, artykuł w internecie, ale żeby potrafić to zastosować w działaniu i mieć odpowiednią ku temu motywację, z tym jest trudniej. Jak mówią trenerzy, trudno nauczyć się jazdy na rowerze z książki, a jeszcze trudniej przy jej pomocy wygrać wyścig kolarski. Książki są oczywiście w procesie kształcenia kompetencji potrzebne, ale często niewystarczające. I tu wkracza na scenę trener. Trener- szkoleniowiec to osoba kształtująca kompetencje. Można przeczytać w literaturze, jakie zachowania zwiększą skuteczność sprzedaży, ale to na warsztacie z trenerem nauczysz się jak to stosować w kontakcie z klientem.
Oczywiście trener, trenerowi nie równy. Żeby zdobyć ten zawód trzeba przejść cykl szkoleń, często długi i żmudny, a także mieć wiele doświadczeń i z zakresu umiejętności biznesowych, społecznych, ale też psychologicznych, socjologicznych i pedagogicznych.
Przeczytaj także: Czy warto szkolić pracownika?
Kim jest idealny trener?
To osoba, której kompetencje merytoryczne, jak i dydaktyczne są na wysokim poziomie. Szkolenia z takim trenerem to doświadczenie rozwoju i czysta przyjemność. Osiąga on zakładane cele, zaś uczestnicy przekonują się do tej formy podnoszenia kwalifikacji. Trener idealny pasjonuje się tym, co robi, lubi pracować z ludźmi i cieszy go możliwość aktywnego dzielenia się swoją wiedzą. Taki trener bada i doskonale wyczuwa potrzeby grupy. Ma umiejętność angażować uczestników do procesu uczenia się. Zachowuje odpowiednie proporcje pomiędzy stwarzaniem dobrej atmosfery pracy, a systematyczną realizacją zaplanowanego materiału.
Ważnym kryterium oceny trenera jest jego specjalizacja. Są trenerzy, którzy szkolą w zakresie biznesu, inni kształtują głównie kompetencje społeczne, jeszcze inni pomagają zdobywać kompetencje niezbędne w organizacjach pozarządowych. Znam trenerów kształcących samorządowców, uczących przedsiębiorczości i rozwijających kompetencje wychowawcze. To, co ważne, to to, żeby mieli kwalifikacje do łączenia umiejętności merytorycznych i psychologicznych. Trudno sobie wyobrazić, że trener biznesu nie zna się na biznesie, a trener uczący umiejętności wychowawcze nie zna się na pedagogice. Właśnie takie połączeni daje szanse na dobrego fachowca.
Polecamy serwis Personel
Jak widać dobry trener to podstawa skutecznego szkolenia i polepszania efektywności pracy. Skąd wiedzieć, jakiego trenera wybrać?
- Przejrzeć życiorys zawodowy. Tam zwrócić uwagę na wykształcenie, szkolenia podstawowe ( szkoły trenerów) kursy i treningi. Trener powinien cały czas się szkolić i rozwijać swoje kompetencje. Ważnym elementem pracy nad swoim warsztatem są superwizje. Oznacza to, że inny trener, często bardziej doświadczony czuwa nad standardami jego pracy. Istotny jest także przebieg pracy zawodowej i zakres prowadzonych przez niego szkoleń.
- Rekomendacje. To informacja o opinii pracodawców, a czasami uczestników szkoleń. Może jest to mało wiarygodne źródło informacji o trenerze ( często są to ogólnie sformułowanie pochwały), ale wskazują na miejsca i zakres szkoleń.
- Certyfikacja. To bardzo ważna informacja o kompetencjach trenerskich. Jest kilka ważnych miejsc certyfikacji, w których badane jest przygotowanie trenera do pracy warsztatowej. Większość certyfikacji zakłada odpowiednią ilość godzin szkoleń, doświadczeń i superwizji. Jeśli uzyskuje się rekomendację, oznacza to, że kompetencje trenera zostały zweryfikowane. Ważne miejsca weryfikacji to: Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polska Izba Firm Szkoleniowych, Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego, Grupa TROP, Matrik.
Jak widać trzeba poświęcić sporo pracy, aby zdobyć wysokie kompetencje w tym zawodzie i być certyfikowanym trenerem. Jednak tylko takich trenerów warto zatrudniać, żeby uzyskać oczekiwane, najwyższe efekty szkolenia swoich pracowników. Źle przeprowadzone szkolenie, to nie tylko wydatek i strata czasu, to także zniechęcony, zdezorientowany pracownik. Tego nie chce żaden pracodawca. Po dobrym szkoleniu pracownicy nie tylko potrafią wykorzystać nowe umiejętności w pracy, ale często są bardziej otwarci na własny rozwój i dalsze kształcenie. Ważnym dodatkowym efektem pracy kompetentnego trenera jest poprawa relacji i atmosfery między pracownikami firmy.
Lucyna Weroniczak, trener II stopnia PTP