Przesłanki rozwiązania spółki
Kodeks spółek handlowych przewiduje kilka okoliczności, po zaistnieniu których powinno dojść do rozwiązania spółki jawnej.
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
Umowa spółki jawnej może przewidywać dodatkowe sytuacje, w których dochodzi do rozwiązania spółki. Najczęściej jest to- upływ czasu na jaki spółka została zawarta, lub osiągnięcie celu w jakim powstała (np. do wykonania określonych prac, po czym traci rację bytu).
2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
Wspólnicy nie muszą trwać w spółce- żadne prawo ich do tego nie zobowiązuje. Jeśli uznają, (z dowolnych przyczyn) że nie chcą już ze sobą współpracować- spółka ulega rozwiązaniu. Uchwała wymaga jednomyślności wszystkich wspólników- także tych, którzy zgodnie z umową spółki nie mają prawa prowadzenia jej spraw.
3) ogłoszenie upadłości spółki,
Ogłoszenie upadłości- zarówno likwidacyjne jak i z możliwością zawarcia układu może doprowadzić do rozwiązania spółki.
4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
Spółki osobowe (w tym spółka jawna) są ściśle związane z osobami ich wspólników. W sytuacji, w której jeden z nich umiera lub ogłoszona jest jego upadłość (ta ma wpływ na zasadę ponoszenia przez niego odpowiedzialności za zobowiązania)- może uzasadniać rozwiązanie spółki.
5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
Jeśli spółka zawarta jest na czas nieokreślony- wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. W przypadku wierzyciela dłużnika, może on wypowiedzieć umowę spółki jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości wspólnika, wówczas jego wierzyciel, który na podstawie tytułu egzekucyjnego uzyskał zajęcie roszczeń służących wspólnikowi w przypadku jego wystąpienia lub rozwiązania spółki nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony
6) prawomocne orzeczenie sądu.
Każdy wspólnik może domagać się rozwiązania spółki przez sąd- muszą jednak zaistnieć ku temu ważne powody. Jeśli jednak przyczyny te dotyczą wyłącznie jednego wspólnika- sąd może orzec o jego wyłączeniu ze spółki (za spłatą jego udziału).
Porównaj: Co musi znaleźć się w umowie spółki jawnej?
Kiedy do rozwiązania spółki- mimo zaistnienia przesłanek nie musi dojść
Nie zawsze mimo zaistnienia przesłanek wspólnicy chcą zaprzestania działalności spółki.
W pierwszej kolejności dotyczy to przesłanek wynikających z umowy spółki- zgodnie bowiem z art. 59 spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników (przedłużenie dorozumiane). Nie wymaga to zmiany umowy spółki.
Podobnie w przypadku niektórych innych przesłanek- stanowisko wspólników może przesądzić o tym, że spółka nadal będzie funkcjonować. W szczególności dotyczy to:
- śmierci lub upadłości wspólnika
- wypowiedzenia umowy przez wspólnika
- wypowiedzenia umowy przez wierzyciela niewypłacalnego wspólnika
Pomimo powyższych okoliczności, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią.
Uzgodnienie takie powinno w przypadku śmierci lub ogłoszenia upadłości nastąpić niezwłocznie, a w przypadku wypowiedzenia – przed upływem terminu wypowiedzenia (co do zasady 6 miesięcy- choć umowa spółki może przewidywać krótszy termin.
W przeciwnym razie spadkobierca, syndyk lub wspólnik, który wypowiedział umowę spółki, a także jego wierzyciel, mogą domagać się przeprowadzenia likwidacji.
Zobacz serwis: Kto reprezentuje spółkę cywilną?