Kiedy można kontrolować?
Pracodawca ma uprawnienie do kontroli pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Może tego dokonać samodzielnie, jeżeli zatrudnia więcej niż 20 pracowników. Kontrola ma na celu wykazanie w jaki sposób zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane przez pracownika i czy pracownik faktycznie wykorzystuje zwolnienie w odpowiedni sposób.
Pracodawca podczas kontroli ustala przede wszystkim czy pracownik w okresie niezdolności do pracy nie wykonuje innej pracy zarobkowej lub czy nie załatwia w tym czasie swoich spraw osobistych.
Przebieg kontroli
Kontrolującym może być sam pracodawca, jak również osoba, która otrzymała od pracodawcy imienne upoważnienie. Zasadniczo powinien być to inny pracownik. Wzór upoważnienia stanowi załącznik do rozporządzenia MPiPS z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. nr 65, poz. 743 z późn. zm.).
Sama kontrola może zostać przeprowadzona w miejscu zamieszkania pracownika, miejscu jego czasowego pobytu lub w drugim miejscu pracy pracownika lub miejscu, w którym prowadzi on działalność gospodarczą.
Zobacz: Choroba pracownika na przełomie roku
W razie stwierdzenia nieobecności pracownika w miejscu zamieszkania lub pobytu kontrolę należy ponowić i wyjaśnić przyczyny nieobecności. Nieobecność nie może być automatycznie uznana za nadużycie zwolnienie lekarskiego. Możliwe jest bowiem, że nieobecność będzie usprawiedliwiona wizytą kontrolną u lekarza, czy odbywaniem rehabilitacji.
Na udzielenie wyjaśnień co do nieobecności pracodawca wyznacza pracownikowi na zwolnieniu lekarskim odpowiedni termin. W przypadku odmowy wyjaśnienia przyczyn nieobecności w domu albo nieudzielenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie uznaje się, że zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem.
Sporządzenie protokołu kontroli
Z kontroli pracownika należy sporządzić protokół. Kontroler zawiera w protokole istotne fakty dotyczące przeprowadzanej kontroli oraz, jeżeli takie są, informacje dotyczące nieprawidłowego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego. Wzór protokołu również jest załącznikiem do wspomnianego wyżej rozporządzenia.
Kontrola ZUS
Pomimo przeprowadzenia kontroli osobiście, pracodawca może wnioskować o przeprowadzenie kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Szczególne uprawnienie przysługuje lekarzom orzecznikom ZUS. Kontrola prowadzona przez tych lekarzy, polega na zbadaniu zasadności wydawanych orzeczeń o czasowej niezdolności do pracy. Celem tej kontroli jest ustalenie, czy pracownik prawidłowo otrzymał zwolnienie lekarskie.
Zobacz: Kontrole ZUS i PIP w zakładzie pracy