Za wyjątkiem wypadku łączenia się spółek, podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej można dokonać gdy wpłacone zostanie co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego spółki.
Jeżeli rzecz idzie o spółkę publiczną, do powzięcia uchwały w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego spółki, które polegać ma na objęciu nowych akcji w drodze subskrypcji otwartej lub w drodze subskrypcji prywatnej przez adresata oznaczonego z góry, konieczna jest obecność akcjonariuszy, którzy reprezentują minimum 1/3 kapitału zakładowego spółki akcyjnej.
Gdy zwołane w celu powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego walne zgromadzenie akcjonariuszy nie doszło do skutku, a przyczyną tego był brak wymaganego kworum, istnieje możliwość zwołania kolejnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Wówczas uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki można powziąć nie bacząc na liczbę obecnych na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Taka możliwość istnieje pod warunkiem, że statut spółki akcyjnej nie stanowi inaczej.
Przeczytaj również: Jaka jest pozycja prawna likwidatorów w spółce akcyjnej?
Ustawa daje 6 miesięcy od powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki akcyjnej na zgłoszenie do sądu rejestrowego. Jeżeli rzecz idzie o akcje będące przedmiotem nowej emisji, które zaoferowano publicznie z drodze prospektu emisyjnego bądź memorandum informacyjnego ustawa przewiduje 12 miesięcy na zgłoszenie do sądu rejestrowego liczone od zatwierdzenia prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego tudzież od stwierdzenia równoważności treści memorandum informacyjnego z treścią prospektu emisyjnego.
Pamiętać jednak należy, że zgłoszenie podwyższenia kapitału zakładowego do sądu rejestrowego powinno nastąpić najpóźniej w przeciągu miesiąca od dnia, w którym przydzielono akcje.
Wniosek w przedmiocie zatwierdzenia prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego bądź wniosek w przedmiocie stwierdzenia równoważności treści memorandum informacyjnego z treścią prospektu emisyjnego powinien zostać złożony najpóźniej w przeciągu 4 miesięcy od powzięcia uchwały dotyczącej podwyższenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej.
W razie niezachowania terminu zakreślonego do złożenia wniosku o zarejestrowanie podwyższenia kapitału spółki akcyjnej, zarząd zobowiązany jest zwrócić wkłady pieniężne lub niepieniężne w przeciągu miesiąca od upływu tego terminu.
Jakie są sposoby podwyższenia kapitału zakładowego?
Można wyróżnić trzy sposoby podwyższenia kapitału zakładowego. Może być to podwyższenie zwykłe kapitału zakładowego, bądź podwyższenie w oparciu o kapitał docelowy albo warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej.
Zwykłe podwyższenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej można przeprowadzić na trzy sposoby. Pierwszy sposób to emisja nowych akcji spółki, drugi to podwyższenie wartości nominalnej akcji dotychczasowych i trzeci sposób to kombinacja dwóch poprzednich, czyli emisja nowych akcji spółki wraz z podwyższeniem wartości nominalnej dotychczasowych akcji.
Polecamy serwis Rejestr przedsiębiorców
Emisja nowych akcji spółki akcyjnej może odbyć się w drodze subskrypcji prywatnej, subskrypcji zamkniętej lub subskrypcji otwartej.
Wybierając subskrypcję prywatną, spółka winna jest złożyć, adresatowi indywidualnie oznaczonemu, ofertę nabycia jej akcji. Owy adresat, zgodnie z przepisami prawa (Kodeksu cywilnego) ofertę może przyjąć bądź odrzucić. Jeżeli adresat chce przyjąć ofertę spółki, powinien tego dokonać na piśmie. Niedochowanie formy pisemnej skutkuje nieważnością przyjęcia oferty. Kodeks spółek handlowych stanowi, że objęcie akcji nie można uzależnić ani od warunku, ani od terminu.
Spółka akcyjna X składa ofertę nabycia jej akcji Janowi K. Jan K. może ofertę przyjąć (czyniąc to w formie pisemnej) lub odrzucić.
Emisja nowych akcji w drodze subskrypcji zamkniętej polega na złożeniu oferty nabycia akcji spółki akcyjnej tylko i wyłącznie akcjonariuszom, którym przysługuje prawo poboru.
