Taką zasadę wprowadza nowelizacja ustawy zasiłkowej. Obecne przepisy ustawy gwarantują pracownikom, że jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy (art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej) - choć faktycznie pracownik przepracował tylko część miesiąca. Powyższa zasada nie dotyczyła przedsiębiorców, którzy otrzymywali zasiłek obliczany według mniej korzystnych zasad. W przypadku przedsiębiorców, jeżeli od momentu rozpoczęcia ubezpieczenia chorobowego z tytułu działalności gospodarczej dana osoba nie przepracowała całego miesiąca, zasiłek był wyliczany w taki sposób, jakby zadeklarowany przychód z niepełnego miesiąca był przychodem z całego miesiąca.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 24 maja 2012 r. (P 12/10) uznał, że art. 48 ust. 2 i art. 52 ustawy zasiłkowej w zakresie, w jakim nie przewidują odpowiedniego stosowania art. 37 ust. 1 tej ustawy w odniesieniu do osób prowadzących działalność pozarolniczą, są niezgodne z art. 32 ust. 1 ustawy w związku z wynikającą z art. 2 Konstytucji RP zasadą sprawiedliwości społecznej. Chodzi tu o ustalanie podstawy wymiaru zasiłków chorobowego i macierzyńskiego należnych ubezpieczonemu, dobrowolnie podlegającemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W razie niezdolności do pracy powstałej przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, w sytuacji gdy było ono poprzedzone ubezpieczeniem chorobowym z innego tytułu, nie miał zastosowania art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej.
Zmiana art. 49 ustawy zasiłkowej
W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego 21 czerwca br. została uchwalona przez Sejm ustawa zmieniająca art. 49 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa. Umożliwia ona stosowanie wobec ubezpieczonych niebędących pracownikami podobnych zasad jak przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków w przypadku ubezpieczonych będących pracownikami.
Nowelizacja wprowadza zasadę, zgodnie z którą, jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego niebędącego pracownikiem powstanie przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się nie później niż 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, to przy ustalaniu podstawy wymiaru mają mieć zastosowanie zasady określone w art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Oznacza to, że podstawą wymiaru zasiłku w przypadku ubezpieczonych niebędących pracownikami będzie pełna zadeklarowana kwota, stanowiąca podstawę wymiaru składek, nieograniczona do faktycznie „przepracowanych” dni miesiąca.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem będzie stanowiła:
● najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe - dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek;
● kwota przychodu określona w umowie przypadająca na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, a jeżeli kwota ta w umowie nie została określona, kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek zawarł takie same lub podobne umowy - dla ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia;
● przeciętny miesięczny przychód innych członków spółdzielni za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku - dla ubezpieczonych będących członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;
● przeciętny miesięczny przychód osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz danego płatnika składek za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku - dla osób wykonujących pracę nakładczą.
Omawiane zmiany przepisów wejdą w życie pierwszego dnia 4. miesiąca następującego po miesiącu ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Zobacz również: Czy przedsiębiorca posiadający zaległości składkowe otrzyma zasiłek?
A zatem, jeżeli osoba prowadząca działalność pozarolniczą, podlegająca z tego tytułu ubezpieczeniu chorobowemu, stanie się niezdolna do pracy w pierwszym miesiącu pracy i nie posiadała innego tytułu do ubezpieczenia w okresie 30 dni poprzedzających ubezpieczenie z tytułu działalności gospodarczej, to podstawę wymiaru zasiłku takiego ubezpieczonego stanowi określona w ustawie najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za pełny miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku (tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, w 2013 r. - 2227,80 zł).
Jeżeli niezdolność do pracy przedsiębiorcy powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, jeżeli przedsiębiorca ten nie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu w okresie 30 dni od objęcia ubezpieczeniem z działalności gospodarczej.
Jeśli natomiast okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się nie później niż 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, wówczas podstawą wymiaru świadczenia należnego przedsiębiorcy będzie zadeklarowana przez niego podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe za cały miesiąc ubezpieczenia. W sierpniu 2013 r. dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie kwoty 9350,13 zł (tj. 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w I kwartale 2013 r.).
PRZYKŁAD
Barbara W. od 1 lutego 2011 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Z tytułu prowadzenia tej działalności nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu (ponieważ podlega mu z innego tytułu). Załóżmy, że ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności zostanie objęta od 1 października 2013 r. i podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zadeklaruje w wysokości 3500 zł, a w okresie od 15 do 23 października br. z powodu choroby będzie niezdolna do pracy. Wysokość zasiłku chorobowego według nowych zasad będzie wynosiła 724,86 zł i zostanie ustalona w następujący sposób:
3500 zł - 13,71% = 3020,15 zł,
3020,15 zł : 30 = 100,67 zł,
100,67 zł x 80% = 80,54 zł,
80,54 zł x 9 = 724,86 zł.
Gdyby Barbara W. nie posiadała wcześniej innego tytułu do ubezpieczenia chorobowego (lub posiadała go, ale w okresie wcześniejszym niż 30 dni poprzedzających objęcie ubezpieczeniem z tytułu działalności), wówczas podstawę wymiaru zasiłku stanowiłaby kwota 2227,80 zł, a wysokość zasiłku chorobowego - 461,34 zł.
Zadaj pytanie na naszym FORUM!
Więcej w Serwisie Prawno-Pracowniczym - Zamów prenumeratę >>