Giełda
W pewnym etapie rozwoju spółki niezbędne staje się pozyskanie dodatkowego kapitału od inwestorów na dalszy rozwój. Jednym ze źródeł takiego kapitału może giełda. Wejście na parkiet wiąże się jednak z koniecznością upublicznienia spółki oraz przeprowadzenia oferty publicznej.
Zobacz serwis: Inwestycje
Spółka publiczna
Definicję spółki publicznej zawierają przepisy ustawy o ofercie publicznej. Zgodnie z art. 4 pkt. 20 spółką publiczną jest spółka, w której co najmniej jedna akcja jest zdematerializowana w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Zobacz: Czym jest oferta publiczna i prospekt emisyjny?
Przepisy ustawy o ofercie wskazują jako niezbędny element spółki publicznej co najmniej jedną zdematerializowaną akcję, co oznacza, że spółką publiczną może być taka spółka, która emituje akcje. W polskim systemie prawnym są to dwie spółki: spółka komandytowo-akcyjna oraz spółka akcyjna. W przypadku tej pierwszej nie jest to jednak spotykane zjawisko.
Dematerializacja akcji
Odpowiedź na pytanie o dematerializację akcji należy przede wszystkim poszukać w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy zdematerializowane papiery wartościowe (także akcje), będące przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym (np. GPW) lub w alternatywnym systemie obrotu (np. NewConnect) nie mają formy dokumentu od chwili ich rejestracji w depozycie papierów wartościowych.
W Polsce depozytem papierów wartościowych jest Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, który prowadzi system rejestracji zdematerializowanych papierów wartościowych.
IPO czyli oferta publiczna
Upublicznienie spółki będzie wiązało się z nabycie konkretnych praw, lecz także obowiązków. Wśród tych drugich będzie znacznie szerszy zakres kontroli i obowiązków informacyjnych. Spółki publiczne dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym będą zobowiązane do publicznego podawania informacji bieżących z działalności spółki, jak również informacji poufnych. Stąd też upublicznienie spółki będzie wiązało się z dużo większym „otwarciem” na widok publiczny, w tym na widok konkurencji.
Skąd zatem potrzeba upublicznienia spółki? Po pierwsze jest to niezbędny krok w celu pozyskania kapitału z giełdy. Status spółki publicznej jest niezbędny zarówno w przypadku warszawskiej GPW, jak i alternatywnego systemu obrotu NewConnect. A to z uwagi, iż obrót na tych rynkach dokonuje się na zdematerializowanych papierach wartościowych, przyjmujących jedynie formę zapisu na rachunku maklerskim.
Wejście na parkiet odbywa się w ramach pierwszej oferty publicznego, czyli tzw. IPO (z ang. Initial Public Offer). Reguły wejścia ustala ustawa o ofercie publicznej, która wymaga uprzedniego sporządzenia prospektu emisyjnego, zatwierdzanego przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz podawanego do publicznej wiadomości (art. 7).