Mediacja w sprawach cywilnych została wprowadzona do polskiego prawa w 2005 r., ale liczba ugód zawartych na skutek postępowania mediacyjnego nie przekracza 1 %.
Rządowe założenia ustawy o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów, przygotowane przez resort gospodarki nakładają obowiązek poinformowania w pozwie czy strony podjęły próbę mediacji lub innej pozasądowej metody rozwiązania sporu oraz uzasadnienie przyczyn, które stały na przeszkodzie takiemu rozwiązaniu.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Obowiązki sądu
Na Sąd nałożony będzie obowiązek analizy przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania sprawy, czy sprawa ma szansę na polubowne rozwiązanie oraz ustalenia celowości skierowania sprawy do mediacji. W tym celu będzie możliwe wyznaczenie przed terminem pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę posiedzenia niejawnego z udziałem stron tak, aby sąd mógł strony wysłuchać i podjąć decyzję, czy sprawę należy skierować na drogę mediacji.
Ponadto sąd będzie miał obowiązek nakłonienia stron do mediacji w każdym stanie postępowania, jak również pouczania o możliwości ugodowego załatwienia sporu, przede wszystkim w drodze mediacji w sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne.
Wprowadzona też będzie możliwość nakazania stronom udziału w spotkaniu informacyjnym dotyczącym mediacji i innych metod pozasądowego rozwiązywania sporów, przed wyznaczeniem pierwszego posiedzenia przeznaczonego na rozprawę. Spotkanie to będzie mógł prowadzić sędzia, referendarz sądowy, mediator, asystent sędziego lub urzędnik sądowy.
Sąd będzie mógł skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania, a także więcej niż jeden raz w toku postępowania.
Dopuszczalne też będzie kierowanie stron do mediacji przez sąd w sprawach nakazowych, po skutecznym wniesieniu zarzutów.
Postępowanie mediacyjne w sprawach konsumenckich
Zmiany w procedurze mediacji
Założenia nowej ustawy umożliwiają mediatorowi, na zgodny wniosek stron, zaproponowanie sposobu rozwiązania sporu. Kierując sprawę do mediacji sąd będzie przekazywał mediatorowi dane kontaktowe stron lub pełnomocników.
Nastąpi rozszerzenie obowiązku zachowania w tajemnicy faktów, o których mediator dowiedział się w związku z mediacją na inne osoby biorące udział w niej udział.
Zniesiony będzie obowiązek składania protokołu mediacji pozasądowej. Mediator będzie miał obowiązek złożenia protokołu jedynie wówczas, gdy strony będą wnioskowały o zatwierdzenie ugody. Sąd będzie miał obowiązek niezwłocznego zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem na wniosek stron lub po złożeniu protokołu z przebiegu mediacji przez mediatora.
Wprowadzony będzie również obowiązek doręczania przez sąd mediatorowi postanowienia o odmowie nadania klauzuli wykonalności bądź zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem w całości lub w części.
Jakie koszty występują w mediacji?
Koszty
Założenia nowej ustawy wprowadzają również zachęty finansowe do korzystania z mediacji, którymi będą np. zaliczenie kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd do kosztów sądowych, czy też zwolnienie od opłaty sądowej wniosków o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku mediacji pozasądowej. Będzie również dokonywany zwrot całości opłaty sądowej, jeżeli do zawarcia ugody dojdzie na wstępnym etapie postępowania. Zwrot całej opłaty uzależniony byłby więc od momentu zawarcia ugody. Gdy do zawarcia ugody dojdzie na dalszym etapie postępowania, stosowane będą przepisy dotychczasowe.
Możliwe również będzie obciążenie kosztami procesu strony niezależnie od wyniku sprawy strony, która w sposób nieusprawiedliwiony odmówiła poddania sporu mediacji oraz przez zaniechanie próby mediacji lub innej pozasądowej metody rozwiązania sporu przyczyniła się do zbędnego wytoczenia sprawy.
Jakie zasady obowiązują podczas mediacji?
Preferencje podatkowe
W ustawie o VAT ma być wprowadzony przepis umożliwiający obniżenie podstawy opodatkowania i uprawniającej do dokonania korekty w okresie rozliczeniowym, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą o ugody zawarte pomiędzy kontrahentami, w tym pozasądowe oraz sądowe zawarte przed mediatorem.
Ponadto kwoty ustalone z tytułu odszkodowań i kar umownych w wyniku zawartej pomiędzy stronami ugody sądowej, zawartej przed mediatorem oraz pozasądowej będą stanowiły koszt uzyskania przychodu.
Z omawianych założeń powstanie teraz projekt ustawy, który trafi pod obrady rządu.
Jak dokonać zapisu na sąd polubowny?
Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych.