Ze względu na ograniczenie odpowiedzialności wspólników do wysokości wniesionych przez nich wkładów, jest to korzystna forma prowadzenia działalności gospodarczej. Kapitał zakładowy spółki z o.o. powinien wynosić co najmniej 5000 zł.
Tworzenie spółki z o.o.
Do utworzenia oraz prowadzenia spółki z o.o. niezbędne jest spełnienie szeregu warunków określonych w ustawie. W pierwszej kolejności należy zawrzeć umowę spółki, wnieść wkłady na pokrycie kapitału zakładowego, powołać organy spółki, a następnie dokonać wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Polecamy: Firma w spadku - zarząd sukcesyjny
1. Zawarcie umowy spółki
Umowa spółki musi zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego,
4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Umowa spółki z o.o. może być także zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy. W sytuacji, gdy spółkę zakłada jedna osoba, umowę spółki zastępuje akt założycielski. Umowa spółki oraz akt założycielski muszą mieć formę aktu notarialnego. Z chwilą zawarcia umowy powstaje spółka z o.o. w organizacji.
Zobacz: Spółki
2. Wniesienie wkładów
Po dokonaniu zawiązania spółki (zawarcia umowy spółki) wspólnicy zobowiązani są do wniesienia wkładów na pokrycie kapitału zakładowego w wysokości określonej w umowie spółki, nie mniejszej niż 5000 zł. Wkłady należy wnieść do spółki jeszcze przed jej zarejestrowaniem w KRS, gdyż ich wniesienie jest jednym z warunków uzyskania wpisu w tym rejestrze. Z chwilą wniesienia stają się majątkiem spółki.
3. Powołanie organów spółki
Następnie należy powołać zarząd, a jeżeli przewiduje to umowa spółki lub gdy kapitał zakładowy przekracza 500 000 zł, a wspólników w spółce jest więcej niż 25, obligatoryjne powołanie jest także rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.
4. Wpis do rejestru
Powołany wcześniej zarząd zobowiązany jest do zgłoszenia zawiązania spółki do KRS najpóźniej 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. Z chwilą dokonania wpisu spółka z o.o. w organizacji przekształca się w osobę prawną (spółka z o.o.).
Kapitał zakładowy
Kapitał zakładowy spółki z o.o. musi wynosić co najmniej 5000 zł. Dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Minimalna wysokość udziału wynosi 50 zł.
Wkłady przeznaczone na pokrycie kapitału zakładowego mogą być pieniężne i niepieniężne (aport).
Wysokość kapitału zakładowego może ulec zmianie w trakcie funkcjonowania spółki. Do podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego niezbędna jest odpowiednia uchwała wspólników. Do podwyższenia kapitału zakładowego może dojść w drodze podniesienia wartości nominalnej już istniejących udziałów albo poprzez utworzenie nowych.
Obniżenie kapitału zakładowego może polegać na zmniejszeniu wartości nominalnej udziałów, umorzeniu udziałów lub ich scaleniu.
Udziały w zyskach i stratach spółki z o.o.
Wspólnicy, ze względu na posiadane udziały, mają prawo do udziału w zysku wypracowanym przez spółkę. Zysk dzieli się proporcjonalnie do posiadanych udziałów, chyba że umowa stanowi inaczej. Suma wszystkich udziałów składa się na kapitał zakładowy spółki.
W trakcie istnienia spółki z o.o. możliwe jest dokonanie zmian w strukturze podmiotowej spółki poprzez zbycie udziału, dziedziczenie udziałów, umorzenie udziałów lub objęcie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym przez osoby, które dotychczas nie miały statusu wspólników.
Organy spółki z o.o.
Spółka z o.o. jest osobą prawną, która działa przez organy. Do jej organów należą: zarząd, zgromadzenie wspólników oraz rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.
Zarząd spółki z o.o.
