Niemal jednocześnie wraz z szybkim rozwojem handlu międzynarodowego pojawiła się kwestia rozwiązywania sporów między klientami i kontrahentami. W związku z tym że wielu przedsiębiorców pochodziło z różnych krajów powstawał problem z właściwością sądu, przed którym miał być rozstrzygany spór. Często bowiem przedsiębiorca nie chciał by sprawa była rozstrzygana przez sąd zagraniczny, obawiając się utrudnień proceduralnych, problemów z pełnomocnictwem a nawet kwestii bezstronnego rozstrzygnięcia.
Na bazie powyższych problemów zaczęły pojawiać się trybunały arbitrażowe, które były niezależnymi instytucjami powoływane na podstawie klauzuli arbitrażowej (arbitraż ad hoc) albo na podstawie tej samej klauzuli poddawano przyszły spór pod jurysdykcję stałego trybunału arbitrażowego, działającego w określonych krajach. Pozwoliło to rozwiązać problem całkowitej bezstronności zostawiając stronom wybór co do zasad orzekania, składu arbitrów i innych kwestii proceduralnych.
Przeczytaj także: Jakie zalety ma mediacja gospodarcza?
Średni lub mały przedsiębiorca może się zastanawiać na ile arbitraż może okazać się skuteczny, zważywszy na fakt, iż rzadko będzie miał do czynienia z kontrahentami za granicy. Arbitraż powinien być spostrzegany również jako alternatywa dla przewlekłego postępowania krajowego. Z przeprowadzanych badań wynika, że średnia długość trwania procesu sądowego w sprawach gospodarczych wynosi ok. 2 lata natomiast arbitrażu- 4 miesiące. Strony w arbitrażu mogą w dużym zakresie ustalać sprawy proceduralne, zależnie do swoich potrzeb.
Polski przedsiębiorca dąży do rozwiązania sporu z francuską firmą poprzez arbitraż. W związku z tym, że żadna z stron nie zna dobrze językiem drugiej strony, w klauzuli zawarto zapis o wyborze języka angielskiego jako języku postępowania.
Co więcej, arbitraż zapewnia udział arbitrów- osób, które często mają doświadczenie w biznesie i wiedzą, które rozwiązanie będzie najkorzystniejsze dla obu stron, co nie jest regułą w tradycyjnym postępowaniu sądowym. Najczęściej arbitrzy starają się kierować przy rozstrzyganiu sporu kwestiami słuszności a nawet poczucia sprawiedliwości, nie odwołując się do konkretnych regulacji prawnych.
W arbitrażu w przeciwieństwie do mediacji nie ma próby pogodzenia stron ale następuje odgórne rozstrzygnięcie sporu niezależnie od intencji stron. Nie wyklucza to możliwości ugody między tronami przed trybunałem arbitrażowym.
Polecamy serwis Windykacja
Warto na końcu wspomnieć, że arbitraż jest coraz popularniejszy, głównie dzięki niższym kosztom, w porównaniu do długiego i drogiego postępowania sądowego. Być może polscy przedsiębiorcy również dostrzegą alternatywę, zaoszczędzając swój czas i pieniądze.
Michał Zdrojewski