Odpowiedzialność podatkowa członków zarządu spółek kapitałowych została uregulowana w art. 116 ordynacji podatkowej. Istotne jest, że treść tego artykułu ma zastosowanie również wobec spółek w organizacji, bowiem do czasu ustanowienia zarządu spółka reprezentowana jest przez wszystkich założycieli działających łącznie bądź przez pełnomocnika. Zgodnie z art. 116 § 1 ordynacji za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Jednakże do ustalenia odpowiedzialności członka zarządu konieczne jest nie tylko ustalenie pozytywnych jej przesłanek, czyli bezskuteczności egzekucji zaległości podatkowej oraz powstania zobowiązania w okresie pełnienia przez niego tej funkcji, ale także wykazanie, że nie zachodzą przesłanki wyłączające tę odpowiedzialność (wyr. WSA w Warszawie z dnia 3 grudnia 2004 r., III SA/Wa 209/04). Odpowiedzialność członka zarządu ma charakter osobisty i solidarny wraz z innymi członkami zarządu.
Przesłanki odpowiedzialności
Członek zarządu ponosi odpowiedzialność, jeżeli egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Termin bezskuteczności majątku odnosi się do całości, nie zaś do jego części. Stwierdzenie przez organ podatkowy bezskuteczności egzekucji, powinno być dokonane po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego i ustalone na podstawie każdego prawnie dopuszczalnego dowodu (uchwała NSA z dnia 8 grudnia 2008 r., II FPS 6/08). Dodatkowo zgodnie z art. 116 § 2 ordynacji należy wykazać, że zaległości podatkowe wynikają z zobowiązań, których termin płatności upłynął w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu. Natomiast bierna postawa członka zarządu nie tylko nie pozwala na uwolnienie się przez zarządcę od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki, ale wręcz przeciwnie uniemożliwia mu wykazanie jednej z przesłanek uwalniającej od odpowiedzialności (wyr. WSA w Krakowie z dnia 12 października 2007 r., I SA/Kr 139/06).
Zobacz również: Opodatkowanie spółki komandytowej od 2014 r.
Art. 116 § 1 ordynacji wskazuje na negatywne przesłanki odpowiedzialności członka zarządu. Jeżeli zatem nie wykazał, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) bądź niezgłoszenie nastąpiło nie z jego winy ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe. Wobec czego dla zwolnienia członka zarządu z odpowiedzialności nie tylko wymaga się złożenia prawidłowego wniosku, lecz także wydania przez Sąd postanowienia uwzględniającego podanie w sprawie otwarcia postępowania układowego (wyr. WSA w Warszawie, III SA/Wa 2982/06). Kolejną przesłanką odpowiedzialności jest nie wskazanie przez członka zarządu mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu
13 sierpnia 2013 r. NSA wydał wyrok, na mocy którego faktyczne wykonywanie obowiązków członka zarządu w spółce z o.o., nawet po formalnej rezygnacji z funkcji członka zarządu w tejże spółce z o.o., powoduje odpowiedzialność podatkową tego podmiotu przewidzianą w art. 116 § 2 ordynacji podatkowej. Urząd skarbowy orzekł bowiem solidarną odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o. za zaległości podatkowe tej spółki, odsetki za zwłokę od tych zaległości, odsetki za zwłokę od zaniżonych zaliczek na podatek. Wówczas członek zarządu złożył rezygnację z pełnienia swojej funkcji twierdząc, że dopełnił tej czynności wcześniej. Jednakże fiskus stwierdził, że w dalszym ciągu podpisywał on wszelkie faktury i dokumenty dotyczące spółki. NSA uznał zatem, iż pełnienie funkcji członka zarządu dotyczy faktycznego jej wykonywania, a nie biernego działania w postaci zajmowania określonego stanowiska. Słuszne zatem wydaje się twierdzenie, że nawet po formalnej rezygnacji ze stanowiska członek zarządu ponosi odpowiedzialność podatkową, w wyniku faktycznego wykonywania obowiązków.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!!