Spółki kapitałowe kodeksu spółek handlowych mogą założyć spółkę osobową, np. cywilną, jawną, komandytową, komandytowo-akcyjną, której właścicielem lub współwłaścicielem jest osoba prawna. Spółka osobowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Opodatkowaniu podlegają natomiast wspólnicy tej spółki.
Jeżeli wspólnikiem spółki osobowej jest osoba fizyczna, wówczas dochód z tytułu posiadanych udziałów jest przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli natomiast wspólnikiem spółki osobowej jest osoba prawna, dochód z tytułu posiadanych udziałów jest przedmiotem opodatkowania według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Dochody z tytułu udziału w spółkach osobowych określane są proporcjonalnie do posiadanych udziałów wspólników. Zasada proporcjonalności udziału w dochodach dotyczy także metody rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodu, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżania podstawy opodatkowania. Jeżeli spółka osobowa przynosi w danym roku podatkowym stratę, to jest ona pokrywana dochodem wspólników bez konieczności czekania do następnego roku podatkowego i rozliczania jej na zasadach ogólnych.
Przeczytaj również: W jaki sposób zmienić adres spółki z o.o. w KRS
Oto przykład strategii z wykorzystaniem spółki komandytowej.
Spółka X jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jednym z udziałowców jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą opodatkowaną w sposób liniowy. Osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz inna osoba nieprowadząca działalności gospodarczej i będąca udziałowcem spółki X zawiązują spółkę komandytową, w której udziałowcami są spółka X, osoba nieprowadząca działalności gospodarczej oraz osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Jako narzędzie optymalizacji opodatkowania wybrano spółkę komandytową ze względu na ograniczoną odpowiedzialność wspólników, z czym związane jest ryzyko podatkowe.
Wyróżnia się dwóch wspólników spółki komandytowej:
• komandytariusza, który odpowiada za zobowiązania z tytułu działalności spółki jedynie do kwoty komandytowej;
• komplementariusza, który ma nieograniczoną odpowiedzialność z tytułu zobowiązań spółki powstałych w wyniku prowadzenia działalności.
Jako komplementariusza w nowo powstałej spółce komandytowej określono spółkę X, komandytariuszem natomiast ustanowiono osoby fizyczne. Ta konstrukcja prawno-organizacyjna ma na celu uniknięcie podwójnego opodatkowania oraz optymalizację zobowiązania podatkowego.
Korzyścią podatkową wynikającą z realizacji niniejszej strategii podatkowej jest to, iż komandytariusze podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym. Optymalizacja ryzyka związanego z realizacją danej strategii wynika, z tego, iż odpowiadają oni za zobowiązania spółki jedynie do sumy komandytowej. Komplementariuszem nowej spółki komandytowej jest natomiast spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zastosowanie tej strategii eliminuje podwójne opodatkowanie osób fizycznych otrzymujących przychody z tytułu posiadanych udziałów w spółkach kapitałowych. Opodatkowanie następuje tylko raz na poziomie spółki, a następnie na poziomie indywidualnym udziałowców. W celu maksymalizacji korzyści wynikających z realizacji omawianej strategii należy dodatkowo uwzględnić strukturę udziałów w nowo powstałej spółce. Pod względem podatkowym udziały wspólników w spółce komandytowej powinny być tak określone, aby większa część dochodu wygospodarowana przez tę spółkę była opodatkowana u komplementariuszy.
Fragment pochodzi z książki „Strategie podatkowe osób prawnych w Unii Europejskiej” Waldemara Szymańskiego (Wydawnictwo C.H. Beck, 2009). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.