Kwestia potrąceń komorniczych uregulowana została w art. 87 kodeksu pracy i 833 § 1 i 2 kodeksu postępowania cywilnego. Wskazane regulacje stanowią wyjątek od zasady wypłacania przez pracodawcę wynagrodzenia pracownikowi w całości w określonym terminie. Oznacza to, że pracodawca może, bądź jest zobowiązany do zatrzymania części wynagrodzenia w celu zaspokojenia zobowiązań pracownika wobec osób trzecich. Egzekucja z wynagrodzenia następuje przez uprawniony do tego organ (komornika czy właściwy organ administracji). Jeżeli pracodawca wie o zajęciu części wynagrodzenia, wówczas zobowiązany jest do wstrzymania wypłaty zajętej części i przekazać ją organowi egzekucyjnemu na zaspokojenie należności.
Zadaj pytanie na naszym FORUM!!!
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę
Zatrudnienie pracownika na podstawie umowy o pracę jest znacznie korzystniejsze, jeżeli posiada on tytuł wykonawczy do zajęcia komorniczego. W takiej sytuacji komornik ograniczony jest przepisami prawa pracy dotyczącymi potrąceń i nie jest uprawniony do zajęcia całości wynagrodzenia. Na podstawie art. 87 § 3 pkt. 1 potrącenia można dokonać do wysokości 3/5 wynagrodzenia. Pracownikowi przysługuje jednakże ochrona w zależności od wysokości otrzymywanego wynagrodzenia co oznacza, że nie w każdym przypadku pracownik zobowiązany jest do przekazania części wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 871 k.p. kwota wolna od potrąceń (która nie ulega zajęciu) to kwota w wysokości:
1. minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
2. 75 % wynagrodzenia minimalnego - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
3. 90 % wynagrodzenia minimalnego - przy potrącaniu kar pieniężnych.
Zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej
Powszechną praktyką wśród pracodawców jest zatrudnianie pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych. Jest to znacznie korzystniejszy sposób dla pracodawców, gdyż ponoszą oni dużo mniejsze koszty zatrudnienia. Jednakże, w przypadku tytułu wykonawczego do zajęcia komorniczego, zatrudnienie na tej podstawie jest znacznie mniej korzystne dla pracownika. W umowach cywilnoprawnych (np. umowach zlecenia czy umowach o dzieło) co do zasady nie istnieją kwoty wolne od potrąceń oraz górne granice zajęcia komorniczego, które mogą zapewnić pracownikowi minimalną wysokość dochodu. Oznacza to, że komornik ma prawo zająć nawet 100% wynagrodzenia otrzymywanego na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jedynym ograniczeniem takiego działania może być sytuacja, gdy wynagrodzenie z takiej umowy jest jedynym źródłem dochodu oraz stanowi podstawę do utrzymania pracownika a ponadto wypłacane jest w jednakowych ostępach miesięcznych. Można zatem uznać, iż jest to świadczenie powtarzające się i wówczas zastosowanie znajdzie regulacja art. 833 § 1 i 2 k.p.c. w zakresie powtarzających się świadczeń mających na celu utrzymanie. Na mocy tego artykułu w odniesieniu do osób zatrudnionych na podstawie stosunku cywilnoprawnego, zastosowanie będą miały przepisy kodeksu pracy dotyczące potrąceń z wynagrodzenia.
Zobacz również: Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych