Kryteria dzielą się przede wszystkim na zadaniowe i operacyjne. Kryteria zadaniowe odnoszą się do bieżącego problemu lub zadania. Kryteria operacyjne odnoszą się do procedury grupowej. Przykładowe kryteria zadaniowe dotyczące wyboru pracownika roku mogą uwzględniać następujące wymogi: pracuje w firmie przynajmniej od pięciu lat; w ciągu ostatnich pięciu lat co najmniej raz w roku dostawał premię za wyniki; jest obecnie członkiem zespołu roboczego; przedstawił firmie takie propozycje, które pozwoliły zaoszczędzić co najmniej 5 tysięcy dolarów.
Przykładowe kryteria operacyjne mogą uwzględniać następujące wymogi: wybór pracownika roku musi być dokonany w ciągu dwóch tygodni; wybór powinien uzyskać jednogłośne poparcie członków zespołu; wybór powinien odpowiadać dyrektorowi działu; koszty działań związanych z wyborem (powielanie dokumentów itd.) nie mogą przekroczyć 50 dolarów.
Ponadto, kryteria można podzielić na „konieczne” i „pożądane”. Kryteria konieczne to kwestie niezbędne, a kryteria pożądane to kwestie preferowane. Kryteria pożądane i konieczne mogą być albo zadaniowe, albo operacyjne. Jeśli dana opcja nie spełnia któregoś z kryteriów koniecznych, to zostanie odrzucona przez grupę. Dlatego nie ma potrzeby szeregowania kryteriów koniecznych. Z kolei, kryteria pożądane muszą być uszeregowane, aby mogły być skuteczne.
Na przykład – podczas podejmowania decyzji o tym jaki kupić komputer, twój dział może uzgodnić następujące kryteria:
KRYTERIA KONIECZNE:
• Nie może kosztować więcej niż 1500 dolarów (maksymalny wydatek na zakupy biurowe).
• Musi mieć 17-calowy monitor.
• Musi mieć twardy dysk o pojemności 100GB.
• Musi mieć nagrywarkę do płyt CD/DVD.
KRYTERIA POŻĄDANE:
• Do komputera jest dołączona drukarka – waga kryterium 3.
• Koszty komputera są tak niskie, iż umożliwiają nabycie płaskiego monitora – waga 3.
• Klawiatura jest wygodna w użyciu – waga 1
• W cenę komputera jest wliczone oprogramowanie biznesowe – waga 2.
• Twardy dysk ma pojemność większą niż 100GB – waga 2.
• Głośniki generują dźwięk wysokiej jakości – waga 1.
Załóżmy, że na twoim biurku leżą trzy różne oferty komputera, z których każda pomyślnie przeszłą sito kryteriów koniecznych: firmy A, firmy B, firmy C.
Teraz należy ocenić oferty pod kątem spełnienia kryteriów pożądanych oraz określić ich hierarchię z uwzględnieniem wag poszczególnych kryteriów.
Polecamy: Czy wiesz, na czym polega "flexipraca"?
Firma A:
• Do komputera jest dołączona drukarka – waga 3, ocena 5 – RAZEM 15.
• Koszty komputera są tak niskie, iż umożliwiają nabycie płaskiego monitora – waga 3, ocena 1, RAZEM 3.
• Klawiatura jest wygodna w użyciu – waga 1, ocena 5, RAZEM 5.
• W cenę komputera jest wliczone oprogramowanie biznesowe – waga 2, ocena 4, RAZEM 8.
• Twardy dysk ma pojemność większą niż 100GB – waga 2, ocena 5, RAZEM 10.
• Głośniki generują dźwięk wysokiej jakości – waga 1, ocena 3, RAZEM 3.
Firma B:
• Do komputera jest dołączona drukarka – waga 3, ocena 1 – RAZEM 3.
• Koszty komputera są tak niskie, iż umożliwiają nabycie płaskiego monitora – waga 3, ocena 3, RAZEM 9.
• Klawiatura jest wygodna w użyciu – waga 1, ocena 3, RAZEM 3.
• W cenę komputera jest wliczone oprogramowanie biznesowe – waga 2, ocena 1, RAZEM 2.
• Twardy dysk ma pojemność większą niż 100GB – waga 2, ocena 5, RAZEM 10.
• Głośniki generują dźwięk wysokiej jakości – waga 1, ocena 1, RAZEM 1.
Firma C:
• Do komputera jest dołączona drukarka – waga 3, ocena 5 – RAZEM 15.
• Koszty komputera są tak niskie, iż umożliwiają nabycie płaskiego monitora – waga 3, ocena 4, RAZEM 12.
• Klawiatura jest wygodna w użyciu – waga 1, ocena 5, RAZEM 5.
• W cenę komputera jest wliczone oprogramowanie biznesowe – waga 2, ocena 4, RAZEM 8.
• Twardy dysk ma pojemność większą niż 100GB – waga 2, ocena 5, RAZEM 10.
• Głośniki generują dźwięk wysokiej jakości – waga 1, ocena 5, RAZEM 5.
Polecamy: Jak reagować na rasistowskie pytania podczas rekrutacji?
Po zsumowaniu okazuje się, że komputer z firmy C spełnia kryteria na 51 punktów, komputer z firmy A – na 44 punkty, a komputer z firmy B – na 28 punktów.
Najlepszym wyborem – uwzględniając wszystkie czynniki – jest oferta firmy C.
Fragment pochodzi z książki „Skuteczna komunikacja w biznesie” Cheryl Hamilton (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011). Wykorzystanie za wiedzą Wydawcy.