Holding czyli… grupa spółek
Komisja kodyfikacyjna, nie zdecydowała się na zastosowanie ugruntowanego już w piśmiennictwie i praktyce biznesowej terminu „holding” – wprowadzając (bardziej „swojskie”) określenie „grupa spółek”. Taki tytuł nosi też (proponowany w projekcie) nowy Dział IV w Tytule I ksh, składający się z pięciu artykułów (211 - 215)
Można się zastanawiać, czy nazwanie holdingu „grupą spółek” jest trafne- jest to jednak tylko uwaga językowa, w definicji- terminy te są bowiem zbieżne.
Zobacz: Rozwiązanie spółki akcyjne- na czym polega i kiedy do niego dochodzi?
Czym będzie grupa spółek?
Projekt zakłada wprowadzenie do kodeksu kolejnej definicji legalnej. Zgodnie z nią przez grupę spółek należy rozumieć: „spółkę dominującą i spółkę lub spółki od niej zależne, pozostające w faktycznym bądź umownym trwałym powiązaniu organizacyjnym oraz mające wspólny interes gospodarczy (interes grupy spółek),”;
W odróżnieniu więc, od konstrukcji grupy kapitałowej powiązanych formalnie- np. poprzez posiadanie pakietu kontrolnego akcji (udziałów), czy prawa wyboru członków zarządu- mamy tu do czynienia z powiązaniem faktycznym, opierających się bądź na niepisanych wpływach w określonej spółce (np. wynikających z podległości finansowej) lub umownych –np. umowy o poddanie się zarządowi, czy umowy o trwałej współpracy.
Zobacz: Kiedy można dokonać podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej? - poradnik
Czym charakteryzował będzie się holding?
Funkcjonowanie grupy spółek (holdingu) nie poddane zostanie zbyt dużej regulacji. Z jej elementów warto przedstawić:
1. Obowiązek ujawnienia uczestnictwa w grupie spółek w rejestrze przedsiębiorców
- Oznacza to, że grupy kapitałowe muszą być jawne- podobnie jak uczestnictwo danej spółki w spółce cywilnej
2. Spółka dominująca ma prawo kontroli spółki zależnej
- Uprawnienia kontrolne przysługują spółce niezależnie od ewentualnych uprawnień wspólniczych (praw z udziału czy z akcji) – wynikają z samego faktu pozycji dominującej w grupie spółek. Uprawnienia przysługują dopiero po ujawnieniu grupy spółek w rejestrze.
3. Umowy spółki zależnej z dominującą muszą być umieszczone w sprawozdaniu finansowym
- Ma to na celu wykazanie wpływu spółki dominującej na bieżące finanse spółki zależnej
4. Spółka zależna ma ograniczone prawa kontroli finansów grupy spółek
- Spółka zależna może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o wyznaczenie podmiotu (np. biegłego rewidenta) w celu dokonania kontroli zarówno w spółce dominującej jak i w pozostałych spółkach grupy spółek.
5. Podmiotem dominującym może być też przedsiębiorca wpisany do rejestru (a więc niekoniecznie musi być to spółka handlowa).
Co zmienia projektowana nowelizacja?
Tworząca zręby prawa holdingowego nowelizacja ksh, ma przede wszystkim za zadanie zwiększenie przejrzystości i bezpieczeństwa obrotu. Wszystkie uprawnienia kontrolne wskazane powyżej, przysługują dopiero po ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorców istnienia grupy spółek (holdingu). Podobnie rzecz się ma, ze sprawozdaniami finansowymi spółek (spółdzielni) zależnych – które muszą uwzględniać umowy ze spółką dominującą.
Pytaniem pozostaje jednak kwestia, na ile to rozwiązanie będzie skuteczne i grupy spółek będą się ujawniać. Do tej pory brak mechanizmów prawnych nie przeszkadzał ich funkcjonowaniu (faktyczna pozycja dominująca w grupie nie wymaga mechanizmów regulacyjnych) – co więcej, ujawnienie może zaszkodzić ich interesom.
Zobacz serwis: Spółki osobowe