Czym jest bezpodstawne wzbogacenie?

Monika Serwatka
Aplikantka radcowska
rozwiń więcej
Korzyść majątkowa może polegać na zwiększeniu aktywów majątku, ale również na zmniejszeniu pasywów tego majątku czy też na zaoszczędzeniu wydatków.
Możesz domagać się wydania korzyści w naturze lub gdyby to było niemożliwe - zwrotu wartości - w przypadku gdy ktoś bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową twoim kosztem. Na czym polega obowiązek wydania korzyści, co w przypadku gdy ktoś rozporządził już uzyskaną twoim kosztem korzyścią na rzecz innej osoby. Czy obowiązek ten może wygasnąć?

Musisz wiedzieć, że bezpodstawne wzbogacenie stanowi jedno ze źródeł odpowiedzialności cywilnej. Uzyskanie korzyści majątkowych bez uzasadnienia prawnego rodzi zobowiązanie, określane właśnie zobowiązaniem z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Przepisy Kodeksu cywilnego nakładają na osobę, która bez podstawy prawnej uzyskała korzyść majątkową obowiązki:

  • wydania uzyskanych z tego tytułu korzyści majtkowych w naturze, a gdyby to nie było możliwe
  • zwrotu wartości uzyskanych korzyści majątkowych.

Porównaj: Co obejmuje odszkodowanie?

Korzyść majątkowa może polegać na zwiększeniu aktywów majątku, ale również na zmniejszeniu pasywów tego majątku czy też na zaoszczędzeniu wydatków. W każdym przypadku korzyść majątkowa musi wiązać się i wynikać ze zubożenia drugiego podmiotu. Należy pamiętać, że zubożenie też musi polegać na zubożeniu majątkowym. Pomiędzy faktem uzyskania przez jedną osobę korzyść majątkowej a zubożenia drugiej osoby musi także wystąpić związek przyczynowy. Taki związek przyczynowy może wynikać oczywiście z działania wzbogaconego, ale również i może być następstwem działań samego zubożonego, osoby trzeciej lub też może wynikać ze zdarzeń nie będących działaniem ludzkim.

Bezpodstawne wzbogacenie w każdym przypadku musi nastąpić bez podstawy prawnej, czyli bez umowy, czynności prawnej, decyzji administracyjnej czy też określonego zdarzenia określonego w przepisach prawa.

Co gdy wzbogacony rozporządził korzyścią majątkowa?

Jeżeli ten, kto uzyskał korzyść majtkową (przy spełnieniu przesłanek koniecznych do uznania, że zdarzenie to stanowiło bezpodstawne wzbogacenie) rozporządził korzyścią na rzecz osoby trzeciej bezpłatnie, obowiązek wydania korzyści przechodzi na tę osobę.

Polecamy serwis: Windykacja

Kiedy obowiązek wydania korzyści wygasa?

Obowiązek bezpodstawnie wzbogaconego do wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa w przypadku gdy:

  • ten kto korzyść uzyskał zużyje ją, lub
  • ten kto korzyść uzyskał utraci ja w taki sposób, że nie jest już wzbogacony chyba, że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Osobnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia, który został uregulowany w szczególny sposób jest obowiązek wydania korzyści lub zwrotu wartości świadczenia nienależnego.

Moja firma
OECD: Polska gospodarka zaczyna się powoli ożywiać. Inflacja będzie stopniowo zwalniać
02 maja 2024

Najnowsza prognoza makroekonomiczna OECD zawiera ocenę globalnej sytuacji gospodarczej oraz szczegółowy opis sytuacji gospodarczej państw członkowskich OECD, w tym Polski.

System kaucyjny do zmiany. Jest nowy projekt
30 kwi 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Odnosi się on do funkcjonowania systemu kaucyjnego. Zgodnie z nim kaucja będzie pobierana w całym łańcuchu dystrybucji. Co jeszcze ma się zmienić?

Rewizja KPO przyjęta przez rząd. Co z podatkiem od aut spalinowych?
30 kwi 2024

Rewizja Krajowego Planu Odbudowy (KPO) została przyjęta przez Radę Ministrów - poinformowała na platformie X minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Nie tylko majówka. W maju będą jeszcze dwa dni ustawowo wolne od pracy. Kiedy?
30 kwi 2024

Dni wolne w maju. Ci, którym nie udało się zorganizować pięcio- czy nawet dziewięciodniowego długiego weekendu, mogą jeszcze spróbować w innym terminie w tym miesiącu. Kiedy jeszcze wypadają dni ustawowo wolne od pracy w najbliższym czasie? 

Sztuczna inteligencja w branży hotelarskiej. Sprawdza się czy nie?
30 kwi 2024

Jak nowe technologie mogą wpłynąć na branżę hotelarską? Czy w codziennym funkcjonowaniu obiektów hotelowych zastąpią człowieka? Odpowiadają przedstawiciele hoteli z różnych stron Polski, o różnych profilach działalności, należących do Grupy J.W. Construction.

Jak zarządzać budżetem biznesu online, gdy wzrastają koszty?
30 kwi 2024

Biznes e-commerce jest pełen wyzwań, bo wymaga zarządzania na wielu płaszczyznach. Jak zachować ciągłość finansową, gdy operator zmienia warunki współpracy? 

Mikroprzedsiębiorcy poszli po kredyty, ale banki udzieliły ich mniej, niż rok temu
30 kwi 2024

Według informacji przekazanych przez Biuro Informacji Kredytowej, w marcu br. banki udzieliły mikroprzedsiębiorcom o 4,5 proc. mniej kredytów, a ich wartość była niższa o 3,3 proc. w porównaniu do marca 2023 r.

Dane GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle. Poniżej oczekiwań ekspertów
29 kwi 2024

Z danych GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle w marcu br. wynika m.in., że typowy dla tego okresu wzrost sprzedaży hurtowej w ujęciu miesięcznym osiąga niższą, od notowanej w tym okresie w ubiegłych latach, dynamikę. Statystyki pokazują również kontynuację trwającego już od lutego 2023 roku okresu ujemnej dynamiki sprzedaży hurtowej w ujęciu rocznym. Marcowe dane na temat nowych zamówień w przemyśle, pokazujące znaczny spadek w stosunku do ubiegłego roku, są kolejnym powodem do niepokoju po ogłoszonych wcześniej przez GUS, rozczarowujących wynikach produkcji przemysłowej (spadek o 6,0% r/r w marcu b.r).

Niższy ZUS będzie sprzyjał decyzjom o otwarciu JDG?
29 kwi 2024

W 2023 r. powstało 302 tys. nowych firm jednoosobowych, a 177 tys. odwiesiło swoją działalność. Jednocześnie z rejestrów wykreślono ich aż 196,5 tys. Czy mniejsze koszty prowadzenia działalności gospodarczej spowodują, że będzie ich otwierać się więcej? 

Dostawa jedzenia w majówkę nie musi być tylko do domu
26 kwi 2024

Majówka w tym roku, przy dobrej organizacji urlopu, może mieć aż 9 dni. Część Polaków decyduje się na taki długi wyjazd, sporo planuje wziąć dodatkowe wolne tylko 2 maja i też wyjechać, część będzie odpoczywać w domu. Będziemy jadać w restauracjach, gotować czy zamawiać jedzenie na wynos?

pokaż więcej
Proszę czekać...