Zarząd prowadzi sprawy spółki oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Składa się z jednego lub większej liczby członków, powoływanych i odwoływanych przez zgromadzenie wspólników. Członkiem zarządu może być tylko osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Zarząd reprezentuje spółkę z o.o. w stosunkach z osobami trzecimi i dokonuje czynności prawnych ze skutkiem dla spółki. Prawa do reprezentacji nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. W przypadku wieloosobowego zarządu zasady reprezentacji reguluje umowa spółki, a gdy umowa nie zawiera postanowień na ten temat, do składania oświadczeń w imieniu spółki potrzebne jest współdziałanie dwóch członków albo jednego członka wraz z prokurentem.
Zgromadzenie wspólników
Jest to organ zrzeszający wspólników, którzy należą do niego z samego faktu posiadania udziałów spółki. W zgromadzeniu wspólnicy uczestniczą osobiście lub są reprezentowani przez pełnomocników.
Zwyczajne zgromadzenie wspólników odbywa się raz w roku, najpóźniej 6 miesięcy od upływu roku obrotowego.
Z kolei nadzwyczajne zgromadzenie może być zwołane w każdym czasie, dowolną liczbę razy w roku. Jego zwołanie jest obligatoryjne w przypadku zanotowania straty przewyższającej połowę kapitału zakładowego.
Co do zasady uchwały wspólników zapadają bezwzględną większością głosów, a w niektórych przypadkach lub jeśli umowa tak przewiduje, kwalifikowaną większością głosów.
Nadzór
W przypadku, gdy spółka z o.o. nie posiada organów nadzorujących, wspólnicy sprawują indywidualną kontrolę spółki.
W sytuacji, gdy kapitał zakładowy spółki przekracza 500 000 zł, a wspólników w spółce jest więcej niż dwudziestu pięciu, obowiązkowo powołuje się radę nadzorczą lub komisję rewizyjną. Powołanie któregoś z tych organów może być również przewidziane w umowie spółki.
Rada nadzorcza składa się z co najmniej trzech członków powoływanych uchwałą wspólników na roczną kadencję, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Członkiem rady nadzorczej i odpowiednio komisji rewizyjnej może być tylko osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej. Wspólnicy mogą odwołać uchwałą członków rady w każdej chwili.
Rada nadzorcza ma za zadanie sprawować stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
Zadaniem Komisji Rewizyjnej jest ocena rocznych sprawozdań i wniosków zarządu co do podziału zysku lub pokrycia strat. Zobowiązana jest do składania corocznego pisemnego sprawozdania wyniku tej oceny.
Zobacz: Prawo dla firm
Odpowiedzialność
Spółka z o.o. jest spółką kapitałową, będącą osobą prawną co wiąże się z wyłączeniem osobistej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki.
W spółce z o.o. odpowiedzialność za zobowiązania wspólnika ograniczona jest do wysokości wniesionych przez niego wkładów.
W przypadku bezskutecznej egzekucji przeciwko spółce, odpowiedzialność za zobowiązania spółki solidarnie ponoszą członkowie zarządu.
Członek zarządu może uwolnić się od tej osobistej i solidarnej odpowiedzialności, jeżeli udowodni, że
1) we właściwym czasie został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości lub podanie o otwarcie postępowania likwidacyjnego,
2) nie zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy,
3) pomimo niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.
Rozwiązanie i likwidacja spółki z o.o.
Rozwiązanie spółki z o.o. powodują:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2) stwierdzona protokołem notarialnym uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo przeniesieniu jej za granicę,
3) ogłoszenie upadłości,
4) inne przyczyny przewidziane prawem.
Ponadto do rozwiązania spółki może dojść wskutek orzeczenia sądu wydanego na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie jej celu stało się niemożliwe albo w przypadku zajścia innych ważnych przyczyn.
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.
Otwarcie likwidacji następuje z dniem powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki, uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Co do zasady likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej.
Likwidatorzy dokonują zgłoszenia otwarcia likwidacji do sądu rejestrowego. Następnie ogłaszają o likwidacji spółki i otwarciu spółki oraz wzywają wierzycieli spółki do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia tego ogłoszenia.
W przypadku ogłoszenia upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po ukończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 Nr 94 poz. 1037)