Spółka partnerska należy do spółek osobowych, która jest tworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu. Spółka prowadzona jest pod własną firmą, posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych co oznacza, że może zaciągać zobowiązania. Posiada również zdolność sądową, może pozywać i być pozywana. Partnerami w spółce partnerskiej mogą być tylko osoby fizyczne, wykonujące pracę na własny rachunek, należącą do katalogu wolnych zawodów. Istotne jest, że partnerzy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem zawodu przez pozostałych partnerów oraz innych osób zatrudnionych w spółce.
Reprezentacja spółki
Art. 96 § 1 kodeksu spółek handlowych wprowadza zasadę, że spółkę może reprezentować każdy partner samodzielnie. Jednak umowa spółki może przewidywać odmienną zasadę, czyli reprezentację łączną - kilku partnerów bądź partnera wraz z prokurentem. W odniesieniu do czynności, które może wykonywać partner stosuje się odpowiednio art. 29 k.s.h. (reprezentacja spółki jawnej). Zgodnie z regulacją tego przepisu wspólnicy mogą dokonywać wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, czyli występowanie przed sądami powszechnymi oraz zawieranie umów w imieniu spółki. W stosunku do spółki partnerskiej nie będzie miał zastosowania art. 29 § 3 k.s.h., który wskazuje na niemożność ograniczenia reprezentacji spółki ze skutkiem wobec osób trzecich. W spółce partnerskiej prawo to można ograniczyć prze określonych partnerów ze taki skutkiem analogicznie do faktu, że prawo reprezentacji można wyłączyć. Jednakże w zakresie zastrzeżeń umownych dotyczących ograniczenia reprezentacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej - art. 30 § 2 k.s.h. w tym zakresie, że pozbawienie prawa do reprezentacji może nastąpić jedynie z ważnych powodów.
Umowa spółki może przewidywać:
1. pozbawienie prawa do reprezentacji spółki,
2. pozbawienie niektórych tylko partnerów prawa do samodzielnej reprezentacji spółki,
3. ustanowienie reprezentacji łącznej, nie wyłączając żadnego z partnerów.
Zobacz również: Wyjście wspólnika ze spółki z o.o.
Warunki wyłączenia partnera z reprezentacji
Wyłączenie partnera z samodzielnej reprezentacji spółki ustanowione w umowie musi zostać poprzedzone wyrażoną przez niego zgodą przy zawieraniu umowy spółki. Oznacza to, że prawo do reprezentacji nie zostaje uruchomione w stosunku do partnera z chwilą wpisu do rejestru. Wyłączenie może nastąpić zarówno za zgodą partnera jak i bez jego zgody. Jeżeli jednak nastąpi oni bez zgody partnera, wówczas tylko wtedy czynność ta będzie stanowić wyłączenie. Bezskuteczne i bezcelowe stanie się wyłączenie partnera, gdy w spółce został ustanowiony zarząd. Podstawę wyłączenia może stanowić:
1. umowa spółki,
2. uchwała,
3. prawomocne orzeczenie sądu.
Zgodnie z art. 96 § 2 k.s.h. partnera można pozbawić prawa do reprezentacji jedynie z ważnych powodów oraz na mocy uchwały powziętej większością 3/4 głosów w obecności co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów. Do ważnych powodów można zaliczyć wszelkie okoliczności uzasadniające nadużycie prawa do reprezentacji przez partnera. Może to być zatem przykładowo działalność konkurencyjna partnera, choroba umysłowa czy działanie na szkodę spółki. Katalog ważnych powodów ustalany jest poprzez zmianę umowy spółki bądź decyzją sądu. Istotne jest, że partner zostaje wyłączony z reprezentacji spółki, jeżeli został powołany do tego zarząd. Aby można było tego dokonać konieczne jest również dokonanie zmiany umowy.
Pozbawienie partnera prawa do reprezentacji staje się skuteczne z chwilą wpisu do rejestru. Wpis ma zatem charakter konstytutywny i jest skuteczny wobec osób trzecich. Dodatkowo pozbawienie partnera uprawnień do reprezentacji może nastąpić na mocy orzeczenia sądu. Jednakże sąd orzekając w przedmiocie wyłączenia wskazuje również jedynie ważne powody powzięcia takiej decyzji. Należy jednak pamiętać, że pozbawienie wspólnika prawa reprezentacji spółki nie oznacza pozbawienia tego wspólnika prawa prowadzenia praw spółki, które w myśl art. 39 § 1 k.s.h. jest nie tylko prawem, ale i obowiązkiem każdego wspólnika, a więc i wspólnika pozbawionego prawa reprezentacji (wyr. SA w Warszawie z dnia 3 lutego 2009 r., I ACa 550/08).
Zadaj pytanie na naszym FORUM: Moja Firma - Spółki osobowe