Jaką wartość ma udział kapitałowy
Udział kapitałowy wspólnika spółki osobowej wyrażona w pieniądzu wartość wkładów wniesionych przez niego do spółki. O ile nie jest problematyczne określenie wartości wkładów pieniężnych (przyjmuje się po prostu ich wartość nominalną) o tyle w przypadku aportów wartość taka musi być wyliczona.
Zazwyczaj przyjmowana jest wartość zadeklarowana przez wspólnika przy wnoszeniu aportu- natomiast w przypadkach spornych konieczna jest wycena, pozwalająca na określenie wartości rynkowej wniesionego wkładu- zazwyczaj dokonywana przez odpowiedniego rzeczoznawcę (ew. biegłego sądowego, w przypadku sporu sądowego).
Polecamy: Co może stanowić wkład w spółce komandytowej?
Jakie są funkcje udziału kapitałowego
Udział kapitałowy (w odróżnieniu od udziału w spółce z o.o.) jako pewna wartość księgowa- nie jest samoistnie nośnikiem uprawnień wspólnika- tylko efektem wniesionego przez niego wkładu. Natomiast nie jest bez znaczenia dla jego finansów.
W pierwszej kolejności (najistotniejszej dla portfela) na koniec roku obrotowego, wspólnik może domagać się wypłacenia przez spółkę równowartości 5% udziału kapitałowego i to niezależnie od tego czy spółka wypracowała jakikolwiek zysk, a także niezależnie od innych świadczeń należnych wspólnikowi od spółki. Uprawnienie to należy rozumieć jako wynagrodzenie wspólnika za posługiwanie się wniesionym przez niego wkładem – kodeksowo (art. 53 ksh) określane jest jako odsetki od udziału.
W praktyce z uprawnienia tego rzadko się korzysta, wspólnicy zazwyczaj dzielą się wypracowanym zyskiem- a wypłata odsetek w przypadku straty tylko ją pogłębia. Regulacja ta sprawia wrażenie niedopracowanej- nie przewiduje środków, z których odsetki mają być wypłacone- a jednocześnie stworzono mechanizmy, które mają utrzymać wartość wkładów (udziału kapitałowego) na stałym poziomie (czyli odsetki nie mogą uszczuplać kapitału).
Polecamy: Pozycja wspólników w spółce komandytowej
Udział kapitałowy powinien mieć stałą wartość
Kodeks spółek handlowych zawiera mechanizmy mające na celu utrzymanie wartości udziału kapitałowego (czyli de facto wartości wkładów). Zgodnie z art. 52§2 ksh, jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.
Podobnie, do uzupełnienia udziału, którego wartość jest ujemna, zobowiązani są następcy prawni wspólnika (zarówno wstępujący w jego miejsce na podstawie umowy jak i dziedziczenia).
Udział kapitałowy podstawą rozliczeń
Wartość udziału kapitałowego ustalana na dzień bilansowy, jest podstawą do wzajemnych rozliczeń wspólników w przypadku wystąpienia lub śmierci wspólnika (w tym ostatnim przypadku rozliczenie następuję pomiędzy spółką a spadkobiercami wspólnika).
W przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Udział kapitałowy powinien być w takiej sytuacji wypłacony w pieniądzu- jednakże rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze.
Oznacza to, że rzeczy wniesione do spółki na własność (jako aport) nie podlegają zwrotowi w naturze.