Ostatnim sposobem emisji nowych akcji spółki akcyjnej jest emisja w drodze subskrypcji otwartej, kiedy to oferuje się akcje poprzez ogłoszenie. Ogłoszenie to kierowane jest do osób, którym nie przysługuje prawo poboru. W tym wypadku akcje mogą nabywać tak akcjonariusze, którym prawo poboru nie służy, jak i osoby trzecie (nie będące dotychczas akcjonariuszami spółki akcyjnej).
Co trzeba zrobić, aby dokonać podwyższenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej w oparciu o kapitał docelowy i na czym polega ten sposób podwyższenia?
Aby podwyższyć kapitał zakładowy spółki akcyjnej w oparciu o kapitał docelowy za każdym razem należy dokonać zmiany statutu, która będzie taką możliwość przewidywała. Według ustawy, zmiana statutu wprowadzająca możliwość podwyższenia kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy powinna być uchwalona większością ¾ głosów, w obecności akcjonariuszy, którzy reprezentują minimum 50 % kapitału zakładowego spółki akcyjnej. Statut spółki może przewidywać surowsze wymagania w sprawie powzięcia uchwały, o której mowa wyżej.
Jeżeli rzecz idzie o spółkę publiczną, ustawa wymaga, aby na walnym zgromadzeniu, na którym podejmuje się uchwałę o zmianie statutu reprezentowana była 1/3 część kapitału zakładowego spółki.
Jeśli z powodu braku wymaganego kworum nie odbyło się walne zgromadzenie akcjonariuszy, zwołane celem podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy, istnieje możliwość zwołania kolejnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Podczas powtórnie zwołanego walnego zgromadzenia, aby podjąć uchwałę nie stawia się tak surowych wymagań. Uchwałę można powziąć, jeżeli obecni są akcjonariusze reprezentujący minimum 1/3 kapitału zakładowego, zaś jeżeli chodzi o spółkę publiczną to uchwałę można powziąć nie bacząc na liczbę akcjonariuszy, którzy obecni są na walnym zgromadzeniu. Rzecz jasna, statut, w tym przedmiocie, możne stanowić inaczej.
Dowiedz się: Co warto wiedzieć o rozporządzeniach akcjami?
Czynności dotyczące podwyższenia kapitału zakładowego zarząd spółki akcyjnej podejmuje na podstawie statutowego upoważnienia, którego można udzielić nie dłużej, niż na 3 lata, w drodze uchwały. W myśl Kodeksu spółek handlowych, uchwała zarządu w sprawie podwyższania kapitału zakładowego zastępuje uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Aby uchwała zarządu odniosła skutek, musi być podjęta w formie aktu notarialnego.
Zarząd spółki akcyjnej X udaje się do notariusza, aby powziąć uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego. Notariusz sporządza kat notarialny, który stanowi podstawę do dokonania wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Istotne jest jeszcze, aby w uchwale stanowiącej upoważnienie zarządu do podwyższenia kapitału zakładowego spółki akcyjnej zawrzeć górną granicę kapitału zakładowego, czyli do jakiej sumy zarząd może podwyższyć kapitał zakładowy. Ustawa Kodeks spółek handlowych przewiduje, że można przewidzieć podwyższenie kapitału zakładowego w oparciu o kapitał docelowy nie więcej, niż ¾ kapitału zakładowego w dniu udzielenia upoważnia zarządowi przez walne zgromadzenie.
W jakim celu dokonuje się warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej?
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej zwykle dochodzi do skutku w związku z potrzebą pozyskania środków finansowych niezbędnych do rozwoju spółki w wyniku doinwestowania przez inwestorów. Podwyższenie kapitału zakładowego w tym trybie polega na wykorzystaniu finansowania długiem poprzez emisję warrantów subskrypcyjnych, obligacji bądź oddłużenie spółki akcyjnej poprzez konwersję wierzytelności.
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej może również mieć na celu obniżenie kosztów pozyskania kapitału zakładowego oraz eliminację ryzyka zaskarżenia akcji z nowej emisji.
Podwyższenie kapitału zakładowego spółki akcyjnej w trybie warunkowym dochodzi do skutku w drodze uchwały walnego zgromadzenia spółki, którą podejmuje się w celu ściśle wskazanym w ustawie Kodeks spółek handlowych. Może być to w celu przyznania prawa objęcia akcji spółki przez obligatariuszy obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa bądź w celem przyznania prawa do objęcia akcji pracownikom, członkom rady nadzorczej lub zarządu za wkłady niepieniężne będące wierzytelnościami, które przysługują im w związku z prawem do udziału w zysku spółki (konwersja wierzytelności), bądź w celu przyznania prawa do objęcia akcji posiadaczom warrantów subskrypcyjnych.
Podczas podwyższenia kapitału zakładowego w trybie warunkowym należy pamiętać, aby nie przekroczyć dwukrotności wysokości kapitału zakładowego na dzień podjęcia uchwały przez walne zgromadzenie akcjonariuszy o warunkowym podwyższeniu i objąć akcje.
Osoby uprawnione do objęcia akcji w warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego powinny dokonać objęcia akcji w formie pisemnej na formularzu - jeden egzemplarz formularza przewidziany jest dla spółki, drugi zaś dla subskrybenta.
Zarząd spółki akcyjnej winien wydać dokumenty akcji uprawnionym osobom w sposób wynikający z uchwały o warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego dopiero po zarejestrowaniu tego faktu. Nadto, akcje można wydać tylko tym osobom, które wniosły wkłady bądź opłaciły je w całości. Jeżeli przy wydawaniu akcji naruszono zasady zawarte w ustawie Kodeksie spółek handlowych, akcje są nieważne.
Na czym polega i w jakim celu dokonuje się podwyższenia kapitału zakładowego ze środków własnych w spółce akcyjnej?
Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki akcyjnej polega na tzw. kapitalizacji rezerw, a ściślej rzecz ujmując, odbywa się to poprzez przepisanie środków finansowych, które wykazane zostały w bilansie w pozycji „kapitał zapasowy” albo „kapitał rezerwowy” na pozycję „kapitał zakładowy”. Zarówno kapitał kapitał zapasowy, jak i kapitały rezerwowe muszą być utworzone wyłącznie z zysku spółki.
Łatwo więc zauważyć, że do czynienia mamy ze zmianą zapisów w pasywach spółki akcyjnej. Dokonane zostaje to poprzez przeniesienie środków własnych z jednej pozycji bezpośrednio do drugiej pozycji, nie naruszając majątku spółki akcyjnej. W wyniku tego zabiegu zwiększeniu podlega wartość kapitału zakładowego, zaś zmniejszone zostają pozycje innych kapitałów.
Podwyższenia kapitału zakładowego z własnych środków spółki akcyjnej można dokonać zwiększając liczbę akcji lub zwiększając wartość nominalną akcji albo zwiększając liczbę akcji i zarazem zwiększając wartość nominalną akcji.
Majątek spółki akcyjnej pozostaje bez zmian - poprzez podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki akcyjnej nie zwiększa się majątku spółki.
Podwyższenie kapitału powoduje wzmocnienie sytuacji akcjonariuszy - uzyskują oni większą liczbę akcji bądź akcje większej wartości.
Aby podwyższyć kapitał zakładowy ze środków własnych spółki akcyjnej niezbędne jest posiadanie przez spółkę środków, które zgodnie z Kodeksem spółek handlowych można przeznaczyć na podwyższenie kapitału zakładowego. Środki te mogą pochodzić z kilku źródeł. Źródłami takimi mogą być: kapitały rezerwowe utworzone z zysku, kapitały rezerwowe utworzone z zysku nie podlegające przeznaczeniu do podziału pomiędzy akcjonariuszy, kapitały rezerwowe utworzone w wyniku umorzenia akcji bądź kapitał zapasowy.
Polecamy serwis Spółka z o.o.
Pamiętać należy, że przy podwyższeniu kapitału zakładowego ze środków własnych spółki koniecznym jest pozostawienie części kapitału podlegającego podziałowi pomiędzy akcjonariuszy odpowiadającej akcjom nabytym przez spółkę akcyjną oraz niepokrytym stratom.
Tak przyrost wartości akcji, jak i nowe akcje nie wymagają objęcia przez akcjonariuszy. Akcje przydzielane są stosunkowo do udziału akcjonariuszy w dotychczasowym kapitale zakładowym spółki.